PYTANIA  EGZAMINACYJNE  Z  PRZEDMIOTU  PŁYWANIE

DLA  III-GO ROKU ST. ZAOCZNYCH.

Teoretyczne podstawy techniki pływania

 

1.      Wyjaśnij zasady zachowania się ciała stałego, zanurzonego w cieczy, gdy jego gęstość jest: większa, mniejsza czy równa gęstości cieczy.

Prawo Archimedesa

Siła wyporu działająca na ciało zanurzone w płynie jest równa ciężarowi płynu wyparte przez to ciało.

Siła wyporu jest tym większa, im cięższy jest płyn - większa siła wyporu jest w wodzie, niż w powietrzu i większa w rtęci niż w wodzie.

Siła wyporu jest tym większa, im większe (rozmiarami, objętością) jest ciało (a przynajmniej siła jego zanurzona części).

Ciało będzie pływało po powierzchni cieczy, jeśli jego siła wyporu przy maksymalnym zanurzeniu będzie większa niż ciężar tego ciała.

Siła wyporu jest mniejsza od siły ciężkości - ciało tonie.

Siła wyporu jest większa od siły ciężkości -  ciało wypływa unosząc się do góry.

Siły wyporu i ciężkości są sobie równe - wtedy ciało pozostaje w bezruchu unosząc się w płynie.

Jeżeli gęstość ciała jest większa niż gęstość płynu (ρ_ciała > ρ_płynu), wtedy ciało będzie tonąć.

Jeżeli gęstość ciała jest mniejsza niż gęstość płynu (ρ_ciała < ρ_płynu), wtedy ciało będzie wypływać na powierzchnię.

 

2.      Podaj istotne cechy fizyczne środowiska wodnego i powietrza.

-                      Ciśnienie

-                      Gęstość i ciężar właściwy

-                      Przewodnictwo cieplne

-                       

3.      Podaj wzór siły oporu i wyjaśnij zasady jej powstawania.

F = K * S * v² / 2 * c

Siła oporu powstaje poprzez przesuwanie się cząsteczek wody. Kiedy cząsteczki się przesuwają powstaje tarcie.

 

4.      Co to jest gęstość ciała i podaj sposoby jej mierzenia?

 

5.      Czy wiedza o pływalności ciała ludzkiego może mieć wpływ na efektywność nauczania techniki pływania?

Jeżeli znamy zasady fizyczne jakie panują w środowisku wodnym możemy odpowiednio dobrać ćwiczenia do nauczania technik pływackich, niektóre z zasad działają na nasza niekorzyść czyli sprawiają trudności dla osób uczących się ale jednak większość pomaga chociażby wyporność ciała

 

6.      Od czego zależy opór czołowy wody?

Opór czołowy wody zależy od przekroju czołowego pływaka, opór ten zmienia się wprost proporcjonalnie do wielkości przekroju czołowego. Minimalny opór czołowy osiągniemy gdy oś długa pływaka pokryje się z kierunkiem pływania.

Zależy także od:

- prędkości pływania

- kształtu i rodzaju powierzchni ciała

7.      Wyjaśnij zasady powstawania dynamicznej siły parcia.

Powstaje ona w przypadku nie symetrycznego opływu potokami wody ciała ułożonego pod pewnym kątem w stosunku do kierunku pływania. Wielkość zależna jest od siły oporu.

 

8. Co to jest siła ciągu?

Lokomocji pływaka w wodzie towarzyszy powstawanie siły oporu wody oraz siły nośnej, która jest tym większa, im szybciej ono płynie. W rezultacie wzajemnego oddziaływania kończyn pływaka i wody (różnice ciśnień - prawo Bernoulliego) powstaje m.in. siła ciągu.

 

9.      Jak powstaje siła nośna?

Siła nośna to siła działająca na ciało poruszające się w płynie, prostopadła do kierunku ruchu. Siła nośna powstaje, gdy ciało poruszające się względem płynu zmienia całkowitą ilość ruchu (pęd) otaczającego to ciało płynu w kierunku prostopadłym do tego ruchu.

