Piotr Dutka 22 listopada 2000
Jacek Gerula
Bartosz Potempa
Anna Kózka
Anna Wiśniewska
Pomiary dokładności wykonania kół zębatych.
Wyniki pomiarów i obliczenia.
Wyniki uzyskane w wyniku pomiarów zostały zebrane w tabelkach.
Tabela 1
Odczyt położenia kątowego koła |
Podziałka kątowa zaobserwowana τ |
Odchyłka podziałki kątowej |
Odchyłka podziałki μm |
121°30'10” |
|
|
|
133°54'09” |
12°23'59” |
-0'51” |
-7,4 |
146°34'40” |
12°40'31” |
15'41” |
135,0 |
158°42'10” |
12°07'30” |
-17'20” |
-149,2 |
171°05'27” |
12°23'11” |
-01'39” |
-14,2 |
183°54'22” |
12°48'55” |
24'05” |
207,3 |
196°17'45” |
12°23'23” |
-01'27” |
-12,5 |
208°41'30” |
12°23'45” |
-01'05” |
-9,4 |
221°05'00” |
12°23'30” |
-01'20” |
-11,5 |
233°28'40” |
12°23'40” |
-01'10” |
-10,0 |
245°53'25” |
12°24'45” |
-0'05” |
-0,8 |
258°18'18” |
12°24'53” |
0'03” |
0,5 |
270°43'50” |
12°25'32” |
0'42” |
6,1 |
283°08'20” |
12°24'30” |
-0'20” |
-2,9 |
295°33'59” |
12°25'39” |
0'49” |
7,1 |
308°00'10” |
12°26'11” |
01'21” |
11,6 |
320°27'10” |
12°27'00” |
02'10” |
18,6 |
332°53'00” |
12°25'50” |
01'0” |
8,7 |
345°19'51” |
12°26'51” |
02'01” |
17,4 |
357°46'20” |
12°26'29” |
01'39” |
14,2 |
10°12'41” |
12°26'21” |
01'31” |
13,0 |
22°38'40” |
12°25'59” |
01'09” |
9,0 |
35°04'10” |
12°25'30” |
0'40” |
5,8 |
47°29'19” |
12°25'09” |
0'19” |
2,8 |
59°53'50” |
12°24'31” |
-0'19” |
-2,8 |
72°18'10” |
12°24'20” |
-0'30” |
-4,3 |
84°42'53” |
12°24'43” |
-0'07” |
-1,0 |
97°06'53” |
12°24'00” |
-0'50” |
-7,2 |
109°31'11” |
12°24'18” |
-0'32” |
-4,6 |
121°30'10” |
11°58'59” |
-25'51” |
-222,5 |
Tabela 2
Odczyt położenia kątowego koła |
Kąt odpowiadający i podziałkom zaobserwo- wanym |
Kąt odpowiadający i podziałkom nominalnym |
Odchyłka sumaryczna i podziałek (kątowo) |
Odchyłka sumaryczna i podziałek μm |
121°30'10” |
|
|
|
|
133°54'09” |
12°23'59” |
12°24'50” |
-0'51” |
-7,4 |
146°34'40” |
25°04'30” |
24°49'40” |
14'50” |
127,6 |
158°42'10” |
37°12'00” |
37°14'30” |
-02'30” |
-21,6 |
171°05'27” |
49°35'11” |
49°39'20” |
-04'09” |
-35,8 |
183°54'22” |
62°24'06” |
62°04'10” |
19'56” |
171,5 |
196°17'45” |
74°47'29” |
74°29'00” |
18'29” |
159,0 |
208°41'30” |
87°11'14” |
86°53'50” |
17'24” |
149,6 |
221°05'00” |
99°34'44” |
99°18'40” |
16'04” |
138,1 |
233°28'40” |
111°58'24” |
111°43'30” |
14'54” |
126,6 |
245°53'25” |
124°23'09” |
124°08'20” |
14'49” |
116,6 |
258°18'18” |
136°48'02” |
136°33'10” |
14'52” |
115,8 |
270°43'50” |
149°13'34” |
149°58'00” |
15'34” |
116,3 |
283°08'20” |
161°38'04” |
161°22'50” |
15'14” |
122,4 |
295°33'59” |
174°03'43” |
174°47'40” |
16'03” |
119,5 |
308°00'10” |
186°29'54” |
186°12'30” |
17'24” |
126,6 |
320°27'10” |
198°56'54” |
198°37'20” |
19'34” |
138,2 |
332°53'00” |
211°22'44” |
211°02'10” |
20'34” |
156,8 |
345°19'51” |
223°49'35” |
223°27'00” |
22'35” |
165,5 |
357°46'20” |
236°16'04” |
235°51'50” |
24'14” |
182,9 |
10°12'41” |
248°42'25” |
248°16'40” |
25'45” |
197,1 |
22°38'40” |
261°08'24” |
261°41'30” |
26'54” |
210,1 |
35°04'10” |
273°33'54” |
273°06'20” |
27'34” |
219,1 |
47°29'19” |
285°59'03” |
285°31'10” |
27'52” |
224,9 |
59°53'50” |
298°23'34” |
298°56'00” |
27'34” |
227,7 |
72°18'10” |
310°47'54” |
310°20'50” |
27'04” |
224,9 |
84°42'53” |
323°12'36” |
323°45'40” |
26'57” |
220,6 |
97°06'53” |
335°36'36” |
335°10'30” |
26'07” |
219,6 |
109°31'11” |
348°00'54” |
348°35'20” |
25'35” |
212,4 |
121°30'10” |
359°59'53” |
360°00'00” |
-00'15” |
-14,7 |
Zasada pomiaru podziałki obwodowej pokazuje rys.1.
Wyniki pomiarów uzyskano dla koła zębatego o ilości zębów z = 29. Tak więc mamy 30 pomiarów, ponieważ pomiar ostatni jest pomiarem kontrolnym.(Jeżeli by się nie zgadzał, to znaczy, że pomiary zostały źle wykonane).
Kolejne wyniki zostały obliczone według wzorów .
Zaobserwowana podziałka kątowa - jest różnicą pomiędzy dwoma sąsiadującymi ze sobą położeniami kątowymi koła.
Nominalna wartość podziałki kątowej jest liczona ze wzoru :
Gdzie z oznacza liczbę zębów, w naszym przypadku z = 29. W naszym wypadku wielkość ta wynosi : 12°24'50”.
Odchyłka podziałki kątowej liczona jest według zależności :
Odchyłki poszczególnych podziałek oblicza się według wzoru :
Z kolei r jest połową średnicy d obliczonej według wzoru :
Gdzie poszczególne symbole mają następujące znaczenie :
m - moduł normalny wynoszący 2;
β = 11°28'42”
W naszym przypadku d = 59,1836 mm, a r = 29,5918 mm.
Z wykresu sporządzonego na podstawie pomiarów można odczytać odchyłki .
Największa, co do wartości bezwzględnej odchyłka podziałki wynosi :
Odchyłka sumaryczna k podziałek odczytana z wykresu wynosi(podziałka 25 i 29):
Odchyłka sumaryczna podziałek koła wynosi :
Wyznaczanie odchyłki sumarycznej k podziałek oraz odchyłki sumarycznej podziałek koła na podstawie danych z Tabeli 2