Komunikowanie interpersonalne - bezpośrednie
Włodzimierz Głodowski w swojej książce „Komunikowanie interpersonalne” określa je jako „proces przekazywania i odbierania informacji między dwiema osobami lub pomiędzy małą grupą, wywołujący określone skutki i rodzaje sprzężeń zwrotnych.”
Jest to podstawowy proces społeczny tworzący wiele działań ludzi w społeczeństwie.
W przypadku komunikowania interpersonalnego niezdbędna jest bezpośrednia obecność uczestników procesu komunikowania, z tego powodu często określa się je jako komunikowanie „twarzą w twarz”. Jest to jednocześnie najprostszy i podstawowy proces społeczny, konstytuujący wszelkie inne działania ludzi w społeczeństwie. Ten sposób komunikowania jest domeną i szczególnym obszarem analizy psychologii społecznej, która dysponuje w tym względzie bogatą literaturą.
Komunikowanie interpesonalne jest komunikowanie interaktywnym, to znaczy że minimum dwie jednostki wchodzą we wzajemne interakcje.
Interaktywny i trasakcyjny charakter procesu komunikowania generuje natychmiastowe sprzężenie zwrotne, wyrażane zarówno w formie znaków werbalnych, jak i sygnałów niewerbalnych.
Komunikowanie takie ma charakter dwustronny, kiedy uczestnicy procesu prowadzą dialog oraz wymieniają się rolami nadawcy i odbiorcy. Nawet jeśli komunikowanie przybiera formę monologu, nigdy nie jest do końca czystym komunikowaniem jednokierunkowym, bowiem druga strona manifestuje swoje emocje i myśli, np. Irytację, znudzenie, złość, fascynację etc., za pomocą sygnałów niewerbalnych.
Slajd 2
Zawartość komunikowania interpesonalnego analizuje się na trzech poziomach: fatycznym, instrumentalnym i afektywnym.
Poziom fatyczny sprowadza się do swobodnej rozmowy prowadzonej z reguły na nieistotne tematy przez osoby słabo się znające i nie mające intencji wywierania jakiegokolwiek wpływu.
Poziom instrumentalny komunikowania cechuje zainteresowanie uczestników procesu osiągnięciem porozumienia w określonej sprawie, nawet wówczas, gdy ich poglądy i postawy różnią się zasadniczo. Intencją jednej ze stron bądź obu jest modyfikacja zachowań lub postaw interlokutora.
Poziom afektywny wymaga od uczestników procesu komunikowania głębszej znajomości, a nawet zażyłości stosunków. Ma on miejsce wówczas, gdy strony komunikujące się uzewnętrzniają swoje emocje, postawy, wartości i są głębogo zaangażowane w proces komunikowania. Ich celem jest wzajemne poznanie sięi zrozumienie.
Slajd3
W komunikowaniu interpesonalnym występuje specyficzna, charakterystyczna dla tego sposobu porozumienia, sieć kanałów komunikacyjnych. Mogą one mieć charakter nieformalny bądź formalny.
Kanały nieformalne pojawiają się w przypadku kontaktów prywatnych i nieformalnych, w których uczestniczą osoby o tej samej, równorzędnej pozycji. Ich komunikowanie ma charakter symetryczny i dotyczy partnerów, członków rodziny, grupy rówieśniczej, przyjacielskiej etc. Styczności są luźne i niezobowiązujące.
Kanały formalne są typowe dla wszystkich struktur formalnych i instytucjonalnych, w których uczestnikom procesów komunikowania przypisane są określone role, np. szefa, przełożonego, podwładnego. Komunikowanie takie jest asymetryczne. Styczności osób komunikujących się na oficjalne, np. spotkania, zebrania, narady, posiedzenia etc. Należy jednak podkreślić, że ci sami ludzie, w różnych sytuacjach, mogą wykorzystywać różne kanały komunikacyjne, np. w stosunkach pracy - formalne, a poza nimi - nieformalne.
Przebieg procesów na poziomie interpersonalnym jest determinowany w znacznie większym stopniu niż inne sposoby komunikowania przez kontekst komunikacyjny. Poprawia on komfort lub powoduje dyskomfort uczestników procesu, może pomóc lub zaburzyć relacje komunikacyjne.