Statystyka rozumiana obecnie, pojawiła się ok. XVII w.
Graunt i Petty prowadzili zjawiska analiz jakościowych.
Słowo statystyka zostało użyte pierwszy raz przez Gotfrietta Achenwalla.
XIX- satystyka oficjalnie nauką
4 etapy rozwoju statystyki:
I do XVII ewidencja
II do XVII dominacja przez państwowość
III do XVIII rachunek prawdopodobieństwa
IV od XX Komputeryzacja
3 funkcje statystyki
Informacyjna (obiektywny opis badanych zjawisk)
Analityczna (odnajduje relacje mdz zjawiskami, odnajduje czynniki)
Prognostyczna (prognozuje tendencje)
Działy statystyki:
Opisowy (deskryptywna):
Jej celem jest przedstawienie w syntetycznej postaci daną zbiorowość.
-Możemy porównać te same zbiorowości pod względem danej cechy.
-Możemy sprawdzić czy istnieją powiązania między różnymi cechami. Czy dane cechy są od siebie niezależne na siebie, czy na siebie wpływają.
Indukcyjny (matematyczny)
Zajmuje się oszacowaniem rozkładu zmiennych w populacji na podstawie zmiennych w próbie.
Statystykę opisową dzielimy na:
Analizę struktury
Analizę współzależności:
Sprawdza czy różne zmienne wchodzące w skład współzależności są niezależne czy pozostają w współzależnościach.
Estymacja:
Punktowa: wskazuje jedną liczbę
Przedziałowa: Wskazuje w jakim przedziale, z jakim prawdopodobieństwem znajduje się ta wartość.
Statystyka społeczna:
Kierunek badań statystycznych zajmujący się pozyskiwaniem, prezentacją i analizą społecznych efektów procesów ekonomicznych, oraz państwowej polityki społeczno gospodarczej.
Badanie statystyczne: Zbieranie, gromadzenie i opracowywanie analiz statystycznych, oraz ogłaszanie i udostępnianie wyników dokonywanych obliczeń, opracowań i analiz, w tym podstawowych wielkości i wskaźników.
4 fazy badawcze:
1: Projektowanie badania
Wszystko musi być zaplanowane. Brak miejsca na improwizację. Musimy ustalić cel badania, sformułować hipotezy badawcze. Musimy określić zbiorowość statystyczną, określić zmienne, zoperocjonalizować zmienne., algorytmy analizy satystycznej pozyskanych danych, kryteria interpretacji wyników. Wykonanie czynności technicznych (drukowanie, bindowanie, wysyłkownie.)
2: Pozyskiwanie danych:
Znalezienie danych zastanych, pozyskanie danych wywołanych.
Ocena jakości uzyskanych danych (porównanie z innymi danymi-zewnętrznymi).
Pomaga w zalezieniu niespójności.
3: Opracowanie materiału statystycznego
Kodowanie danych- nadawanie poszczególnym wartościom, poszczególnych zmiennych.
Np. tabele, wykresy, grafy, szeregi statystyczne itd.
4:Analiza danych
Wykonywanie wcześniej zaplanowanych analiz liczbowych
-Badania pełne: polegają na badaniu całej zbiorowości statystycznej (wybory, spis powszechny)
-Badania częściowe: oparte o metodę reprezentacyjną.
-Szacowanie wartości rozpadu i zmiennych pochodzących z innych przedziałów czasowych.
Interpolacja: 1500, 1600, ??, 1800, 1900
Ekstrapolacja- szacowanie wartości po za przedział znanych wartości.
Badania:
Ciągłe: przez urzędy
Okresowe: GUS
Doraźne: Tu i teraz
Podstawowe zagadnienia z zakresu statystyki:
Jednostka statystyczna (Obiekt, El zbiorowości)
-Każdy elementarny obiekt składający się na zjawisko masowe. Jest to również każda jednostka, która jest lub może być prowadzony pomiar.
Jednostki statystyczne dzielimy na:
Proste: Osoby, pojedyncze opakowania produktu.
Złożone: Składa się z jakiejś ilości prostych wg. jednolite zasady np. gospodarstwo domowe, krata jogurtów.
Zbiorowość skończona- wiemy, ilu mieszkańców zamieszkuje dany teren (Liczba mieszkańców Torunia na dzień…)
Zbiorowość otwarta: Ilu mieszkańców miał Toruń ogólnie.
Zbiorowości jednowymiarowe: jednostki interesują nas pod jednym kątem.
Zbiorowość statystyczna: robione w jednym czasie
Zbiorowość dynamiczna: analiza trendów, szeregów czasowych
Próba statystyczna: część populacji, której jednostki są poddane czynnościom pomiaru.
Próba może być dobierana w sposób losowi i nielosowy (celowy, arbitralny, kwotowy, przypadkowy…)
Cecha statystyczna: to dowolna właściwość badanych jednostek statystycznych, których celem jest określenie badania.
Cechy dzielimy na:
Stałe: takie cechy, które dla każdej jednostki statystycznej przyjmuje tę samą wartość.
Zmienne: Dowolna cecha jednostki statystycznej, która może przyjmować dowolną wartość (płeć, wiek, wzrost).
Każdą zmienną wielowartościową można zmienić w dychotomiczną.
Kryterium wg liczby wymiarów:
Proste- mierzone za pomocą jednego wskaźnika
Złożone- składa się na nią kilka prostych
Zmienna niezależna- współkształtuje inne zmienne
Zmienna zależna- jest współkszatłowana przez inne zależne.
Zmienna współzależna- wpływa na siebie średnia ocen i stopień akceptacji ze strony nauczyciela.
Zmienna pośrednicząca: same nie wpływają na żadne zależne, ale modyfikują charakter między nimi.
Zmienne niezależne- ilość wypitych kaw zm zależna ilość zrobionych zadań, pośrednicząca-stan zdrowia.
Kryterium mierzalności zmiennych
Zmienne niemierzalne (jakościowe)
Zmienne mierzalne
W zmiennych mierzalnych wyróżniamy ciągłość pomiaru:
Zmienne ciągłe (zmienne mogą przyjmować różne wartości danego przedziału.)
Zmienna skokowa (dyskretne): określa ilość w danym przedziale. (cena biletu)
Zmienne quasi ciągłe są to zmienne skokowe ale mają tak dużo wartości, że możemy traktować je jako ciągłe.
Pomiar to procedura ustalania jaką Wartość mierzonej zmiennej cechują się poszczególne jednostki w ramach zbiorowości społecznej.
Pomiar charakteryzuje się dwoma cechami:
Trafnością pomiaru: czy udało nam się zmierzyć to, co się chciało.
Rzetelnością: Mierząc tak samo, w tych samych warunkach otrzymujemy ten sam wyniki.
Każdy pomiar obciążony jest błędem:
Losowym- nie wynika z powtarzalnych przyczyn a ze zbiegu różnych niedoskonałości.
Systematyczny: zniekształca wyniki w każdym pomiarze o określoną wartość.
W wyniku pomiaru powstają dane statystyczne, czyli zbiór wartości zmiennych charakteryzujących daną populację lub próbę ustalonych w ramach procedury pomiaru bądź oszacowań i zgromadzonych w ramach jednej spójnej całości.