Dr Mirosław Cejmer

Prawo cywilne z umowami w administracji

Zakres wymagań

* Zakres wymogów przewidzianych dla zaliczenia ćwiczeń do wykładu określany jest przez prowadzącego ćwiczenia;

** Zaliczenie ćwiczeń jest warunkiem dopuszczenia do egzaminu

Podręczniki podstawowe:

A. Bieranowski, P. Bogdalski, M. Goettel, Prawo cywilne. Zarys wykładu, wyd. 2, Oficyna (Wolters Kluwer), Warszawa 2009

Z. Szczurek, Prawo cywilne dla studentów administracji, wyd. 4, Oficyna (Wolters Kluwer), Warszawa 2008

E. Gniewek (red.), Podstawy prawa cywilnego, wyd. 4, C.H. Beck, Warszawa 2010

P. Stec, M. Załucki (red.), Podstawy prawa cywilnego z umowami w administracji, wyd. 4, Difin, Warszawa 2010

J. Mojak, J. Widło, Polskie prawo kontraktowe. Zarys wykładu, Warszawa 2005

podręczniki dodatkowe (uzupełniające):

Część ogólna

Z. Radwański, Prawo cywilne - część ogólna, wyd. 9, Warszawa 2007

A. Doliwa, Prawo cywilne. Część ogólna, wyd. 2, C.H. Beck, Warszawa 2010

A. Brzozowski, W.J. Kocot, E. Skowrońska-Bocian, Prawo cywilne - część ogólna, LexisNexis, Warszawa 2010

A. Doliwa, Prawo cywilne. Część Ogólna, wyd. 2, Warszawa 2010

J. Rajski, W.J. Kocot, K. Zaradkiewicz, Prawo kontraktów handlowych, Warszawa 2007

Zobowiązania

Z. Radwański, A. Olejniczak, Zobowiązania - część ogólna, wyd. 9, C.H. Beck, Warszawa 2010

Z. Radwański, E. Panowicz-Lipska, Zobowiązania - część szczegółowa, wyd. 8, C.H. Beck, Warszawa 2010

A. Doliwa, Prawo cywilne. Część Ogólna, wyd. 2, C.H. Beck, Warszawa 2010

A. Brzozowski, M. Safjan, E. Skowrońska-Bocian, Zobowiązania. Zarys wykładu, wyd. 11, LexisNexis, Warszawa 2009

J. Rajski, W.J. Kocot, K. Zaradkiewicz, Prawo kontraktów handlowych, Warszawa 2007

wykład

Zagadnienia ogólne prawa zobowiązań

Zasady prawa kontraktowego

Zasada swobody umów i jej ograniczenia - art. 353¹ KC

• Wyzysk - art. 388 KC

Klauzula rebus sic stantibus - art. 357¹ KC

Zasada pacta sunt servanda - art. 353, 354 KC

Rodzaje umów

Umowy jednostronnie lub dwustronnie zobowiązujące

Umowy wzajemne

Umowy nazwane i nienazwane

Umowy zobowiązujące i rozporządzające

• Zagadnienie podwójnego skutku umów zobowiązujących - art. 155 i 157 KC

Umowy kauzalne i abstrakcyjne

• Przyczynowość (kauzalność) umowy przenoszącej własność - art. 156 KC

Umowy konsensualne i realne

Umowy rezultatu i starannego działania

Umowy odpłatne i nieodpłatne

przedmiot i treść kontraktów

Zobowiązanie - art. 353 § 1 KC

Zobowiązania solidarne - art. 366-378 KC

Świadczenie - art. 353 § 2 KC

• Rodzaje świadczeń

- Jednorazowe, okresowe, ciągłe

- Podzielne i niepodzielne - art. 379-383 KC

- Oznaczone co do tożsamości (indywidualnie) i co do gatunku (rodzajowo)

- Zobowiązanie przemienne, upoważnienie przemienne - art. 365 KC

• Świadczenia pieniężne

- Zasada walutowości - art. 358 KC

- Zasada nominalizmu i waloryzacji - art. 358¹ KC

- Odsetki - art. 359-360 KC

Odpowiedzialność odszkodowawcza

• Rodzaje i zasady odpowiedzialności - kontraktowa na zasadzie winy

• Szkoda

• Przesłanki i granice odpowiedzialności - art. 361 KC

- Adekwatny związek przyczynowy

- Poniesione straty i utracone korzyści

• Przyczynienie się poszkodowanego - art. 362 KC

• Naprawienie szkody - art. 363 KC

Ochrona wierzyciela w razie niewypłacalności dłużnika - art. 527-534 KC

Dodatkowe postanowienia umów (accidentalia negotii)

