67. Co to jest obłok pierwotny a co wtórny przy wybuchu pyłu węglowego ?

Obłok pierwotny początkuje wybuch pyłu węglowego, obłok wtórny powstaje na wskutek wybuchu obłoku pierwotnego, następuje dalszy wybuch.

Warunki konieczne do zaistnienia wybuchu pyłu węglowego:

1. PYŁ WĘGLOWY Obecność niebezpiecznego pyłu węglowego o odpowiednim stężeniu. Niebezpieczny tzn. pochodzący z pokładu zagrożonego wybuchem pyłu węglowego. Wszystkie aktualnie eksploatowane w Polsce pokłady węgla zawierają ponad 10% części lotnych w bezwodnej i bezpopiołowej substancji węglowej. Nagromadzenie pyłu węglowego musi być takie , aby powstała mieszanina tego pyłu z powietrzem o stężeniu minimalnym 50g/m³ powietrza. Optymalnym stężeniem dla zaistnienia wybuchu jest 300g/m³ - 500g/m³

2. CZYNNIK AERODYNAMICZNY Przyczyna umożliwiająca wzbicie w powietrze pyłu osadzonego na spągu, ociosach, obudowie, urządzeniach i utworzenie mieszaniny z powietrzem. Przyczyną tą może być: wybuch metanu, tąpnięcie, roboty strzałowe, wybuch gazów pożarowych.

3. CZYNNIK TERMICZNY Inicjał (źródło zapłonu) wytworzonej mieszaniny o odpowiedniej temperaturze 5500°C - 14000°C. Najczęstsze źródła zapłonu to: zapalony metan, roboty strzałowe, otwarty ogień lub urządzenia elektryczne

Wybuch pyłu węglowego - egzotermiczna reakcja chemiczna, przebiegająca w bardzo krótkim czasie, powodująca powstanie znacznej ilości gazów w wyniku czego następuje gwałtowny wzrost ciśnienia, który w postaci fali podmuchu rozprzestrzenia się od miejsca zainicjowania wybuchu

68. Wpływ rozdrobnienia oraz wilgotności pyłu na jego wybuchowość ?

Powierzchnia właściwa stosunek powierzchni zewnętrznej pyłu do jego masy( nie wlicza się do tego porów zamkniętych) Pw=m2/kg większe rozdrobnienie większa powierzchnia

100µm Pw=50m2/kg 1µm Pw=5000m2/kg.

kopalnianym w strefie zabezpieczającej, oznaczona zgodnie z Polskimi Normami, powinna wynosić co najmniej:

1) 70% w polach niemetanowych,

2) 80% w polach metanowych.

2. W przypadku niespełnienia wymagań, o których mowa w ust. 1, zawartość wody przemijającej w pyle kopalnianym, uniemożliwiająca przeniesienie wybuchu pyłu węglowego, w strefie zabezpieczającej oblicza się, z zastrzeżeniem ust. 3, według wzoru:

W = 50 +(100- n)/100 Wpw — 0,625 • n [%]

gdzie poszczególne symbole oznaczają:

W — zawartość wody przemijającej uniemożliwiającej

przeniesienie wybuchu pyłu węglowego [%],

n — zawartość części niepalnych stałych w pyle kopalnianym [%],

Wpw — zawartości wilgoci przemijającej węgla, to jest części wilgoci całkowitej zawartej w węglu, która traci on podczas suszenia aż do osiągnięcia przybliżonej równowagi z wilgocią

powietrza otaczającego (dla węgli pochodzących z rożnych pokładów należy do obliczeń przyjąć najwyższa wartość Wpw) [%].

3. Zawartość wody przemijającej w pyle kopalnianym w strefie zabezpieczającej w polach niemetanowych może wynosić 0,9 W.
69. Linie obrony wobec zagrożenia pyłowego ?

Niebezpieczeństwo wybuchu pyłu węglowego zwalcza się przez stosowanie czterech linii obrony:

1.      Zwalczanie pyłu węglowego w miejscu jego powstania poprzez:

-        usuwanie pyłu węglowego,

-        poprawną technikę strzelniczą,

-        właściwy dobór urządzeń zraszających,

-        pozbywanie pyłu lotności.

2.      Zwalczanie zapoczątkowania wybuchu polegające na stosowaniu:

-        skutecznej wentylacji i kontroli metanu,

-        bezpiecznego sprzętu elektrycznego.

3.      Przeciwdziałanie rozwojowi wybuchu przez stosowanie strefy zabezpieczającej pyłem kamiennym lub wodą.

4.      Ograniczenie zasięgu wybuchu przez budowę zapór przeciwwybuchowych.
70. Wymienić miejsca możliwego zapoczątkowania wybuchem pyłu węglowego ?

• Miejsca wykonywania robót strzałowych w wyrobiskach zagrożonych wybuchem pyłu węglowego

• Miejsca urabiania węgla

• Miejsca stwierdzonych nagromadzeń metanu w ilości co najmniej 1,5%

• Miejsca nagromadzenia pyłu węglowego niebezpiecznego w ilości co najmniej 500g/m3 wyrobiska w pyle kopalnianym niebezpiecznym na długości większej niż 30m, w wyrobisku, gdzie eksploatowane są maszyny lub urządzenia elektryczne

• Pola pożarowe

• Zbiorniki węgla

• Składy materiałów wybuchowych

• Strefy szczególnego zagrożenia tąpaniami w pokładach drugiej, trzeciej i czwartej kategorii zagrożenia metanowego

• Wyrobiska o nachyleniu większym niż 10st z transportem linowym, kołowym lub kolejkami, w których zainstalowane są kable lub przewody elektryczne

71. Co to jest strefa zagrożenia wybuchem ?

Strefa zagrożenia wybuchem pyłu węglowego obejmuje wyrobiska górnicze znajdujące się w zasięgu do 300 m w polach niemetanowych lub do 500 m w polach metanowych od miejsca możliwego zapoczątkowania wybuchu pyłu węglowego.

72. Wymienić i omówić klasę A i B zagorzenia pyłowego (a. pokładów węgla; b. wyrobisk)?

Do klasy A zagrożenia wybuchem pyłu węglowego zalicza się pokłady węgla lub ich części wraz z wyrobiskami drążonymi w tych pokładach lub częściach, w których występuje pył węglowy zabezpieczony w sposób naturalny.

Do klasy B zagrożenia wybuchem pyłu węglowego zalicza się pokłady węgla lub ich części wraz z wyrobiskami drążonymi w tych pokładach lub częściach, które nie spełniają wymagań zawartych ust. 2.

Do klasy A zagrożenia wybuchem pyłu węglowego zalicza się wyrobiska lub ich części, w których występuje pył węglowy zabezpieczony z w sposób naturalny lub nie ma odcinków z pyłem kopalnianym niebezpiecznym w sposób naturalny, dłuższy niż 30m, przy czym odległość między tymi odcinkami nie może być mniejsza niż 100m

Do klasy B zagrożenia wybuchem pyłu węglowego zalicza się wyrobiska lub ich części, które nie spełniają wymagań zawartych w ust. 4.

---