Rys. Powstawanie siły nośnej wg prawa Bernoulliego

10.  Podaj metody oceny pływalności ciała ludzkiego.

 

- metoda szacunkowa - polega na określeniu pływalności na podstawie wynurzonych części ciała, jeżeli ciało zanurza się całkowicie pływalność jest niska, jeżel

i wynurzone są dłonie - średnia, jeżeli dłonie i przedramiona -wysoka

- test Curetona -polega na mierzeniu czasu wypływania badanego na powierzchnie

11.  Jak jest zależność oporu czołowego od prędkości ciała pływaka?

Opór wody zmienia się proporcjonalnie do kwadratu prędkości pływania.

Jeżeli szybkość zwiększa się dwukrotnie to opór czterokrotnie

 

12.  Podaj ogólne zasady ułożenia ciała pływaka w wodzie.

-                      ułożenie horyzontalne, opływowe i odpowiednio „wysokie”

-                      kat natarcia   a) tech sport 3 -5 stopni

                                 b) tech standardowa 8 -12 stopni

-                      odpowiednie ułożenie głowy i bioder

-                      tułów pływaka nie powinien odchylać się w bok

 

 

 

13. Opisz ruchy kończyn górnych podczas pływania kraulem na piersiach.

Faza właściwa zaczyna się włożeniem ręki do wody i krótkim poślizgiem. Ręka przesuwa się w dół i na zewnątrz, a następnie do wewnątrz (ramię zgina się w stawie łokciowym do kąta ok. 95˚) - faza pociągnięcia. W połowie tej fazy ręka przecina oś długą ciała i zaczyna się odepchnięcie, dłoń podąża do bioder. W końcowej fazie odepchnięcia następuje skręt głowy w celu wykonania wdechu. W wyniku ruchów ramion i skrętu głowy występuje rotacja tułowia nadająca ciału „kraulisty” kształt opływowy. Na początku nauczania ramiona w fazie podwodnej są wyprostowane. Zbyt wczesne wprowadzenie ugięcia w stawie łokciowym może spowodować skracanie ruchu (głaskanie wody).

Faza przygotowawcza zaczyna się od wynurzenia ramienia z wody, później przedramienia i ręki. Po wynurzeniu zwiększa się ugięcie w stawie łokciowym (wysoki łokieć). W drugiej części tej fazy następuje wyprost ramienia.

 

14. Zademonstruj na lądzie (w wolnym tempie) ruchy kończyn górnych w kraulu na

piersiach.

 

15. Co to jest koordynacja ruchów?

Koordynacja to uporządkowanie, uzgodnienie, zharmonizowanie, np. przyporządkowanie ruchów celowi, który chcemy osiągnąć. Koordynacja ruchów to przyporządkowanie ruchów określonemu celowi. Poprawna koordynacja to takie „uporządkowanie ruchów”, które umożliwi wykonanie motorycznego zadania.

Podstawowe zdolności koordynacyjne to:

- zdolność sterowania ruchami zgodnie z zamierzeniem

- zdolność regulacji ruchów stosowanie do zmieniającej się sytuacji

- zdolność do uczenia się nowych, dotąd nieznanych czynności ruchowych

 

16. Opisz koordynację ruchów kończyn górnych, dolnych oraz oddychanie podczas  pływania kraulem  na piersiach.

W pływaniu kraulem sportowym spotyka się różne warianty koordynacji kończyn górnych i dolnych. Oprócz koordynacji sześciouderzeniowej dodatkowo wyróżnia się koordynację dwuuderzeniowa, czterouderzeniową oraz koordynacje dwu- i czterouderzeniwe ze skrzyżnym ruchem nóg.

W pływaniu sportowym oddychanie skoordynowane jest zawsze z pracą kończyn górnych, a w stylach naprzemianstronnych - prawego lub lewego ramienia. Wdech przypada na taki moment ruchu ramion, kiedy ciało ma dużą prędkość. Aby wykonać wdech, kraulista musi obrócić głowę w stronę wiosłującego ramienia. Jest to moment, gdy ramię zaczyna prostować się w stawie łokciowym i kończy odepchnięcie, a w tym czasie druga kończyna rozpoczyna ruch wiosłujący. Jest to najkorzystniejsza chwila do wykonania wdechu, ponieważ występuje stosunkowo duża rotacja ciała wokół osi długiej. Wdech wykonywany jest ustami i trwa ok. 0,5 s, następnie jest długi bezdech i krótki, dynamiczny wydech. Zawodnicy zazwyczaj wykonują wdech w każdym cyklu ruchowym, zawsze na tę samą stronę. Na długich dystansach, preferowane jest oddychanie co półtora cyklu, czyli co trzeci ruch ramion.

