LOGIKA 20 w.,10 ćw.
3.10.2009- WYKŁAD
TEMATY:
1. Założenia w badaniach pedagogicznych.
2..Elementy logiki formalnej- RACHUNEK ZDAŃ.
3. Pojęcia. Nadrzędne. Podrzędne.
4. Rachunek kwantyfikatorów.
5. Rozumowanie i rodzaje rozumowania ( pionowe -werdykalne).
6. Definicje definicji - operacje definiowania (DEFINIOWANIE).
7.Pytania i rodzaje pytań.
8.Idealizacyjny model nauki.
T. 1. ZAŁOŻENIA W BADANIACH PEDAGOGICZNYCH
Co to jest założenie a co to jest hipoteza?
Założenie jest to, to co badacz wie, bądź przyjmuje za wiadome przystępując do badania. W badaniach zawsze formułuje się założenia, jest ich jednak niewiele.
Założenia zawarte w pracy nie obejmują wszystkiego. Obejmują one część teoretyczna i część praktyczną.
Hipoteza jest to przypuszczenie (spodziewamy się, że odpowiedź na postawione pytanie będzie taka czy taka). Hipoteza jest sprawdzana, może być prawdziwa lub nie.
Nie zawsze stawia się hipotezy. Przy pytaniach czy?- odpowiedź jest tak lub nie, do pytania: jak?, dlaczego?, jaki?, nie stawia się hipotezy.
Hipotezę stawiamy przy pytaniu roztrzygnięcia!
NASZA WIEDZA O NASZEJ NIEWIEDZY JEST WIEKSZA. Człowiek, który nie potrafi postawić pytania-jego wiedza jest mała. Można ja mierzyć ilością i jakością stawianych pytań. Problem badawczy to powierzchnia badania.
ZAŁOŻENIA W BADANIACH NAUKOWYCH :
1..Filozoficznych (w trzech kategoriach),
ontologiczne -natura rzeczywistości (będą określały te założenia),
gnoseologiczne -poznawalność rzeczywistości,
epistemologiczne -dotyczące wiedzy jako całości,
2.Teoretyczne
przedmiotowe:
-psychologiczne- osoba człowiek w różnych fazach życia,
-socjologiczne- interakcje w środowisku,
- pedagogiczne- metody i zmiany osobowości człowieka ku lepszemu,
-historyczne- upamiętnianie faktów i osadzenia tej struktury w diachronicznej strukturze,
-ekonomiczne -gospodarka zasobami (czas, program) materialnymi,
funkcjonalne (to co wie lub przyjmuje za wiadome):
-lingwistyczne-językowe:
a) semantyczne (znaczenia)słów, wyrażeń,
b)syntatyczne ( składki)
-logiczne -formułowanie i rozumowanie zdań,
-matematyczne dotyczą:
a) możliwość rozróżniania i segregowania rzeczy i ich zbiorów;
b)dokładność mierzenia i pomiarów właściwości obserwowalnych;
c)trafność i rzeczywistość mierzenia i pomiarów właściwości nieobserwowalnych,
3. Założenia metodologiczne:
-metody zbierania informacji jako sądów i spostrzeżeń,
-tworzenie i definiowanie pojęć i ich nazywanie,
-określenie indukcyjno -hipotetyczno -dedukcyjno-sprawdzającego cyklu procesów poznawczych prowadzących do praw i teorii naukowych.
PYTANIA
Co to są założenia w badaniach pedagogicznych?
Czego te założenia mogą dotyczyć?
Równość miedzy założeniami a hipotezą.
T.2.POJĘCIE POJĘCIA ( O POJĘCIACH)
Każde pojęcie ma swoją treść, swój zakres, a niektóre swoją nazwę.
TREŚĆ POJĘCI jest to zbiór własności istotnych.
WŁASNOŚĆ ISTOTNA to taka, która decyduje o tym pojęciu (np.: stół ma blat- blat jest stabilny).
ZAKRES POJĘCIA -jest to taki zbiór przedmiotów pojęci (zakres pojęcia stół- są to wszystkie stoły, zbiory nieskończone).
Zbiór skończony-segregowany.
Zbiór nieskończony- klasyfikowanie.
Niektóre pojęcia nie mają nazwy (np.: pierwiastek , który jest nowy nie ma nazwy).
NAZWA ma swoje znaczenie i desygnaty- desygnat nazwy jest równy przedmiotowi pojęcia.
