E. Durkheim, Definicja zjawiska religijnego i religii
Religia jest systemem powiązanych ze sobą wierzeń i praktyk odnoszących się do rzeczy świętych, to znaczy rzeczy wyodrębnionych i zakazanych, wierzeń i praktyk łączących wszystkich wyznawców w jedną wspólnotę moralną zwaną kościołem.
- Nadprzyrodzoność - każdy porządek rzeczy wykraczający poza zakres naszego rozumu.
- wiara we wszechobecność czegoś, co wykracza poza intelekt, przeciwstawienie naturalnego porządku rzeczy.
- przypadkowość, tak jak pewna regularność, są zawarte w doświadczeniu. Zatem nie mamy żadnego powodu, aby uznać, że jedna zależy od przyczyn i sił całkowicie odmiennych niż druga. Toteż chcąc uzyskać ideę nadprzyrodzoności, nie wystarczy być świadkiem nieoczekiwanych zdarzeń. Trzeba nadto uznać owe przypadki za niemożliwe, tzn. niezgodne z porządkiem, który słusznie czy niesłusznie - wydaje się nam wpisany konieczny w naturę rzeczy.
- religia to wysiłek by pojąć niepojęte, wyrazić niewyrażalne, dążenie do nieskończoności
- koncepcje religijne mają bowiem przede wszystkim na celu wyrażenie i objaśnienie nie tego, co w rzeczach jest wyjątkowe i niezwykłe, lecz przeciwnie - tego co w nich stałe i normalne.
- celem religii jest także podtrzymywanie w sposób pozytywny normalnego biegu życia.
- w idei tajemniczości nie ma nic pierwotnego
- NADPRZYRODZONOŚĆ NIE JEST WYZNACZNIKIEM RELIGII!
- przez istoty duchowe należy pojmować podmioty świadome, obdarzone władzą potężniejszą niż ta, którą posiada większość ludzi
- istnieją praktyki skuteczne same przez się, dzięki własnym zaletom, bez żadnego boga, który wkraczałby między dokonującego obrzęd człowieka i cel, do którego zmierza.
- RELIGIA WYKRACZA POZA IDEĘ BOGÓW CZY DUCHÓW, A ZATEM NIE MOŻNA JEJ DEFINIOWAĆ WYŁĄCZNIE JAKO FUKNCJI TEJ IDEI.
- całość można zdefiniować jedynie przed odniesienie do tworzących ją części
- zjawiska religijne w sposób zupełnie oczywisty rozkładają się na 2 podstawowe grupy: wierzenia i obrzędy. Pierwsze to stany opinii, złożone z wyobrażeń, drugie - to ustalone sposoby działania
- wierzenia zakładają klasyfikację rzeczy realnych lub idealnych, wyobrażanych sobie przez ludzi, na dwie klasy, dwa opozycyjne rodzaje, zwykle oznaczane dwoma odrębnymi terminami - SACRUM I PROFANUM
- SACRUM I PROFANUM - HEGEMONICZNOŚĆ ABSOLUTNA, umysł ludzki pojmuje je zawsze i wszędzie jakie odrębne gatunki, dwa światy nie mające ze sobą nic wspólnego, do każdego z tych światów można w pełni należeć tylko pod warunkiem całkowitego wyłączenia ze świata drugiego, obydwa te rodzaje nie mogą jednocześnie być blisko siebie, zachowując jednocześnie własną naturę
- zawsze wymaga się dychotomicznego podziału znanego i poznawalnego uniwersum na dwa rodzaje obejmujące wszystko, co istnieje, ale zdecydowanie się wykluczające
- Wierzenia religijne to wyobrażenia wyrażające naturę rzeczy świętych oraz bądź ich wzajemne stosunki, bądź stosunki z rzeczami świeckimi.
- Obrzędy to reguły postępowania określające właściwe zachowanie się człowieka w stosunku do rzeczy świętych.
- Gdy pewna liczba rzeczy świętych pozostaje ze sobą w relacji zgodności i zależności, tworząc pewnego rodzaju systemową jedność, która to nie należy jednak do żadnego innego systemu tego rodzaju, wówczas zespół wierzeń i odpowiadających im obrzędów tworzy religię.
- Na ogół religia nie sprowadza się do jakiegoś jednego kultu, lecz stanowi system kultów o pewnej zmiennej autonomii.
- Społeczeństwo, którego członków łączy taki sam rodzaj wyobrażeń o świecie sakralnym i jego stosunkach ze światem profanum oraz jednakowe praktyki wyrażające te wspólne wyobrażenia nazywa się KOŚCIOŁEM. Jest to wspólnota moralna tworzona przez wszystkich wyznawców tej samej wiary, zarówno wiernych jak kapłanów.