 

17. Wyjaśnij, dlaczego ruch kończyny górnej podczas pływania kraulem na piersiach

wykonywany jest wolniej w wodzie niż nad nią?

Nad woda panują mniejsze opory ruchu niż pod woda dlatego jest różnica w szybkości ruchu

 

18. Wymień najczęściej występujące błędy w ruchach kończyn górnych i dolnych podczas pływania kraulem na piersiach.

Błędy w pracy nóg:

1. Nadmierne uginanie nóg w stawach kolanowych - podciąganie i uginanie podudziami zamiast całą długością w górę i w dół.

2. Wykonywanie ruchów nóg tylko w stawach kolanowych.

3. Usztywnianie nóg w kolanach.

4. Zbyt wysokie unoszenie bioder.

5. Zbyt głębokie lub płytkie zanurzenie nóg (stopy wychodzą nad powierzchnię wody).

6. Zbyt mała rozpiętość między stopami, w ich skrajnym położeniu.

Błędy w pracy ramion:

1. Podciągnięcie prostym ramieniem w wodzie.

2. Podciągnięcie zbyt ugiętym ramieniem.

3. Zbyt wczesne zakończenie ruchu ramion.

4. Wkładanie ramienia do wody zbyt blisko głowy (skośnie), nieprostowanie go w momencie włożenie.

5. Przytrzymywanie ramion w przodzie („dokładanka”)

6. Podnoszenie głowy przy wykonywaniu wdechu.

7. Głowa po skręceniu i wykonaniu wdechu nie wraca do pozycji wyjściowej

8. Brak wydechu do wody.

 

19.  Co to jest rytm i tempo w pływaniu i czy cechy te mają wpływ na poprawność techniki?

Rytmem nazywamy stosunek fazy ruchu o danej prędkości do fazy ruchu o innej prędkości.

Tempem nazywamy częstotliwość ruchu kończyn, wyrażona liczbą cykli w jednostce czasu

Cechy te maja wpływ na poprawność techniki ponieważ pomagaj w płynności ruchu i w oddychaniu.

 

20. Opisz algorytmiczną strukturę ruchów kończyn górnych i dolnych występującą w technice pływania kraulem na piersiach.

Ruchy nóg:

a) faza przygotowawcza (ruch z dołu do góry)

b) faza zasadnicza (ruch z góry w dół)

Ruchy ramion:

a) wejście ramienia do wody

b) napłynięcie i chwyt wody

c) pociągnięcie

d) odepchnięcie

e) wyjście ramienia z wody

f) przeniesienie ramienia nad wodą z tzw. „wysokim łokciem”

21. Podaj definicję sekwencji sensomotorycznej

 

Sekwencja sensomotoryczna to elementarna konfiguracja czynności, ograniczona dwoma miejscami decyzji, między którymi nie podejmuje się żadnej innej decyzji w strukturze systemu sensomotorycznego. Sekwencja sensomotoryczna to najprostszy ruch ograniczony dwiema decyzjami. Na przykład ruch przedramieniem od decyzji „zginam przedramię” do decyzji „zakończę zginanie” lub „prostuję”.

Jest najmniejsza elementarna struktura ruchu składająca się na całą strukturę ruchu techniki pływania, ograniczona dwoma punktami decyzji.

 

22.  Dlaczego podczas pływania kraulem na piersiach oraz kraulem na grzbiecie  występuje rotacja wokół osi długiej ciała ?

Pomaga ona przy pływaniu kraulem w oddychaniu i zwiększa zakres stawu barkowego. Gdyby nie występowała ograniczona by była ruchomość w stawach i spadła by prędkość pływania

 

23.  Czy rotacja wokół osi długiej ciała podczas pływania kraulem na piersiach i na grzbiecie jest zjawiskiem korzystnym dla efektywności przemieszczania się w wodzie?

