Botel - obiekt posiadający normalne urządzenia hotelowe i świadczący usługi na stale zakotwiczonym statku ; hotel lub motel usytuowany obok mariny i obsługujący głównie lub wyłącznie użytkowników; stosowana jest także nazwa boatel

PIR - Property Irregularity Report - zawiadomienie o uszkodzeniu bagażu, formularz wypełniany na lotnisku przez turystę.

Paszport blankietowy - zastępczy paszport wydawany turyście przez konsula za granicą w przypadku kradzieży bądź utraty paszportu, upoważnia do powrotu do kraju,

Wiza administracyjna - dokument wystawiany przez policję lub inny organ państwa w przypadku naruszenia przez turystę prawa, jest to nakaz opuszczenia terytorium państwa.

Voucher - dokument zawierający informację o organizowanej imprezie turystycznej (wyżywienie, zakwaterowanie, transfery, program), służy do rozliczeń między organizatorem imprezy a jego partnerami

Hostel - obiekt oferujący niedrogie noclegi, często także posiłki, zwykle przeznaczony dla określonych grup (a nie dla ogółu klientów), takich jak pracownicy przedsiębiorstwa, studenci, podróżująca młodzież

Hotel-garni - rodzaj hotelu, szczególnie popularny w Europie kontynentalnej, o ograniczonej ofercie urządzeń i usług, zwykle obejmującej nocleg i śniadanie, chociaż czasem również pewien wybór napojów i przekąsek dla mieszkańców.

Inn (gospoda, zajazd, oberża) - używany jest zarówno w odniesieniu do hoteli jaki i obiektów gastronomicznych nie oferujących noclegu; choć częściej stosowany jest raczej przypadku mniejszych obiektów, jego znaczenie nie ogranicza się tylko do nich.

Program lojalnościowy - stanowi narzędzie do nawiązywania i utrzymywania pozytywnych relacji z wybranymi, najbardziej wartościowymi klientami. Z założenia jest to przedsięwzięcie długofalowe i zakłada wielokrotny kontakt z klientem. Zazwyczaj jest stosowany w celu zahamowania spadku sprzedaży. Skierowany do aktualnych gości. Np. co xx nocleg gratis

Resort representative - pilot-rezydent, pracownik biura turystycznego odpowiedzialny za organizację pobytu, przebywający na stałe w danym ośrodku turystycznym

Timesharing - korzystanie przez kilka osób z umeblowanego i obsługiwanego przez personel domu wakacyjnego, przy czym każda z nich jest uprawniona do zajmowania go przez jeden lub kilka z góry ustalonych okresów w ciągu roku

Allotment - przeznaczenie pewnej liczby pokoi w hotelu lub miejsc w ośrodku transportu dla określonego touroperatora lub innego organizatora podróży; miejsca te muszą być wykupione przed ustaloną datą, po której, jeśli nie zostały sprzedane, „wracają” do hotelu lub przewoźnika bez żadnej opłaty

American Plan AP (plan amerykański) - taryfa hotelowa z pełnym utrzymaniem, która obejmuje nocleg i trzy posiłki dziennie (śniadanie, obiad i kolację); w Stanach Zjednoczonych używany jest także termin bed and board.

Bermuda Plan (plan bermudzki) - taryfa hotelowa, która obejmuje pokój i śniadanie angielskie,

Continental Plan CD (plan kontynentalny) - taryfa hotelowa, w której podawana jest łącznie cena pokoju wraz ze śniadaniem kontynentalnym.

Szwajcar - pracownik hotelarstwa, który nic nie robi tylko stoi w hotelu (nie wolno mu nic robić, nawet nie wita gości, tylko stoi). Tacy pracownicy są tylko w najbardziej ekskluzywnych hotelach świata, np. hotele Ritz (bo nie każdy hotel stać na to, żeby płacić pracownikowi tylko za to, że stoi…)

European Plan EP (plan europejski) - taryfa hotelowa, która obejmuje tylko nocleg bez posiłków.

