TEST - 13 PYTAŃ.

1.Metodologiczne wymogi teorii społecznej wg Nowaka:

• idealizacyjny natury teorii( ma być karykaturą badanych zjawisk)

• wyjaśniania pozanormatywnego

• jednorodności kategorialnej

• teorii rozwoju społecznego (polityka w ruchu).

2.Wymiary podmiotowości wg Pałeckiego.

• normatywny (przyznany normami społecznymi, potencjalny zakres samorealizacji)

• realny (zespół warunków i środków możliwych do

samorealizacji)

• świadomościowy (przekonanie o przysługującym

podmiotom w zakresie i możliwościach samorealizacji).

3.Cechy trójwymiarowego poglądu na władzę wg Lukesa:

Pogląd to inaczej sposób identyfikowania władzy.

Trójwymiarowy nacisk na:

-decyzje i kontrolę nad agendami politycznymi

-roszczenia i potencjalne roszczenia

-obserwowalny jawy lub ukryty i głęboki konflikt

-subiektywne i rzeczywiste interesy

4.Wymień co najmniej 4 zalecenia Machiavellego dla Księcia

1.Konsekwencji, 2.konserwatyzmu, 3.kalkulacji skutków, 4.kozła ofiarnego, 5.respektowania wartości uznawanych przez społeczność, 6.nie respektowania integracji, 7.unikania drogi pośredniej, 8.ostrożnych aliansów, 9.rozważnych diagnoz, 10.samowystraczalności.

5.Wymień modele polityki w związku z doniosłą rolą moralności wg Mocka.

Deklarujące neutralność polityki względem moralności:

machiavelizm, separatyzm, cynizm, pragmatyzm

Dające moralności doniosłą rolę w polityce:

chrześcijańska moralność polityczna

fundamentalizm

polityka bez przemocy.

6.Różnica między reżimem konsensualnym a wetminsterskim:

Reżim konsensualny łączy się ze zgodą. Są 3 składowe:

1.proporcjonalny system wyborczy

2.wielopartyjny system wyborczy

3. gabinety koalicyjne

Reżim wetminsterski - konfliktowy. Składowe tego reżimu:

1. większościowy system wyborczy

2. dwupartyjny system polityczny

3. jednopartyjny gabinet większościowy.

6.Funkcje norm politycznych :

1.regulacja relacji makrostrukturalnej

2.asymetryczność (uprzywilejowania jednych wobec drugich)

3.ograniczony zasięg regulacji (wg Pałeckiego).

7.Wymień co najmniej 4 błędne koncepcje teorii :

1.Teoria jako fałszywy obraz świata, 2.T.jako niezrealizowana dyrektywa postępowania. 3.T. jako niedoświadczalne metody badań, 4.T.jako wiedza nieempiryczna, 5.T. jako każda wiedza abstrakcyjna, 6.T.jako wiedza niepotoczna, 7.T. jako wiedza niepewna, 8.T. jako historia poglądów na dany temat, 9.T.jako metodologia badań,10.T.jako system dyrektyw heurystycznych,11.T.jako wiedza o rzeczach ostatecznych, 12.T.jako interpretacja danych empirycznych, 13.T. jako system pojęciowy

8.Typologia teorii władzy wg L. Nowaka

Kryteria:

I Strefa życia społecznego z której wyprowadza się zjawisko władzy:

1. gospodarka (teorie ekonomiczne) źródłem władzy jest własność gospodarcza. Wyróżniamy tu : anarchizm i marksowską teorię władzy.

2. Polityka (teorie idiogeniczne) źródłem władzy są wartości, siła, pieniądze. Wyróżniamy tu: teorię władzy M. Webera, liberalną teorię władzy, teorie władzy niemarksowskiego materializmu historycznego L Nowaka.

3. kultura (teorie kulturalistyczne - chrześcijańska) źródłem władzy jest Bóg - władza pochodzi od Boga.

II Płaszczyzny życia społecznego:

1. teorie materialistyczne

2. teorie instytucjonalistyczne

3. teorie idealistyczne (świadomościowe)

III Stosunek do wizji porządku społecznego:

1. teorie konfliktowe - gra o sumie zerowej

2. teorie solidarystyczne - gra o sumie niezerowej.

9.Zasada sprawiedliwości wg J. Rawlsa.

Sprawiedliwość polityczna, to równowaga konkurencyjnych roszczeń i interesów, która jest cechą praworządnych instytucji politycznych.

1.każda osoba powinna mieć równe prawo do jak najszerszego całościowego systemu równych podstawowych wolności dającego się pogodzić z podobnym systemem wolności wszystkich, odnoszenie się do wartości wolności

2.urządzenie społeczne i ekonomiczne nierówności powinno być takie, by było: z największą korzyścią dla najmniej uprzywilejowanych, nierówności te były związane z pozycjami i urzędami otwartymi dla wszystkich w warunkach autentycznej równości, możliwości.

