Temat 1: Pojęcie, źródła, podmioty prawa międzynarodowego publicznego.
Pojęcie i funkcje prawa międzynarodowego publicznego.
Definicja prawa międzynarodowego:
Jest to zespół norm regulujących relację między państwami oraz organizacjami międzynarodowymi i innymi podmiotami mającymi zdolność do działania w stosunkach międzynarodowych.
Wyjątki kiedy jednostka działa w sferze międzynarodowej:
Prawa człowieka
Status uchodźcy
Zbrodniarze wojenni
Zbrodnia agresji
Zbrodnie przeciwko ludzkości
Zbrodnia ludobójstwa
Zbrodnie wojenne
Społeczność międzynarodowa-> zbiór wszystkich państw i narodów aspirujących do własnej państwowości.
Nie utożsamiamy z ONZ. Przynależność do społeczności międzynarodowej ma charakter arbitralny. Jest ona w małym stopniu zorganizowana. Cechą jest także równość wobec prawa, przejawem tego prawa jest zasada „jedno państwo, jeden głos”. Dominują w niej wielkie mocarstwa. Brak przymusu. Brak obowiązkowego sądownictwa.
W ramach społeczności mogą funkcjonować wspólnoty regionalne ( organizacje międzynarodowe). Przynależność do takiej wspólnoty będzie mieć charakter dobrowolny.
Cechy prawa międzynarodowego.
Normy tego prawa są niejednolite jest to system partykularny (niezupełny). Normy są zróżnicowane co do zasięgu terytorialnego ich obowiązywania.
System ten jest autonomiczny. Twórca norm jest jednocześnie ich adresatem.
Specyficzna budowa norm. Nie ma części sankcjonującej.
Sankcje prawa międzynarodowego.
Zorganizowane-> są to takie, które są stosowane przez organy międzynarodowe, np. zawieszenie, wykluczenie z organizacji międzynarodowej
Polegające na stosowaniu siły-> (absolutnie wyjątek) gdyż normą prawa jest zakaz użycia siły, np. blokady siły, demonstracji siły; może być zastosowana, tylko i wyłącznie wtedy gdy jest autoryzacja Rady Bezpieczeństwa. W przypadku gdy państwo musi się bronić, indywidualna lub zbiorowa samoobrona. Interwencja humanitarna.
Gospodarcze
Dyplomatyczne-> stosowane w stosunkach dyplomatycznych państwa
Psychologiczne-> wyrażenie dezaprobaty;
3. Źródła prawa międzynarodowego:
Dwa bezsporne typy źródeł prawa międzynarodowego- zwyczaj międzynarodowy powinien mieć dwa elementy: obiektywny którym będzie określona praktyka państwa, postępowanie, zachowanie się w danej sytuacji. Element subiektywny przekonanie państwa, że określona praktyka jest prawem.
Zwyczaje mogą być dwustronne, czyli między dwoma państwami, mogą być multilateralne, czyli wielostronne jak również powszechne dotyczące całej społeczności między narodowej. Ustalenie treści zwyczaju dokonuje sąd międzynarodowy.
Umowy międzynarodowe to porozumienie zawarte między państwami w formie pisemnej regulowane przez prawo międzynarodowe bez względu na to czy zawarte w jednym dokumencie czy większej liczbie dokumentów i bez względu na szczególną nazwę.
Konwencja Wiedeńska o prawie traktatu z 1969r. Konwencji nie stosuje się do umów zawartych między organizacjami międzynarodowymi.
Porozumienia dżentelmeńskie to umowy w formie ustnej.
Pełnomocnictwo to dokument potwierdzający, że dana osoba jest upoważniona do dokonywania różnych czynności związanych z zawarciem traktatu.
Wyróżniamy dwa rodzaje pełnomocnictwa: Ogólne (od początku do końca);
Szczególne (konkretne czynności).
Na gruncie tej konwencji pełnomocnictw nie musi wykonywać: szef rządu, głowa państw i minister spraw zagranicznych.
Etapy zawierania umów międzynarodowych:
Negocjacje;
Przyjęcie tekstu( głosuje się za i przeciw);
Parafowanie umowy;
Podpisanie, składa się na trzy reguły:
Alternatu tekst umowy jest przygotowany dla każdej strony w różnym kształcie;
Alfabetu (nazwy państw w ich ojczystych językach wymieniane alfabetycznie);
Pele-mele przedstawiciele państw składają podpisy w sposób nieuporządkowany pod tekstem.
Podpisanie nie oznacza, że umowa wejdzie w życie. Po podpisaniu przechodzi się do ratyfikacji. Po ratyfikacji państwo powiadamia pozostałe państwa strony, Ze dokonały ratyfikacji lub depozytariusza umowy( trzyma umowy w depozycie). Po uzyskaniu wymaganej liczby ratyfikacji umowa może wejść w życie. Również przystąpienie państwo dołącza do umowy już obowiązujące.
Ogólne zasady prawa Źródłem bywają też uchwały organizacji międzynarodowych, ale nie jest to źródłem bezspornym raczej kontrowersyjnym. Orzecznictwo sądów narodowych nie jest źródłem, jak również doktryna prawa międzynarodowego.
TEMAT 2: SYTUACJA CUDZOZIEMCÓW W PRAWIE MIĘDZYNARODOWYM
Cudzoziemiec- jest to osoba, która nie posiada obywatelstwa państwa, w którym przebywa.
Standard praw człowieka:
Wiąże państwa w stosunku do wszystkich osób przebywających na terytorium danego państwa;
Klauzula narodowa jest to traktowanie cudzoziemców tak jak własnych obywateli;
Klauzula najwyższego uprzywilejowania traktowanie cudzoziemców tak jak obywateli najbardziej uprzywilejowanego państwa trzeciego. Państwo może reflamentować prawo wjazdu na swoje terytorium( wizy, stan zdrowia). Obywatelom danego państwa będzie przysługiwało prawo powrotu na terytorium państwa.
Kategorie cudzoziemców:
Turysta;
Cudzoziemcy posiadający zezwolenie na pobyt stały lub tymczasowy;
Uchodźcy;
Bezpaństwowcy(apadrydzi);
Dyplomaci.