Bed and breakfast - obiekt zapewniający nocleg ze śniadaniem, zwykle prowadzony przy gospodarstwie domowym, szczególnie popularny na Wyspach Brytyjskich;

taryfa hotelowa obejmująca nocleg ze śniadaniem kontynentalnym lub angielskim (English), oferowane zarówno przez gospodarstwa domowe jak i obiekty komercyjne.

Package - pełen pakiet świadczeń turystycznych (przejazd, wyżywienie, zakwaterowanie, ubezpieczenie, bilety na imprezy kulturalne),

OT - organizator turystyki, przedsiębiorstwo kompletujące usługę turystyczną i najczęściej rozprowadzające gotowe pakiety poprzez sieć agentów, OT ponosi ryzyko finansowe związane z organizacją imprezy turystycznej,

Brunch (śniadanio-lunch) - posiłek podawany w okresie między porą śniadania i lunchu i zastępujący oba te posiłki; pomysł amerykański, który spotkał się z dużym zainteresowaniem.

Amadeus - jeden z dwóch najważniejszych europejskich systemów rezerwacji komputerowej ustanowiony w 1987 roku przez Konsorcjum pod przewodnictwem Air France, Liberii, Lufthansy oraz SAS i kilku innych linii korzystających z systemu System One.

Resort - Miejsce, gdzie ludzie jeżdżą na wakacje i dla rekreacji, stąd „ośrodek wakacyjny” (holiday resort) lub „uzdrowiskowy” (health resort) ; W Stanach Zjednoczonych i na Karaibach hotel wypoczynkowy/pensjonat, zapewniający szeroki zakres rozrywek i urządzenia rekreacyjne.

Bungalow - budynki segmentowe lub wolnostojące domki murowane, z wydzielonymi pomieszczeniami do spania, przyrządzania posiłków, z pokojami do pracy, salonami i toaletami. Często wyposażenie ich jest bardzo wysokiej klasy.

Pokój typu studio - Składa się połączonych sypialni i salonu (nie ma drzwi między pokojami).

CRS (GDS) - (central reservation system) - centralny system rezerwacji lub (computer reservation system) - system rezerwacji komputerowej.

Bell captain - (US) portier hotelowy sprawujacy piecze nad boyami; osoba ucząca i kontrolująca pracowników dbających o bagaż gości przyjezdnych.

Nominalna liczba noclegów - liczba miejsc noclegowych stałych, które można wynająć w obiekcie hotelarskim w danym przedziale czasu. NLN = Pu * L

Timesharing polega na nabyciu przez konsumenta prawa do korzystania z budynku lub pomieszczenia mieszkalnego, w oznaczonym czasie, w każdym roku, oraz zobowiązaniu się do zapłaty przedsiębiorcy ryczałtowego wynagrodzenia.

Guest house (pensjonat) - mały, zarządzany przez właściciela obiekt oferujący zwykle noclegi i wyżywienie tylko mieszkańcom.

Room service -(serwis pokojowy) usługa obowiązkowa podawania posiłków do pokoi hotelowych za cenę o 20% wyższą.

Trezor - skarbiec, stacjonarne urządzenie osłonne do przechowywania cennych rzeczy, sejf.

Rotel - autokar dalekobieżny przystosowany do świadczenia usług noclegowych i gastronomicznych, połączenie autokaru i hotelu.

Turn down service / VIP service - usługi hotelarskie świadczone w hotelach wysokiej klasy

Reiseleiter - pilot grupy zagranicznej

Program promocyjny - skierowany jest do potencjalnych gości.

Rack rate - standardowa opublikowana cena pokoju hotelowego

Łóżko typu bunk - piętrowe, poziomowe.

Extended stay - małe hotele/rezydencje przeznaczonych na wynajem na dłuższy pobyt.