Zbiór desygnatów, to znaczenie nazwy, a znaczenie nazwy to to, co treść pojęcia nzawy. Desygnat nazwy jest równy przedmiotowi pojęcia- to jest to samo.
KLASYFIKACJA- jest to podział logiczny ima spełniać dwa warunki:
zupełności - ( kobieta i mężczyzna to dwa rodzaje płci- nie ma trzeciej),
rozłączności- (nie ma zależności i tu ………i tu), nie ma takiego elementu, który nie należy ani tu, ani tu- musi gdzieś należeć.
DWA POJĘCIA
Zwiększając treść (dokładając własności istotne) zmniejszamy zakres pojęcia (duże wymagania).
PRZYKŁAD
STÓŁ-pojecie nadrzędne,
STÓŁ DREWNIANY- pojęcie podrzędne ma większą treść od pojęcia nadrzędnego, a mniejszy zakres.
POJĘCIE KONKRETNE - np.: stół,
POJĘCIE ABSTRAKCYJNE- np.: kształty (kwadratowy).
W PEDAGOGICE - przedmiot tego pojęcia (miłość, współpraca, agresja,, zdolność), jest własność tego pojęcia. Pojęcie abstrakcyjne jest trudniej pokazać przez wskazanie.
ZNAĆ !!!!
TREŚĆ
ZAKRES.
RELACJE
NAZWA
KLASYFIKOWANIE WŁASNOŚĆI
ROZUMIEĆ TREŚĆ I ZAKRESY
T.3 RACHUNEK KWANTYFIKATORÓW
FUNKTORY LOGICZNE
FUNKTOR- ….oznacza zaprzeczenie np. ….p czytamy nieprawda że p,
FUNKTOR-…..oznacza implikacje , inaczej wynikanie , pociąganie- czytamy jeżeli …to….p……q, co czytamy jeżeli p to q
FUNKTOR- < = >…..oznacza równoważność np. p < = >q, co czytamy p równoważne q,
FUNKTOR-….oznacza koniunkcję czyli łączenie dwóch zadań za pomocą spójnika i, p….q co czytamy p i q,
FUNKTOR--…oznacza dysjunkcję czyli złączenie dwóch zdań za pomocą spójnika lub, p…q- co czytamy p lub q.
DYSJUNKCJA - LUB
ALTERNATYWA - ALBO
PRAWO SPRZECZNOSCI……(p….q)-nie p i nie q,
PRAWO WYŁĄCZNOŚCI ŚRODKA… p..q- nie p lub q,
PRAWO PODWÓJNEGO PRZECZENIA………
PRAWO TRANSPOZYCJIPROSTEJ……………..
PRAWO SYMLIFIKACJI…………….
PRAWO DE MORGANA I……………….
PRAWO DE MORGANAII
RZĄD I
1. CZEGO DOTYCZĄ ZAŁOŻENIA LOGICZNE?
Założenia logiczne dotyczą sposobów formułowania
i rozumowana zdań stosując reguły.
2.DOKONAĆ ANALIZY PYTANIA NA ZAŁOŻENIA
ISTNIENA I ZAŁOŻENIA DOTYCZĄCE WŁASNOŚCI
(ISTNIEJĄCYCH OBIEKTÓW).
3.JAKIE SĄ RELACJE ZBIORU NAZW?
Pojęcie nazw do zbioru pojęć:
Wzajemnie jednoznaczna- gdy każdej nazwie
odpowiada jedno pojęcie i gdy każdemu pojęciu
odpowiada jedna nazwa,
Jednoznaczna gdy każdej nazwie odpowiada
jedno pojęcie albo każdemu pojęciu odpowiada
jedna nazwa,
Wieloznaczna gdy nazwie może odpowiadać
wiele pojęć i gdy jednemu pojęciu może
odpowiadać wiele nazw.
4. CO TO JEST ZAKRES POJĘCIA?
Zakres pojęcia jest to zbiór przedmiotów pojęcia.
5.WYJAŚNIJ POJĘCIE DEFINICJI. KIEDY I
W JAKICH SYTUACJACH STOSUJEMY?
Definicja jest to zbiór mający na celu ustalenie znaczenia
wyrażenia w danym języku. Definicje stosujemy gdy:
- nie znamy znaczenia wyrażenia- def. Sprawdzająca
- znaczenie wyrażenia jest niejasne -def. regulująca
- chcemy zmienić znaczenie wyrażenia- def. Projektująca
-chcemy wprowadzić nowe wyrażenia- def. Konstrukcyjna
6.PODZIAŁ ROZUMOWANIA DEDUKCYJNEGO.
