Pamięć - to proces, zdolność jednostki do rejestrowania, magazynowania (przetwarzania bodźców) i odtwarzania bodźców.
Cechy pamięci, w ramach których różnimy się:
trwałość - czas przechowywania informacji w pamięci
gotowość - szybkość wydobywania informacji z pamięci
wierność - dokładność z jaką zapamiętujemy informacje
szybkość zapamiętywania
Rodzaje pamięci:
Gatunkowa - mamy na uwadze czynniki genetyczne , przenoszenie struktur anatomicznych i czynnościowych z pokolenia na pokolenie.
Osobnicza - różne rodzaje pamięci jakie człowiek posiada, dotyczą różnych spraw, przedmiotów. Ze względu na czas przechowywanego materiału:
Długotrwała - liczona na lata
Krótkotrwała - do 18 sekund
Ultrakrótka (sensoryczna, zmysłowa) - 2-4 sekundy
Deklaratywna - deklarowanie, stwierdzanie, że coś wiem.
Proceduralna - wiemy jak coś przebiega, działa:
Semantyczna - treści zakodowane w strukturze pamięci, dotyczy faktów, wydarzeń; zakodowana w postaci symboli; to wiedza przemyślana, rozumiana.
Epizodyczna - dotyczy wydarzeń, faktów, epizodów z naszego życia. W grę wchodzą emocje.
Retrospektywna - pamięć wydarzeń, które miały miejsce; fakty, które już były.
Prospektywna - to co będzie miało miejsce; co mamy zrobić.
Teorie zapominania:
Zanikanie śladu pamięciowego - na skutek braku używania.
Zniekształcenia śladu pamięciowego - pewne sytuacje są zniekształcone; fakty stają się wyolbrzymione, to „barwienie”, dopowiadanie więcej niż w rzeczywistości było.
Teoria interferencji (hamowanie, utrudnianie):
Retroaktywna - odnosi się do faktu obniżonego przechowywania zadania A w wyniku nauczenie się nowego zadania B, które nakłada się na odtwarzanie zadania A. Kiedy zadania A i B są do siebie podobne to przechowywanie zadania A zmniejsza się w miarę wzrostu podobieństwa.
Proaktywana - obniżone przechowywanie zadania B w wyniku przedniego wyuczenia się zadania A. Stopień wyuczenia zadania uprzedniego A wpływa na stopień interferencji proaktywnej.
Teoria zapominania na skutek „braku dostępu” - chcemy więcej informacji, w sposób ograniczony zapamiętujemy fakty; chodzi o skojarzenia.
Teoria tzw. wyparcia - przykre wydarzenia zapominamy, zostają zepchnięte do podświadomości, ale odbyło to się nieświadomie.
Zjawiska związane z pamięcią:
Reminiscencja - lepsze przypominanie, odtwarzanie w okresie późniejszym niż zaraz po wyuczeniu, bo organizm jest zmęczony.
Deżawu - to zjawisko występujące po raz pierwszy, ale my mamy wrażenie, że to już było. Dzieje się tak, gdyż nie kodujemy wszystkich bodźców, robimy selekcję.
Przypominanie - wydobywanie z pamięci faktów, treści.
Rozpoznawanie - zachodzi, gdy musimy wybrać z kilku danych właściwą.
Ponowne uczenie - dowody na istnienie informacji w naszym magazynie pamięci, gdy uczymy się ponownie.
Uczenie się - proces przejawiania, prowadzi do zmian w zachowaniu pod wpływem uprzedniego doświadczenia.
Transfer - wpływ uprzedniego uczenia się na uczenie obecne.
Wzmocnienie - nieobojętny bodziec na organizm, który wywołuje pojawienie się drugiego bodźca.