Pamięć to właściwość układu nerwowego będąca warunkiem nabywania doświadczeń. Właściwośc psychiczna, umozliwiająca kształcenie się i funkcjonowanie dośw. Dzieki niej nabywamy inf, przyswajamy wiedze i sprawność. Na proces pamięci składają się następujące czynności psychiczne (ogniwa procesu pamięci)
Fazy procesów pamięciowych:
Zapamiętywanie informacji- spostrzegane przedmioty wywołuja zmiany w komórkach nerwowych w postaci sladów pamięciowych, może trwa krótko albo stanowić złożoną czynność
Przechowywanie ich - zmiany utrzymuja się chociaż wywołujące je bodżce przestały działać (utajona faz pamięci)
Odtwarzanie(przypomnienie)- polega na aktualizowaniu dosw w odpowiedniej formie
Pierwszym ogniwem pamięci jest zapamiętywanie.
Wyróżnia się dwa rodzaje zapamiętywania.
Zapamiętywanie mimowolne - dokonujące się bez udziału naszej woli
Zapamiętywanie dowolne - zamierzone i celowe
Trwałość i skuteczność zapamiętywania uzależniona jest od następujących czynników: Od organizacji procesu zapamiętywania, Zainteresowania zapamiętywanymi treściami ,Nastawienia na zapamiętane informacje, Powtarzania działania, emocje i motywy działania, przekonania, motywacji.
Proces odtwarzania doświadczeń .
Odtwarzanie jest końcowym ogniwem procesu pamięci. Dokonuje się w dwóch formach: W formie rozpoznania, które jest wtórnym odzwierciedleniem minionych bodźców powstających na skutek ponownego ich działania W formie przypominania, które jest wtórnym odzwierciedleniem minionych bodźców powstających na skutek działania bodźców podobnych. Przypominanie dotyczące osobistych przeżyć nazywamy wspomnieniem.
Rodzaje: mimowolny (samorzutny) - Przypominanie mimowolne może powstawać zgodnie: z prawem kojarzenia, z prawem kojarzenia, z prawem kontrastu, w związku z naszym doświadczeniem. (Przypominanie mimowolne jest z reguły przelotne i krótkotrwałe. Czasem jednak trwa przez dłuższy czas w naszej świadomości. Tego rodzaju skłonność nazywamy perserwacją,) i dowolny (zamierzony)
W przypadkach chorobowych pojawiają się uporczywe obrazy, których trudno jest się pozbyć, są to tzw. natrętstwa.
Proces zapominania. Nie wszystkie doświadczenia, które zapamiętywaliśmy zachowują się trwale w naszej pamięci. Część zapominamy fragmentarycznie (cześciowe), część całkowicie.
Psychologowie tłumaczą proces zapominania (teoria zapominania): zacieraniem się pobudzeń w układzie nerwowym, wypieraniem ze świadomości nieprzyjemnych przeżyć , hamowaniem minionego doświadczenia nowymi pobudzeniami.
Sławnym badaczem procesu zapominania był niemiecki psycholog Herman
Ebbinghaus. Opracował on krzywą obrazującą przebieg procesu zapominania.
Materiał bezsensowny: Zastosował on metodę uczenia się bezsensownych sylab, oraz materiału sensownego. Okazało się, że zapominanie sylab zaczęło się tuż po ich wyuczeniu i jest w tym okresie bardzo szybkie, w późniejszym czasie następuje nieco wolniej. Zapominanie materiału sensownego przebiega wolniej i nie tak gwałtownie.
Analiza przebiegu procesu zapominania pozwoliła opracować wskazówki pomagające w procesie uczenia się. Należą do nich: Powtarzanie materiału zaraz po jego wyuczeniu się. Zrozumienie i uporządkowanie przyswajanego materiału. Zmiana typów przedmiotów po sobie następujących. Przerwy przed zmianą przedmiotu. Powtórzenie trudniejszych wiadomości przed snem
Cechy pamięci:
trwałość - będąca zdolnością do długotrwałego przechowywania doświadczeń,
wierność jest zdolnością dokładnego odtwarzania cech przedmiotów, zdarzeń bez większych zmian
gotowość to umiejętność szybkiego odtwarzania zapamiętanych treści
szybkość będąca zdolnością szybkiego zapamiętywania wiadomości i doświadczeń,
pojemność -ilośc
Rodzaje pamięci:
pamięć odobniczą dzielimy ze względu na:
przedmiot- 1.obrazowa, słowna, rychowa, uczuć, 2. epizodyczna (dot. jednostkowych faktów), sematyczna,
rozumienie: mechaniczna (bezmyslne wkuwanie), logiczna(proba uchwycenia sensu),
udział woli: dowolna, mimowolna,
trwałość przechowywania:1. bezposrednia (utrzyamnie pewniej ilosci bodzcow w danej chwili), odroczona(duza trwałość), 2. utlraktrótkotrwała, krótkotrwała, długotrwała,
rodzaj przypomnien: rozpoznawcza, odtwórcza