Zasady te można stosować zgodnie z regułami priorytetu :

1.w normalnej sytuacji nigdy nie można poświęcać pierwszej zasady w imię drugiej.

2.nie wolno ograniczać bezstronnej równości szans mając na uwadze maksymalizacje korzyści najmniej uprzywilejowanych.

10.Forma władzy wg D.H. Wronga.

Wrong pojmuje władze jako przymus. Przymus jest istotną cechą władzy i na tej podstawie wymienia 4 formy władzy:

1.przemoc(siła)-użycie bezpośredniego fizycznego przymusu, czy to w formie gwałtu na ciele i woli przedmiotu ataku władczego, czy też jako stwarzanie obiektywnej fizycznej przeszkody dla działania niezgodnego z tą wolą.

2.manipulacja - rządzący ukrywa swoje intencje przed rządzonym, który ma zrobić coś, czego następstw nie może znać, gdyż grozi to niebezpieczeństwem.

3.perswazja - jest budowaniem lub odesłaniem do autorytetu. Różni ją od manipulacji świadome od początku uczestniczenie obu stron w wyborze i akceptacji celu i środka realizacji.

4.autorytet - mamy wg Wronga 5 typów: oparty o przemoc, o „marchewkę”, o prawowitość, o kompetencje, o cechy osobowe.

11.Funkcje systemów politycznych.

- adaptacyjna

- regulacyjna - regulacja może przybrać postać:

regulacji restrykcyjnej, stymulacyjnej, harmonizacyjnej

- innowacyjna - wykorzystuje się ją przy:

prognozowaniu, programowaniu, planowaniu rozwoju społecznego.

12.Co to jest wartość polityczna.

Jest to wartość społeczna mająca znaczenie dla wielkich grup społecznych jako całość lub zobiektywizowane idee zjawisk społecznych trwale cenionych przez grupy społeczne.

TEST II 10 pytań

1.Wymień modele polityki w związku z doniosłą rolą moralności.

- chrześcijańska moralność polityczna

- fundamentalizm

- polityka bez przemocy

2.Typy wartości politycznej.

1.makro i mikro społeczne

2.autoteliczne i instrumentalne

3.pierwotne i wtórne

4.realizowane i deklarowane

5.trwałe i efeneryczne

6.pozytywne i negatywne

7.racjonalne i nieracjonalne

3. Wymiary podmiotowości politycznej wg Pałeckiego i Nowaka.

Wg Pałeckiego

normatywny, realny, świadomościowy

Wg Nowaka (4 modele)

2 modele radykalne

• radykalny indywidualizm

• radykalny holizm

2 modele mieszane

• egzystencjonalny indywidualizm i esencjonalny holizm zarazem

• egzystencjonalny holizm i esencjonalny indywidualizm zarazem

4. Liberalny model społeczeństwa obywatelskiego.

• Podstawą kształtowania społeczeństwa obywatelskiego jest podział pracy

• Społeczeństwo obywatelskie jest rodzajem wspólnoty rynkowej, która buduje ład w sposób spontaniczny przez krzyżowanie się partykularnych interesów egoistycznych jednostek,

• Podstawowym regulatorem stosunków społecznych jest mechanizm rynkowy,

• Państwo ma tylko w minimalnym stopniu zabezpieczać ustalony ład.

5. Typy wejść systemu politycznego wg Eastona.

• żądania (mogą być: funkcjonale, dysfunkcjonale)

• poparcia

6.Rodzaje racjonalności wg Buksińskiego.

1.instrumentalna, dokonywanie wyborów w oparciu o kryterium celu

2.aksjologiczna, odnosi się do wyborców wg kryterium wartości

7.Kryteria demokracji Schumpetera.

1.cykliczność wyboru

2.rywalizacja polityczna

3. istnienie partii politycznych jako agregatów interesów

8.Typy prognoz Poppera i Petrażyckiego.

1.wg Poppera

-przewidywania technologiczne

-proroctwa

2.wg Petrażyckiego

-prognozowanie potestatywne

-prognozowanie niepotestatywne

9.Wymień co najmniej trzy ze znanych ci zaleceń Machiavellego dla Księcia.

1.Konsekwencji, 2.konserwatyzmu, 3.kalkulacji skutków, 4.kozła ofiarnego, 5.respektowania wartości uznawanych przez społeczność, 6.nie respektowania integracji, 7.unikania drogi pośredniej, 8.ostrożnych aliansów, 9.rozważnych diagnoz, 10.samowystraczalności.

10.Ustaw w układzie opozycyjnym ( wg Nowaka ) swobodę i wolność do przymusu i władzy:

• swoboda i wolność

• brak swobody i wolność

• swoboda i zniewolenie

• brak swobody i zniewolenie

3

---