Farmakologia tarczycy

Tyroksyna powstaje z tyrozyny i jonów J^-

W tkankach traci 1 atom J^- i powstaje T3

Działanie:

1. ↑ PPM, ↑zużycia O2, hipertermia

2. ↑ glukozy we krwi

3. ↓ cholesterolu -wzrost przemiany szybkości przemiany do kw. tłuszczowych, ↓TG

4. ↑czynności serca, ↑ poj. minutowej

5. ↑ napięcia układu współczulnego

6. ↑ przesączania kłębuszkowego ↑ wydzielania moczu

7. T4 ↑ dz. lipofilnego

T3 i T4→p.o./i.m. w postaci soli sodowych/ silniejsze działanie /konformacja L

→zastosowanie ↓ czynność tarczycy (obrzęk śluzowaty, wole proste)

→od najmniejszych dawek, kontrola co 3 m-ce poziomu TSH,T3,T4 (w ciąży zaczynamy od dużych D!)

→dużo działań niepożądanych: ↑ czynności serca, dławica piersiowa, zawal serca, blok przedsionkowo-komorowy, bezsenność , bóle głowy

→przeciwwskazania: choroba niedokrwienna

Nadciśnienie

Cukrzyca

Zmiany gruźlicze

Tyroidyna= tarczyca suszona -niezalecana

Lewotyroksyna

Liotyronina/ sól sodowa L-T3

Dekstrotyroksyna →D-izomer tyroksyny

→p.o. jako lek przeciwmiażdżycowy

→nieznaczny wpływ na PPM, ale dużo działań niepożądanych

Leki przeciwtarczycowe ↓T4 ↑TSH-przerost tarczycy

Kontrolować morfologię krwi co 2 tygodnie (agranulocytoza) oraz enzymy wątrobowe i poziom h. tarczycy

Efekt po 4-8 tygodniach

TIOAMIDY:

Działanie- zahamowanie utleniania jodków do wolnego, aktywnego jodu a więc zahamowanie jodowania tyreoglobuliny

Zawierają ugrupowanie tiomocznikowe

Tiouracyl→dz. toksyczne, agranulocytoza, uszkodz. wątroby

metylotiouracyl

propylotiouracyl

benzylotiouracyl

siarkowe pochodne imidazolu:

tiamazol

karbimazol

2-merkaptotiozalidyna

tioamidy dz. niepożądane:

• reakcje alergiczne

• nudności, wymioty

• agranulocytoza

• wytrzeszcz

• powiększenie tarczycy

Ograniczyć chloramfenikol, pochodne hydantoiny, p/padaczkowe

INNE P/TARCZYCOWE

1. „inhibitory jonowe” : zapobiegają przechodzeniu jodków do kom. tarczycy (tiocyhaniany, nadchlorany, fluoroborany)

2. glikozyd PROGOITRYNA i jago czynna postać GOITRYNA- występuje w nasionach roślin z rodz. krzyżowych , wykazuje działanie zbliżone do propylotiouracylu

3. sole litu-hamują uwalnianie hormonów

4. ↑ szybkości inaktywacji hormonów: fenobarbital, fenytoina, rifampicyna

5. dijodotyrozyna -rzadko

J2 i jego związki

najstarsze leki stosowane w nadczynności tarczycy

↓

wielokrotne, duże dawki u chorego, paradoksalne ↓ czynności gruczołu,

stos. rzadko, bo przedł. stos: ponowna, nasilona nadczynność

zast. : przygotowanie do tyreoidektomii

↓

10 dni

twardnienie gruczołu

↓unaczynienia

↑ związanego jodu

• płyn Jugola

• jodyna

• KJ, NaJ - p. o.

powstanie wola u noworodka/ prowadzi do niedoczynności, ale nie jest pochłaniany np. J z awarii elektrownii

gdy wole endemiczne→tyreotoksykoza

przedawkowanie: zaburzenia prz. pokarm., zmiany skórne,stany zapalne dróg oddechowych.

Jod promieniotwórczy gł 131J, t ½-8 dni, p.o. / i.v. w postaci KJ

zast:

• nadczynność tarczycy

• nowotwory tarczycy

• próby diagnostyczne (guzki zimne/ciepłe)

• przy leczeniu odstawić tyreosttayki co najmn. 5 dni

Mechanizm działania :

131J wychwytywany przez tarczycę

131J wbudowany do jodowanych aminokwasów i powoli uwalniany

emitowane promienie β niszcząco na tarczycę

D. ↓zaburzenie czynności

zniszczenie pęcherzyków

całkowite zniszczenie koloidu

Wszystkie

p.o.

---