Warsztat terapii zajęciowej jako placówka rehabilitacji osób niepełnosprawnych.
Warsztaty Terapii Zajęciowej zajmują się ogólnym rozwojem i poprawą sprawności osoby niepełnosprawnej umysłowo. Preferują uzyskanie niezależnego, samodzielnego i aktywnego życia - na miarę indywidualnych możliwości pacjenta.
Do podstawowych zadań placówki należy:
- Usprawnianie i udoskonalenie sprawności psychofizycznej i uzyskanie niezależności w zaspokojeniu podst. potrzeb życia codziennego.
- Formowanie umiejętności prawidłowego zachowania się w kontaktach interpersonalnych, komunikowania się w miejscach komunikacji publicznej, bezpiecznego poruszania się oraz korzystania ze środków użyteczności publicznej.
- Doprowadzanie do samokontroli zachowań i prawidłowych reakcji w sytuacjach niecodziennych.
- Utrwalanie i poszerzanie wiedzy szkolnej.
- Rozwój zainteresowań oraz przygotowanie do aktywnego i twórczego spędzania czasu wolnego.
-Trening zachowań prospołecznych:
*trening podst. umiejętności komunikacji społecznej,
*trening w zakresie wyglądu zew. i higieny osobistej,
*trening w zakresie umiejętności kulinarnych i zdrowego żywienia,
*trening w zakresie edukacji seksualnej,
*trening zachowań rynkowych i ekonomicznych,
*trening rozwiązywania problemów w trudnych sytuacjach międzyludzkich,
*trening przygotowania do podjęcia pracy
.
Oddzielny program rehabilitacji powinien zważać na rozwój:
- walorów osobistych,
- samodzielności obywatelskiej,
- form komunikowania się (mowy biernej, czynnej, umiejętności nawiązywania
kontaktów),
- polepszania kondycji psychicznej oraz fizycznej sprzyjającej niezależności,
samodzielności oraz radzeniu sobie w trudnych sytuacjach,
- wykształcenia umiejętności wykonywania różnych czynności wynikających z form terapii
zajęciowej,
- psychofizycznych sprawności niezbędnych w pracy,
- usprawnienia fizycznego.
W rehabilitacji chorych uczestników WTZ zwraca się szczególna uwagę na
ulepszenie umiejętności samoobsługowych w zakresie:
- prac organizacyjnych,
- należnych postaw wobec pracy,
- dokonywania zakupów,
- higieny osobistej,
- przygotowania posiłków,
- pełnienia dyżurów,
- wyrabiania dyscypliny przez zwracanie uwagi na punktualność,
- zachowanie stałych godzin rozpoczynania i kończenia dnia pracy,
- wdrażania do przestrzegania regulaminu warsztatu.
Rada programowa warsztatu dokonuje określonej oceny efektów rehabilitacyjnych, w
miarę potrzeb koryguje i rozwija program rehabilitacji. Uczestnik, który otrzymał bardzo
dobrą ocenę postępów rehabilitacji społeczno - fizycznej, powinien być skierowany do
Zespołu ds. Orzekania o Stopniu Niepełnosprawności w celu orzeczenia możliwości
zatrudnienia. Uczestnicy warsztatu, którzy osiągnęli zdolności do pracy mogą pozostać w
placówce do czasu uzyskania miejsca pracy, nie dłużej jednak niż 3 miesiące.
Warsztat jest placówką pobytu dziennego. (czas trwania zajęć w warsztacie wynosi do
35 godzin tygodniowo i do 7 godzin dziennie).
Kadra warsztatu terapii to:
- kierownik placówki,
- magister rehabilitacji lub rewalidacji,
- inspekcja terapii zajęciowej,
- pracownik socjalny,
- pielęgniarka lub lekarz,
- inne osoby niezbędne do prawidłowego funkcjonowania warsztatu.
