PRZYWÓDZTWO W GRUPIE
Wszędzie tam gdzie jest jakakolwiek grupa musi być jej przywódca. Jeśli nie jest on grupie dany 'z zewnątrz' to grupa sama go wybierze. Przywództwo to nic innego jak kierowanie grupą i wpływanie na zachowania ludzi, znajdujących się w niej.
Efektywność kierowania zależy od tego, kto jest liderem i można to ocenić na podstawie: Skuteczności działania grupy, czyli osiągania celów wybranych stosowanie do sytuacji
Sprawności działania zespołu, czyli osiąganie maksymalnego wyniku adekwatnego do włożonego wysiłku
W zależności od tego jak skuteczny i sprawny jest przywódca tak skuteczna i sprawna jest grupa. Do ważnych umiejętności lidera należą umiejętności interpersonalne, które są podstawą umiejętnego współpracowania z innymi oraz motywowanie do działania. Celem działania przywódcy jest motywować przeciętnych ludzi do osiągania nieprzeciętnych celów, pozyskiwać swoich zwolenników, zaszczepiać podwładnym chęć walki i zwycięstwa. Cechy przywódcy, najczęściej wskazywane jako najważniejsze to:
Umiejętność prognozowania tego, co może nastąpić w firmie, na rynku, wśród klientów itp
Umiejętność zachęcenia ludzi do działania, przekonanie ich o słuszności i ważności tego, co robią
Odwaga i sprawne podejmowanie decyzji, nawet nieco ryzykownych
Poczucie odpowiedzialności za własne działania oraz za działania podwładnych
Inteligencja emocjonalna, czyli umiejętność budowania zdrowych relacji międzyludzkich
Inicjatywa i kreatywność w podejmowaniu się realizacji nowych projektów
Obiektywna, uczciwa i sprawiedliwa ocena pracy pracowników
Zdolność wyrażania własnych myśli, przekonań i pomysłów
Wiedza z dziedziny negocjacji i komunikacji interpersonalnej
Wyjątkowi przywódcy potrafią wzbudzać w ludziach takie emocje, by pragnęli oni dążyć do sukcesu i wygrywać. Ludzie pozwalają kierować sobą temu, kto wzbudza ich zaufanie i podziw, kto wywołuje w nich pozytywne emocje oraz motywuje ich do działania. Okazuje się, że w wielu przypadkach okazywało się, że ważniejszy jest przywódca i to, czego to on właśnie pragnie.
Oto jedne z najważniejszych cech, jakie powinien posiadać charyzmatyczny przywódca:
- Umiejętność tworzenia wizji firmy w przyszłości, przedstawiania podwładnym obrazu, jaki osiągną wspólnym wysiłkiem, realizując postawione przed nimi zadania
- Umiejętność pokonywania trudności - lider powinien mieć moc, by stawić czoła trudnościom i kłopotom
- Poczucie odpowiedzialności - przywódca jest świadomy tego, że nikt inny tylko on sam odpowiada za wszystko, co dzieje się w firmie, nawet za niepowodzenia i błędy jego podwładnych. Odpowiedzialność to brak wymówek i nie obwinianie innych za to, co się stało
- Wiarygodność, która daje podwładnym pewność i zaufanie oraz pewność, że jego słowa mają wartość, że pamięta o podjętej decyzji, że dotrzymuje obietnic
- Realizm, a więc umiejętność realnej oceny rzeczywistości, bez opierania się na iluzjonistycznych wizjach
- Entuzjazm i zaangażowanie w działaniu
- Pragnienie sukcesu i pragnienie wygranej. Praca przywódcy nie polega na realizacji powierzonych mu obowiązków
Zjawisko przywództwa od wieków przyczyniło się w znacznej mierze do rozwoju ludzkości i przemian strukturalnych w społeczeństwie. W związku ze zmieniającymi się warunkami ekonomicznymi i społecznymi problem przywództwa pozostaje wciąż aktualny. W grupie struktura przywództwa może nie być jasno skrystalizowana (np. koleżeńskie gr.). Przywódca może być narzucony lub wyłoniony samoistnie. Decyduje o tym :
cechy wrodzone
sytuacja (pokój czy wojna);
charakteru zadania;
cechy grupy (charakter gr. pozycje w grupie)
Biorąc pod uwagę sposób wyboru przywódcy i jego wpływ na swoich zwolenników można dokonać podziału przywódców na:
Przywódcy:
- Liberalni,
- Demokratyczni,
- Autokratyczni,
Przywódcy liberalni - najlepiej dbają o interesy klasy, a przywódcami są doraźnie, gdy klasa ich potrzebuje. Z czasem tracą swoją pozycję. Przywódcy autokratyczni- cieszą się uznaniem niektórych uczniów, przez pozostałych są nielubiani. Działają samowolnie i nie liczą się ze zdaniem klasy.
Przywódcy demokratyczni -są prawdziwymi przywódcami, podejmują decyzje z cła klasą, pozwalają się krytykować. Nie wywyższają się ponad innych.
3