Jest to zjawisko korzystne w poruszaniu się w wodzie ponieważ pomaga w oddychaniu i w naturalniej pracy kończyn górnych, pomaga zwiększyć zakres stawu barkowego

 

24. Opisz algorytmiczną strukturę ruchów kończyn górnych i dolnych podczas pływania kraulem na grzbiecie.

Ruchy nóg:

a) faza przygotowawcza (ruch z góry do dołu)

b) faza zasadnicza (ruch z dołu do góry)

Ruchy ramion:

a) wejście ramienia do wody

b) napłyniecie i chwyt wody

c) pociagnięcie

d) odepchnięcie

e) wyjście ramienia z wody

f) przeniesienie ramienia nad wodą

 

25. Opisz koordynację kończyn górnych, dolnych i oddychania podczas pływania kraulem na grzbiecie.

W kraulu na grzbiecie występuje jeden rodzaj koordynacji kończyn górnych górnych dolnych i jest to koordynacja sześciouderzeniowa. Oznacza to, że na jeden ruch kończyn górnych przypada sześć uderzeń nóg. Pracy ramion towarzyszy duża, większa aniżeli w kraulu na piersiach, rotacja całego ciała. Rotację rozpoczynają ramiona i przenoszona jest ona na biodra oraz kończyny dolne. Obroty ciała wokół osi długiej SA celowe i spowodowane ograniczeniem zakresu ruchu ramienia do tyłu, wynikającym z anatomicznej budowy stawu ramiennego, głównie łopatki. Zakres ruchu w stawie ramiennym do tyłu jest znacznie mniejszy aniżeli do przodu. Stad też konieczność występowania większej, aniżeli w kraulu na na piersiach, rotacji całego ciała oraz mniejsza efektywność ruchów kończyn górnych. Oddychanie w kraulu na grzbiecie jest stosunkowo łatwe, ponieważ odpada problem wydechu powietrza do wody. W pływaniu sportowym oddychanie skoordynowane jest z pracą kończyn górnych: podczas przeniesienia tego samego ramienia nad woda - wydech. Rytmiczność oddychania jest szczególnie ważna podczas wyścigu pływackiego dla sprawnej pracy układów krążenia i oddechowego.

 

26. Zademonstruj na lądzie (w sposób wzorcowy) ruchy kończyn górnych w kraulu na

grzbiecie.

 

 

27.Jak zgodnie z przepisami należy wykonać skok startowy i nawrót w kraulu na piersiach?

SW 5 Styl dowolny.

SW 5.2 Po przepłynięciu każdej długości pływalni i przy zakończeniu wyścigu, pływak musi dotknąć ściany dowolną częścią ciała.

SW 5.3 Część ciała pływaka, przez cały czas trwania wyścigu musi „łamać” powierzchnię wody, z wyjątkiem, że dozwolone jest całkowite zanurzenie się pływaka w czasie nawrotu  i na dystansie nie dłuższym niż 15 metrów po starcie i po każdym nawrocie. Przed tym punktem, głowa musi „złamać” powierzchnię wody.

SW 4.1. Start w wyścigach w stylu dowolnym rozpoczyna się skokiem. Na długi gwizdek sędziego głównego pływacy wchodzą na słupek startowy i pozostają tam. Na komendę startera „na miejsca”, bezzwłocznie zajmują pozycję startową, z przynajmniej jedną stopą na krawędzi słupka startowego. Położenie rąk nie ma znaczenia. Gdy wszyscy pływacy stoją nieruchomo, starter podaje sygnał startu.

 

28.Jak zgodnie z przepisami należy wykonać skok startowy i nawrót w kraulu na

grzbiecie?

SW 6 Styl grzbietowy.

SW 4.2 Start w stylu grzbietowym i w sztafecie zmiennej odbywa się z wody. Na pierwszy długi gwizdek sędziego głównego pływacy bezzwłocznie wchodzą do wody. Na drugi długi gwizdek sędziego głównego, pływacy bez zbędnej zwłoki wracają na miejsca startowe. Gdy wszyscy pływacy zajmą pozycje startowe, starter podaje komendę „na miejsca”. Gdy wszyscy pływacy są nieruchomi, starter podaje sygnał startu.

 SW 6.1 Pływacy ustawiają się w wodzie twarzą do krawędzi startowej pływalni trzymając obydwiema dłońmi uchwyty startowe. Umieszczanie stóp na rynnach przelewowych lub stanie na nich jest zabronione.

---