Rozumowanie dedukcyjne (pewne) ma na celu dojście
dookreślonego wniosku na podstawie założonego wcześniej
zbioru przesłanek. Istotą jest przechodzenie od ogółu do szczegółu.
Wnioskowanie dedukcyjne- znana jest racja i ta
racja uznana jest za prawdziwą .
PRZYKŁAD: wiemy, że jeżeli sypką kawą zaleje zimną
wodą to nie zaparzy się.
WNIOSEK- kawa się nie zaparzy
IMPLIKACJA- niepodważalna
SYTUACJA- jestem roztargniona i zalewam kawę sypaną
zimną wodą i się nie zaparza.
Dowodzenie - znane (nie koniecznie uznane za prawdziwe)
jest następstwo do, którego poszukujemy racji, z której
to potrafimy wynieść następstwo
RZĄD II
1.CO TO JEST DEFINIOWANIE?
Definiowanie jest to zabieg mający na celu ustalenie
znaczenia wyrażenia w danym języku.
2.PODZIAŁ DEFINICJI ZE WZGLEU NA CEL
Definicja sprawozdawcza- gdy nie znamy znaczenia
wyrażenia i jest to definiowanie i sprawozdanie.
Wskazuje jakie znaczenie ma czy też miał kiedyś
definiowany wyraz w pewnym języku.
Definicja projektująca-ustala znaczenie jakiegoś słowa
na przyszłość w projektowanym sposobie mówienia.
Def. Konstrukcyjna swobodnie projektująca-ustala
znaczenie pewnego wyrazu na przyszłość
nie licząc się z dotychczasowym znaczeniem wyrazu.
Def. Regulująca-ustala na przyszłość znaczeni
wyrazu, jednak licząc się z dotychczasowym
znaczeniem tego wyrazu, które był niedostatecznie
określone.
3. DEFINICJA REALNA I JEJ BUDOWA
Def. Realna ma składnię A (np.dom) jest to B (np. budynek)
o właściwości C np. (mieszkalny), gdzie A to definiendum
a B i C to definiens. W def. Klasycznej(szczególny przypadek
def. Realnej)B jest pojęciem bezpośrednio nadrzędnym
względem A natomiast C jest właściwością szczególną
wskazującą na to, co wyróżnia A z B.
4.W PROSTYCH DEFINICJACH USTALIĆ
:DEFINIENDUM, DEFINIENS I ŁĄCZNIK.
OKREŚL DEFINICJĘ SYSTEMOWĄ I
KONTEKSTOWĄ ORAZ CO JE OKREŚLA
Def systemowa zawiera w sobie def. Realną, w tym klasyczną i
def. Ostensywną. Def.Systemową określa:
Pojęcie nadrzędne lub pojęcie nadrzędne jeżeli
rozpatrujemy więcej niż jeden poziom oraz własności
pozwalające wyróżnić z nich pojęcie definiowane
Wiele pojęć współrzędnych oraz własności je różniące,
Wiele pojęć podrzędnych orza własności je różniące,
Wiele własności istotnych,
Wiele przedmiotów pojęcia
Def. Kontekstowa definiowany wyraz jest używany w różnych
kontekstach i każdy kontekst dookreśla sposób jego rozumowania.
RAĄD III
1.CO TO JEST ZAŁOŻENIE?
Założenie jest to, to co badacz wie, bądź przyjmuje
za wiadome przystępując do badania. W badaniach zawsze
formułuje się założenia, jest ich jednak niewiele.
Założenia zawarte w pracy nie obejmują wszystkiego.
Obejmują one część teoretyczna i część praktyczną.