Dumping - celowe obniżanie cen przez producenta towarów lub usług, często poniżej kosztów, w celu wyparcia z rynku konkurencji

Confirmed reservation - rezerwacja otwierdzona pismem, faxem, emailem;

No show- to osoba która dokonała rezerwacji pokoju ale z niej nie skorzysta i nie powiadamia o tym hotelu;

Walk ins - to goście przybywający do hotelu bez wcześniejszej rezerwacji tzn. gość z ulicy;

Overstays - goście którzy przedłużają swój pobyt w hotelu;

Understays- to goście którzy opuszczają wcześniej hotel niż wynika to z ich rezerwacji;

Day let - to pokój wynajęty na dzień bez noclegu;

Release time - czas zwalniania rezerwacji czyli moment w którym można wynająć pokój

Visitor - odwiedzający,

Rotisserie - z wł. roticceria, lokal gastronomiczny serwujący potrawy z rusztu.

Brassiere - z franc. brasserie, rodzaj obiektu gastronomicznego z barem i miejscami hockerowymi (krzesełka barowe).

A la carte menu - jadłospis wraz z cenami.

Stewarding - służba sprzątająca w gastronomii.

Card of residence - karta pobytu gościa w hotelu,

Connecting room - pokój przylegający,

Dead line - ostateczny czas do którego możemy załatwić daną sprawę, np. dokonać opłaty za usługę,

Exclusive - wyłączność na świadczenia usług turystycznych,

Guide - pilot,

Imprezy mice - imprezy biznesowe, kongresowe z całym wyposażeniem

Incentive - termin stosowany w turystyce dla określenia wyjazdów motywacyjnych,

Mobilność popytu - docieranie przedsiębiorstwa do klienta, a nie klienta do przedsiębiorstwa.

Incoming - określenie odnoszące się do turystyki przyjazdowej,

Outgoing - termin stosowany do określenia turystyki wyjazdowej,

Invoice - faktura,

Optional - dodatkowa odpłatna usługa,

Shuttle - wahadło, usługi transportowe na danej trasie o dużym nasileniu ruchu bez wymogu rezerwacji,

Sightseeing - zwiedzanie miasta często w formie objazdowej,

Toll - myto, opłata nakładana w związku z użytkowaniem niektórych dróg, szlaków przez turystów, a związana z kosztami ich konserwacji,

Trekking - wędrowanie po obszarach niezamieszkałych,

Stopover - przerwa w podróży,

Oznaczenia:

1)Pokój bez wyżywienia - OB. (Only Bed),

2)Nocleg ze śniadaniem - BB (Bed and breakfast),

3)Nocleg, śniadanie, obiad, kolacja (pełne wyżywienie) - FB (Full Board), Voll Pension,

4)Nocleg, śniadanie, obiadokolacja - HB (Half Board), śniadanie i obiadokolacja - Half Pension, Demi Pension.

5)Wszystko w cenie - All (All inclusive),

6)Nocleg, bez wyżywienia - RR

7)Pokój 1-osobowy - SGL (single room),

8)Pokój 2-osobowy - DBL (double room),

9)Studio STU

10)Apartament- APP, APT

11)Cena ze śniadaniem i 1 posiłkiem - MAP(modifid american breakfast)

All inclusive - że oprócz noclegu i wyżywienia pozostałe usługi świadczone przez hotel są również włączone w cenę,

OBIEKTY NIESTANDARDOWE:

Bacówka to obiekt, który posiada mało miejsc noclegowych, gdzie można zjeść skromny posiłek.

Gościniec to nazwa dawnej karczmy leżącej przy trakcie na rozdrożu dróg, od klasycznej karczmy różni się posiadaniem dodatkowego budynku zwanego „stanem” WYSTĘPOWAŁY TYLKO W WIELKOPOLSCE!!!

B&B to typ rozpowszechniony w Europie w szczególności na Wyspach Brytyjskich. Często znajdują się przy domach mieszkalnych.

Boarding House to stancje zapewniające pełne wyżywienie, zazwyczaj korzystają studenci.

