Demokratyczny styl kierowania wychowawczego / demokratyczny styl pracy wychowawczej / demokratyczny styl wychowania.

• jest koniecznym warunkiem skutecznego wychowania;

• współzależny z podmiotowym traktowaniem ucznia;

• ma wieloletnią tradycję;

• w Teorii Wychowania cieszy się powszechnym uznaniem.

Demokratyczna postawa wychowawcy lub nauczyciela wydaje się nierealna bez okazywania dzieciom i młodzieży postaw akceptacji, zrozumienia empatycznego i autentyzmu oraz rozumienia wychowanka w sensie personalistycznym !

Polega na (wychowawca-wychowankowi):

• okazywaniu życzliwości i zrozumienia

• pozyskiwaniu sympatii, zaufania i przyjaźni (serdeczne i przyjacielskie kontakty)

• umożliwianiu wspólnie i samodzielnie podejmowania decyzji

• wysuwaniu własnych, nieskrępowanych pomysłów (odwołanie się do inicjatywy i pomysłowości wychowanków)

• przejawianiu wzmożonej aktywności w różnych dziedzinach życia

• udzielaniu gruntownych informacji na tematy będące zainteresowaniem ucznia

• pełnieniu roli inicjatora, animatora czy doradcy

Nauczyciel:

• umożliwia przedyskutowanie interesujących wychowanka spraw

• wyraźnie stawia nagradzanie przed karaniem

• gotowy do podejmowania rozmów

• nie waha się przyznać do własnych błędów czy niedomagań

• umożliwia wzmożony współudział w planowaniu, przygotowaniu, prowadzeniu i ocenianiu organizowanych dla wychowanków zajęć

Inne style wychowania (dla porównania)

AUTOKRATYCZNY	LIBERALNY
skrajne przeciwieństwo demokratycznego stylu przejęcie całkowitej odpowiedzialności za wychowanków przez nauczyciela metoda nagradzania i karania - stosowana nagminnie nakazy i zakazy od wychowawcy zależy kto z kim pracuje, decyduje on o wszystkim co ma miejsce jedynie wychowawca zna cel wychowania oraz sposób jego realizacji	polega na dawaniu wychowankowi możliwie szerokiego zakresu swobody nauczyciel wywiera minimalny wpływ na podopiecznych - całkowicie bierne zachowanie wychowawca całkowicie zwolniony od odpowiedzialności nie prowokuje do zachowań ani ich nie ocenia dostarcza jedynie niezbędnych materiałów do wykonania zadania

Skutki różnych stylów wychowania.

Stwierdzono je na podstawie przeprowadzonych badań. Pierwsze wykonał Kurt Lewin ze swoimi współpracownikami. Odbywały się z udziałem 10-11 letnich chłopców dobranych pod względem m.in. podobnego ilorazu inteligencji i poziomu osiągnięć szkolnych. Badani spotykali się przez 3-6 miesięcy w grupach pięcioosobowych i uczestniczyli w zajęciach plastycznych. Każda z grup poddawana była oddziaływaniom o charakterze demokratycznym, autokratycznym jak i liberalnym. Celem badań było ustalenie wypływu, jaki wywiera każdy z poszczególnych stylów kierowania na przeżycie i zachowania badanych.

Oddziaływanie demokratyczne	Oddziaływanie autokratyczne	Oddziaływanie liberalne
Uczestnicy: darzą sympatią kierownika podejmują się wykonania zadań na własną odpowiedzialność i są przekonani o sensowności tego, co robią wykonują zadania podczas nieobecności kierownika, gdy SA pozbawieni kontroli dorosłych wykazują się większa kreatywnością w osiąganiu celów wspólnie poszukują sposobów przezwyciężania napotykanych trudności i nie usiłują obciążać winą za ich powstanie jednego uczestnika grupy	Uczestnicy: mają niechętny stosunek do swego kierownika i nie mogą porozumieć się z nim w wielu sprawach wykonują zlecone im zadania bez większego entuzjazmu i nierzadko uważają, że przerastają one ich możliwości bywają na ogół rozdrażnieni i niechętnie ze sobą współpracują niektórzy przejawiają agresywność a inni obojętność na ogół wykazują się względnie dobrymi osiągnięciami szkolnymi.	Uczestnicy: zachowują się chaotycznie tj. w sposób bezcelowy i bezplanowy trudno im się porozumieć w ważnych sprawach, nie obce są im rozczarowania i rozdrażnienie, co za tym idzie nadmierna agresywność łączą ich słabe więzi rzeczowe i osobowe obecność kierownika nie mobilizuje do pracy podczas nieobecności kierownika kierowniczą funkcję w grupie zajmuje jeden z jej członów.

Poza tym wedle demokratycznego stylu kierowania zauważa się częstsze używanie takich słów jak: „my”, „nasze”. Istnieje duża identyfikacja z grupą, dobre samopoczucie jej uczestników, korzystna atmosfera oraz poprawne na ogół zachowania czy postawy dzieci i młodzieży.

Z całą pewnością można stwierdzić, że demokratyczny styl kierowania zasługuje na uznanie go za jeden z podstawowych warunków w miarę skutecznych oddziaływań wychowawczych. Skuteczność zastosowania zależy od bardzo wielu uwarunkowań, m. in. Od wiernego dostosowania się do jego zaleceń, od umiejętności pedagogicznych i psychospołecznych nauczycieli i wychowawców, od cech osobowości nauczycieli, od liczebności klasy i trudności wychowawczych itd. Należy jednak pamiętać, że skutki tego oddziaływania wychowawczego są widoczne dopiero po jakimś czasie. Wyjątek stanowi oddziaływanie wychowawcze wobec dzieci poniżej 10-11 roku życia i w sytuacjach wychowawczo trudnych, gdzie ta konsekwencja oddziaływania demokratycznego stylu kierowana nie powinna być tak mocno egzekwowana. Na ogół nauczyciele i wychowawczy wykazują znamiona demokratycznego jak i autokratycznego stylu wychowania.