Warunek

- Pojęcie - art. 89 KC

- Skutki ziszczenia się warunku - art. 90 KC

- Warunek niemożliwy lub niedozwolony - art. 94 KC

Zadatek - art. 394 KC

Umowne prawo odstąpienia - art. 395 KC

Odstępne - art. 396 KC

Kara umowna - art. 483-485 KC

wykonanie zobowiązań kontraktowych

Podmioty wykonania zobowiązania - art. 356 KC, art. 452 KC

Przedmiot wykonania zobowiązania - art. 357 KC, art. 450-451 KC

Miejsce spełnienia świadczenia - art. 454 KC

Termin spełnienia świadczenia - art. 455-458 KC

• Zastrzeżenie terminu na korzyść dłużnika, na korzyść wierzyciela albo na korzyść obydwu stron

Dowody spełnienia świadczenia - Pokwitowanie - art. 462-466 KC

Wykonanie świadczeń z umów wzajemnych

• Jednoczesność świadczeń; powstrzymanie się ze spełnieniem świadczenia - art. 488 KC

skutki niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązań kontraktowych

Przesłanki odpowiedzialności kontraktowej - art. 471 KC

• Zdarzenie (naruszenie umowy) - szkoda - związek przyczynowy - wina

• Wina - niezachowanie należyta staranności - art. 472 w zw. z art. 355 KC

• Umowne ustalenie zakresu odpowiedzialności - art. 473 KC

• Ciężar dowodu - art. 471 w zw. z ar. 6 KC

• Odpowiedzialność za inne osoby - art. 474 KC

Stosowanie reguł ogólnych do przypadków umów wzajemnych - art. 487 KC

Niemożliwość świadczenia

• Niemożliwość uprzednia - art. 387 KC

• Następcza niemożliwość świadczenia nieobjęta odpowiedzialnością dłużnika - art. 475 KC

• Niemożliwość następcza objęta odpowiedzialnością dłużnika - przypadek odpowiedzialności kontraktowej, art. 471 KC

• Niemożliwość świadczenia w umowach wzajemnych

- Zawiniona niemożliwość - art. 493 KC, art. 494 KC

- Niezawiniona niemożliwość - art. 495 KC

- Skutki w zakresie świadczenia drugiej strony

Opóźnienie i zwłoka dłużnika

• Zwłoka - art. 476 KC

• Odpowiedzialność z tytułu zwłoki - art. 477-478 KC

• Wykonanie zastępcze - art. 479-480 KC

• Opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego - art. 481 KC

• Zwłoka w umowach wzajemnych - art. 491, art. 492 i art. 494 KC

- Skutki w zakresie świadczenia drugiej strony

Zwłoka wierzyciela

• Obowiązek współdziałania wierzyciela przy wykonaniu zobowiązania przez dłużnika - art. 354 KC

• Zwłoka wierzyciela - art. 486 KC

Prawo zatrzymania - art. 461 KC, art. 496-497 KC

wygaśnięcie zobowiązań

Wygaśnięcie zobowiązania z zaspokojeniem wierzyciela

• Spełnienie świadczenia przez dłużnika zgodnie z treścią zobowiązania i w sposób określony przepisami prawa (wykonanie umowy) - art. 354 KC

• Spełnienie świadczenia odszkodowawczego zmierzającego do naprawienia szkody wyrządzonej przez dłużnika wierzycielowi wskutek niewykonania pierwotnego zobowiązania kontraktowego - art. 471 i n. KC

• Świadczenie w miejsce wykonania (datio in solutum) - art. 453 KC

• Odnowienie (nowacja) - art. 506-507 KC

• Potrącenie (kompensacja) - art. 498-505 KC

• Złożenie do depozytu sądowego - art. 467-470 KC

Wygaśnięcie zobowiązania bez zaspokojenia wierzyciela

• Niemożliwość świadczenia ze względu na okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi - art. 475 KC i art. 495 KC