Oberża to z francuskiego oubergo to nazwa dawnych zajazdów, karczm, dostępnych na przedmieściach dużych miast, przy trasach wylotowych. Mieściły się w zwykłych izbach lub też specjalnie w tym celu zbudowanych domach.

Parador to hotel Hiszpański należący do sieci będącej własnością państwa i pod jego kontrolą zapewniający zakwaterowanie o wysokim standardzie obiektach utrzymanych w tradycyjnym stylu hiszpańskim. Taki sam obiekt znajduje się w Portugalii i nosi nazwę POUSADAS.

Stanica to obiekt położony na obszarach górskich na szlakach turystyki pieszej, rowerowej wodnej o bardzo zróżnicowanym zakresie usług.

Ryokan to hotel w Japonii o bardzo wysokim standardzie zachowany w stylu japońskim. Jest on mały, ale za to bardzo dokładnie i skrupulatnie urządzony.

Home stay - forma pobytu z zakwaterowaniem u rodziny za granicą,  popularna w wymianie studentów, gdyż pozwala na doskonalenie umiejętności językowych jak i poznanie kultury danego kraju,

After-sales service - usługi "po sprzedaży" - zapewnienie przez agenta kontaktu z klientem po dokonaniu sprzedaży oraz utrzymanie kontaktu z klientem podczas podróży

Agent - w tur. termin ten oznacza osobę lub biuro turystyczne sprzedające imprezy turystyczne przygotowane przez touroperatora

Agroturystyka - coraz bardziej popularna forma spędzania wakacji na wsi - zdala od miejskiego zgiełku, na łonie przyrody

Alternative tourism - forma wypoczynku związana z dużymi imprezami turystycznymi, nastawiona na obcowanie z kulturą, tradycją i obyczajami

Animator czasu wolnego - organizator zajęć i rozrywek dla gości określonej imprezy turystycznej lub danego hotelu

Average room rate - przeciętna cena pokoju,

Bareboat charter - wynajem jachtu lub samolotu bez załogi

Berth - keja, miejsce cumowania statku lub koja - miejsce do spania na statku lub w wagonie kolejowym

Bumping - odmowa przewozu lub zakwaterowania turysty w przypadku braku miejsc

Commission - prowizja - opłata wypłacana pośrednikowi jako wynagrodzenie za jego usługi

Couchette - kuszetka - składane miejsce do spania w wagonie kolejowym

Cruise - podróż morska, rejsy na pokładzie statków odbywają się również po jeziorach i rzekach

Cło - podatek nakładany na towary przywożone lub wwożone do kraju, każdy kraj może ustalać cła i ich wysokość na określone grupy towarów

Currency - waluta - banknoty i monety używane jako środek wymiany w danym kraju

Day rate - stawka za korzystanie z pokoju w ciągu dnia

Entry requirements - formalności wyjazdowe; dokumenty wymagane przy wjeździe do danego kraju np. paszport, wiza

Embarkation card - karta pokładowa wydawana pasażerom statków, zawiera dane nazwisko oraz imię pasażera, numer kajuty, numer pokładu, czasem również godziny posiłków i przydział restauracji wraz z umiejscowieniem na pokładzie statku lub promu pasażerskiego

Force Majeure - siła wyższa, zdarzenie zewnętrzne, któremu nie można przeciwdziałać. Termin prawny spotykany w umowach turystycznych - organizator w wypadku takich okoliczności może zmienić program wycieczki

Junket - to podróż biznesowa opłacana przez firmę

King size - królewski rozmiar łóżka 72 x 80 cali, zwykle w apartamentach hotelowych

Last minute - sprzedaż imprez po obniżonych cenach z powodu bliskiego terminu rozpoczęcia imprezy,

Late arrival - spóźniony przyjazd gościa do hotelu

Late cancellation - anulacja rezerwacji przekraczająca termin bezkosztowy, wiąże się z poniesieniem kosztów finansowych

Layover - przerwa w podróży.

---