ZAŁOŻENIA W BADANIACH NAUKOWYCH :
1..Filozoficznych (w trzech kategoriach),
ontologiczne -natura rzeczywistości
(będą określały te założenia),
gnoseologiczne -poznawalność rzeczywistości,
epistemologiczne -dotyczące wiedzy jako całości,
2.Teoretyczne
przedmiotowe:
-psychologiczne- osoba człowiek w różnych
fazach życia,
-socjologiczne- interakcje w środowisku,
- pedagogiczne- metody i zmiany osobowości
człowieka ku lepszemu,
-historyczne- upamiętnianie faktów i osadzenia
tej struktury w diachronicznej strukturze,
-ekonomiczne -gospodarka zasobami
(czas, program) materialnymi,
funkcjonalne (to co wie lub przyjmuje za wiadome):
-lingwistyczne-językowe:
a) semantyczne (znaczenia)słów, wyrażeń,
b)syntatyczne ( składki)
-logiczne -formułowanie i rozumowanie zdań,
-matematyczne dotyczą:
a) możliwość rozróżniania i segregowania
rzeczy i ich zbiorów;
b)dokładność mierzenia i pomiarów
właściwości obserwowalnych;
c)trafność i rzeczywistość mierzenia i pomiarów
właściwości nieobserwowalnych,
3. Założenia metodologiczne:
-metody zbierania informacji jako sądów i spostrzeżeń,
-tworzenie i definiowanie pojęć i ich nazywanie,
-określenie indukcyjno -hipotetyczno -dedukcyjno
sprawdzającego cyklu procesów poznawczych
prowadzących do praw i teorii naukowych.
2. ZADANIE POLEGAJĄCE NA OKRŚLENIU
WARUNKÓW
3. CO TO JEST ROZUMOWANIE?
Rozumowanie jest to wyprowadzenie zdania z innego
zdania albo innych zdań. Wyprowadzenie może być
spontaniczne, bądź zdanie może być wnioskiem.
Wyróżniamy dwie kategorie rozumowania
HORYZONTALNE (w poziomie-rozumowanie przez analogię),
WERDYKALNE (w pionie).
4.JAKIE ELEMENTY KOMPONUJĄ SIĘ NA
DEFINICJE SYSTEMOWĄ?
Def systemowa zawiera w sobie def. Realną
, w tym klasyczną i def. Ostensywną.
Def.Systemową określa:
Pojęcie nadrzędne lub pojęcie nadrzędne
jeżeli rozpatrujemy więcej niż jeden poziom
oraz własności pozwalające wyróżnić z nich
pojęcie definiowane
Wiele pojęć współrzędnych oraz własności je różniące,
Wiele pojęć podrzędnych orza własności je różniące,
Wiele własności istotnych,
Wiele przedmiotów pojęcia
5. JAKIE RODZAJE PYTAŃ MOŻNA ZASTOSOWAĆ
W PROCESIE BADAŃ EMPIRYCZNYCH?
Pytania otwarte(wymaga wyjaśnienia lub negacji
Pytania zamknięte: dopełniania (jaki, jaka, jakie)
;rozstrzygnięcia(są tylko dwie możliwości odpowiedzi tak lub nie)
DLA KTÓRYCH PYTAŃ MOŻNA I NALEŻY
FORMUOWAĆ HIPOTEZĘ?
Hipotezę stawiamy tylko i wyłącznie do pytań rozstrzygnięcia.
RZĄD IV
1.JAKIE RODZAJE PYTAŃ MOŻNA STOSOWAĆ
W PROCESIE BADAŃ EMPIRYCZNYCH?
Pytania otwarte(wymaga wyjaśnienia lub negacji
Pytania zamknięte: dopełniania (jaki, jaka, jakie)
;rozstrzygnięcia(są tylko dwie możliwości odpowiedzi tak lub nie)
2.DLA KTÓRYCH PYTAŃ STAWIA SIĘ HIPOTEZY?
Hipotezę stawiamy tylko i wyłącznie do pytań rozstrzygnięcia.
3.CO TO JEST HIPOTEZA?
Hipoteza jest to przypuszczenie (spodziewamy się,
że odpowiedź na postawione pytanie będzie taka czy taka).
Hipoteza jest sprawdzana, może być prawdziwa lub nie.
Nie zawsze stawia się hipotezy. Przy pytaniach czy?-
odpowiedź jest tak lub nie, do pytania: jak?, dlaczego?,
jaki?, nie stawia się hipotezy.
4.OKREŚLIĆ DEFINICJĘ SYSTEMOWĄ?
5 JAKIE ELEMENT KOMPONUJĄ SIĘ NA
DEFINICJĘ SYSTEMOWĄ?
Def systemowa zawiera w sobie def. Realną, w tym klasyczną
i def. Ostensywną.
Def.Systemową określa:
Pojęcie nadrzędne lub pojęcie nadrzędne jeżeli
rozpatrujemy więcej niż jeden poziom oraz własności
pozwalające wyróżnić z nich pojęcie definiowane
Wiele pojęć współrzędnych oraz własności je różniące,
Wiele pojęć podrzędnych orza własności je różniące,
Wiele własności istotnych,
Wiele przedmiotów pojęcia