• Zwolnienie z długu - art. 508 KC

• Rozwiązanie umowy

• Rozwiązanie umowy na mocy jednostronnego oświadczenia woli

- Ze skutkiem ex nunc - wypowiedzenie (art. 365¹ KC)

- Ze skutkiem ex tunc - odstąpienie od umowy (art. 395 KC; art. 491-494 KC)

• Rozwiązanie kontraktu przez sąd z powodu nadzwyczajnej zmiany stosunków - art. 357¹ KC

Przyczyny wygaśnięcia zobowiązania nieprzesądzające z góry o zaspokojeniu interesu wierzyciela (możliwe powstanie obowiązku odszkodowawczego z tytułu niewykonania umowy)

• Ziszczenie się przewidzianego w kontrakcie warunku rozwiązującego - art. 89 i n. KC

• Nadejście przewidzianego w kontrakcie terminu zakończenia stosunku zobowiązaniowego (termin obowiązywania umowy) - art. 116 § 2 KC

******

wymagania egzaminacyjne odnoszą się również w ograniczonym zakresie do materiału przerabianego na ćwiczeniach

Zagadnienia Części ogólnej prawa cywilnego

Podmioty stosunków kontraktowych

Osoby fizyczne

• Zdolność prawna a zdolność do czynności prawnych - art. 8-22 KC

Osoby prawne - art. 33 KC; art. 34-43 KC

• Osobowość prawna

• Regulacja osób prawnych

• Rodzaje osób prawnych

Ułomne osoby prawne - art. 33¹ KC; art. 8 KSH

• Zdolność prawna bez osobowości prawnej

Inne jednostki organizacyjne - spółka cywilna, art. 860 KC, art.863, 864 KC

Przedsiębiorcy

Pojęcie przedsiębiorcy - art. 43¹ KC

Status prawny przedsiębiorcy

Firma - art. 43²-43¹⁰ KC

Sposoby zawierania umów

Oferta i jej przyjęcie

- Związanie ofertą - art. 66

- Odwołanie oferty - 66² KC

- Nowa oferta - art. 68 KC

- Odpowiedź na ofertę z zastrzeżeniem zmian lub uzupełnień - art. 68¹ KC

- Dorozumiane przyjęcie oferty przez przedsiębiorcę- art. 68² KC

- Przyjęcie oferty przez przystąpienie do wykonywania umowy - art. 69 KC

- Chwila i miejsce zawarcia umowy - art. 70 KC

- Wystawienie rzeczy jako oferta sprzedaży - art. 543 KC

Negocjacje

- Zawarcie umowy - art. 72 KC

- Poufność w negocjacjach - art. 72¹ KC

Aukcja i przetarg

- Ogłoszenie i warunki - art. 70¹ KC

- Zawarcie umowy na aukcji - art. 70² KC

- Zawarcie umowy w ramach przetargu - art. 70³ KC

- Wadium - art. 70⁴ KC

- Unieważnienie - art. 70⁵ KC

Zaproszenie do zawarcia umowy - art. 71 KC

Listy i memoranda intencyjne

Umowa przedwstępna - art. 389-390 KC

Culpa in contrahendo - art. 72 § 2 KC; art. 387 § 2 KC

Forma umów

Forma pisemna, formy szczególne i ich rodzaje - art. 73, 74 KC

Forma zbycia przedsiębiorstwa - art. 75¹ KC

Pojęcie daty pewnej - art. 81 KC

Przedstawicielstwo - pełnomocnictwo, prokura

Przedstawicielstwo - art. 95-97 KC

Skutki braku umocowania osoby działającej jako organ osoby prawnej - art. 39 KC

Pełnomocnictwo - art. 98 - 109 KC

• Rodzaje - art. 98 KC

• Forma - art. 99 KC

• Odwołanie i wygaśnięcie pełnomocnictwa - art. 101 KC

• Falsus procurator (rzekomy pełnomocnik) - art. 103 - 104 KC

• Zakaz czynności z samym sobą - art. 108 KC

Prokura - art. 109¹ - 109⁹ KC

• Pojęcie

• Zakres umocowania - art. 109¹, art. 109³ KC

• Odwołanie i wygaśnięcie prokury - art. 109⁷ KC

• Rodzaje (jednoosobowa, łączna, oddziałowa) - art. 109⁴, art. 109⁵ KC

• Ustanowienie prokurenta - art. 41, art. 208 § 6 i 7, art. 371 § 4 i 5 KSH

2

---