MNIEJ NIŻ WIĘCEJ
Myślę, że w tym starym przysłowiu o kimś, kto Panu Bogu pali świeczkę, a diabłu ogarek, dzisiaj może trzeba byłoby tę świeczkę i ogarek zamienić miejscami, pamiętając, że ogarek to resztka świeczki. A tu może oznaczać to, czego Panu Bogu się nie daje, czego Mu się skąpi, samemu na tym wiele tracąc.
*
Pewna stara legenda opowiada o dwóch łotrzykach, którzy nie jedną zbrodnię, gwałt i rabunek mieli na sumieniu. Trafili oni kiedyś na wędrownego mnicha, którego nie mieli z czego okraść, ale który oświecił ich nagłym pojęciem, kim są i co robią, targnął ich sercami aż do łez i obdarował miłosiernym rozgrzeszeniem. Pojmując ogromny ciężar swoich win, sami zapragnęli jakiejś pokuty, wynagrodzenia, a przynajmniej pamięci o tym, co zrobili, aby już więcej do tego nie powrócić. Wtedy ów mnich rzekł, że jeśli sami tego chcą, to niech sporządzą sobie drewniane krzyże i powędrują z nimi do Ziemi Świętej. Zrobili tak z wielką ochotą, bo czymże był ciężar takich krzyży wobec zdjętego z nich ciężaru zbrodni. Przez pierwsze dni wędrowali lekko i ze śpiewem z głębi wyzwolonej duszy. Jednak każdego kolejnego dnia pokutnej wędrówki, coraz mniej pamiętali swoje winy, a coraz bardziej uciążliwe zdały im się te krzyże.
Przedtem palił ich wstyd na wspomnienie swojego łotrowskiego życia, a teraz zaczynali się wstydzić niesionych krzyży wobec pytań i drwin napotykanych ludzi. Już nie śpiewali i modlili się coraz krócej. Krzyże wpijały im się w ramiona, ocierały skórę, przytłaczały do ziemi, choć niedawno zdawały się nic prawie nie ważyć. Kiedy zobaczyli po drodze jakiś warsztat stolarza, jeden wpadł na pomysł, by poprosić o skrócenie zbyt długiego ramienia krzyża. A drugi poprosił, by stolarz przepiłował jego krzyż wzdłuż i przez to ujął mu połowy ciężaru. Stolarz tak zrobił. Ruszyli dalej, pocieszając się, że nadal są to ich krzyże - choć jeden krótszy, a drugi lżejszy - i że pokuta jest taka, jaka była. Szli dalej, choć droga dłużyła im się coraz bardziej, zwłaszcza przez pustkowie, które teraz napotkali. Począł im dokuczać głód i pragnienie, a tego przecież w pokucie nie obiecywali. Zaczęli się zastanawiać, czy nie porzucić krzyży, bo już kolejny dzień szli głodni i tracili siły. Jednak po kilku godzinach ujrzeli z daleka miasto z bujnymi ogrodami. Uradowali się, że to chyba już koniec ich wędrówki i pokuty. Poprawili krzyże na ramionach i ruszyli szybciej, prawie biegiem. Zatrzymała ich nagle stroma krawędź głębokiego choć dość wąskiego kanału, na dnie którego widać było krokodyle. Pływać zresztą też nie umieli. Wtedy zaświtała im myśl, że z tych krzyży można byłoby zrobić kładkę i przejść na zbawienną drugą stronę. Jednak jeden krzyż okazał się za krótki, a drugi za cienki…
*
Nie lubi się teraz słów: grzech, pokora i pokuta, bo Boże Miłosierdzie jest ponoć ponad takie relikty z przeszłości. Na modlitwę poświęca się coraz mniej czasu, choć ma się go coraz więcej na rozrywkę, na jedzenie, na coraz bardziej wyszukane przyjemności. Na jakiekolwiek uciążliwości, dolegliwości czy bóle ma się teraz środki uśmierzające. Rozmowy na tematy duchowe prawie nie istnieją. Liturgia i kazania mają być jak najkrótsze. Książki duchowe - no, kto by się tym „katował”. Dlaczego potem takie zdziwienie, że nie można sobie dać rady ze słabościami, upadkami, nałogami, depresją? Dlaczego tak trudno potem o siłę woli i nadziei? Skąd taka bezradność wobec przejawów mrocznych sił? Nie mówiąc tu nic już o krzyżach i pokucie, trzeba powiedzieć, że coś tu za krótkie i coś tu za lekkie… a przynajmniej zlekceważone.