Pracownicy warsztatu tworzą radę programowa warsztatu. Rada z udziałem
uczestników warsztatu dokonuje okresowo, nie rzadziej niż raz na pół roku, oceny
indywidualnych efektów rehabilitacji. Podstawową forma aktywizacji uczestników WTZ jest
terapia zajęciowa o wielokierunkowym działaniu.
Bardzo istotnym, etapem w prowadzeniu terapii zajęciowej jest dokładne
rozpoznanie i ocena indywidualnych czynności życiowych danej osoby.
Niezbędnym elementem składowym oceny powinno być określone sprawności fizyczne,
funkcji poznawczych, emocjonalnych i społecznych. W ocenie stanu rzeczywistego dla
instruktora terapii zajęciowej ważkie znaczenie ma:
- rodzaj upośledzenia i dysfunkcji,
- koordynacja ruchowa,
- stany napięciowe lub spastyka mięśniowa,
- zakres ruchu w stawach kończyn.
Zaopiniowanie stanu psychicznego obejmuje:
- sposób porozumiewania się,
- rozwój mowy,
- rozwój myślenia,
- poziom opanowania wiadomości i umiejętności,
- koncentracja uwagi i zapamiętywanie,
- poziom emocji oraz sposób ich wyrażania,
- zainteresowania.
Zaopiniowanie stanu społecznego obejmuje:
- upośledzenia a spełnianie roli społecznej,
- komunikacje interpersonalna,
- samokontrolowanie się,
- rangę sprawności w czynnościach życiowych.
W warsztacie terapii wszelkie działania terapeuty muszą być zkorelowane z sytuacją
podopiecznego, a zatem do zmniejszonej wydajności psychicznej, obniżonej spławności
manualnej, zaniżonej motywacji, aktualnego stanu zdrowia i samopoczucia.
Program WTZ powinien określać w szczególności:
- formy terapii,
- stanowisko terapii oraz jego techniczne i organizacyjne dostosowanie do stopnia
sprawności psychofizycznej,
- przewidywany zakres i czas terapii,
- zakres i metody nauk, zaradności osobistej i przystosowania do życia,
- metody opanowania czynności przysposabiających do pracy,
- formy rehabilitacji psychicznej i społecznej,
- formy współpracy z rodziną lub opiekunami,
- osoby odpowiedzialne za realizację programu.
Rodzaje zajęć w Warsztacie terapii zajęciowej:
- malarstwo,
- rzeźba,
- tkactwo,
- prace w drewnie,
- galanteria skórzana,
- metaloplastyka,
- wyroby plecione,
- tworzywa sztuczne,
- haft, dziewiarstwo i koronkarstwo,
- zabawkarstwo,
- garncarstwo, ceramika,
- krój i szycie,
- introligatorstwo,
- fotografika,
- bibliotekarstwo,
- zajęcia kulinarno - rozrywkowe,
- ogrodnictwo,
- zajęcia gospodarstwa domowego.
Jeden pracownik powinien mieć do swojej dyspozycji nie więcej niż 5 uczestników WTZ.
Dzięki warsztatom osoby niepełnosprawne otrzymują szanse na godne życie, a ich rodziny
niewątpliwą pomoc. WTZ częściowo odciążają rodzinę z opieki nad chorym, w zamian
zapewniając fachową opiekę pracowników. Bliscy i warsztat współdziałają wspierając się
wzajemnie w pracy rehabilitacyjnej.
Korzyści z Warsztatów terapii zajęciowej odnosi nie tylko człowiek niepełnosprawny i jego rodzina, ale także cała społeczność. Instytucja ta ma na celu wykształtowanie w chorych zdolności współżycia z innymi oraz dostosowania się i radzenia sobie w środowisku, w którym żyją.
Dzięki udziale w terapii zajęciowej osoby niepełnosprawne czują się akceptowane przez innych, przekonują się, że pomimo niepełnosprawności są w pełni wartościowymi członkami wspólnoty. Uczą się samodzielnego rozwiązywania problemów i pokonywania trudności, uczą się również kontrolować swoje emocje i wyrażać je w sposób adekwatny do sytuacji.