Wykład 7

Nadciśnienie tętnicze

Kategoria		Ciśnienie [mmHg]
				Skurczowe		Rozkurczowe
Optymalne		< 120	< 80
Prawidłowe		< 130	< 85
Wysokie prawidłowe		130-139	85-89
Nadciśnienie
1° łagodne	140-159		90-99
2° umiarkowane		160-179	100-109
3° ciężkie		> 180	> 110

- nadciśnienie pierwotne, samoistne (90%)

- nadciśnienie wtórne (10%)

1° nadciśnienie tętnicze w chorobach nerek

- miąższowe choroby nerek

+ kłębkowe i odmiedniczkowe zapalenia

+ nefropatie: zaporowa, cukrzycowa, polekowa

+ wielotorbielowatość

+ wodonercze

+ uraz

+ hipoplazja

- nadciśnienie naczyniowo nerkowe

- guzy wydzielające reninę

- pierwotna retencja sodu: zespół Liddle'a i Gordona

2° nadciśnienie tętnicze w chorobach gruczołów dokrewnych

- nadnerczowe

+ kora

= zespół Cushinga

= hiperaldosteronizm

= hiperplazja

+ rdzeń

= rdzeniak

= guzy chromatofilne

= karcinoidy

- tarczycowe

+ nadczynność

+ niedoczynność

- przytarczycowe

+ nadczynność

- akromegalia

3° zwężenia cieśni aorty

4° nadciśnienie tętnicze w chorobach układu nerwowego

- wzrost ciśnienia śródczaszkowego

+ guzy

+ zapalenia

+ kwasica oddechowa

- bezdech nocny

- kwadriplegia

- ostre porfirie

- rodzinna dysautonomia

- zatrucie ołowiem

- zespół Guilan-Barre'a

5° nadciśnienie tętnicze w ciąży

6° nadciśnienie tętnicze wywołane przez substancje egzogenne, leki

- środki antykoncepcyjne

- kortykosteroidy

- tyramina

- sympatykomimetyki

- kokaina

- inhibitory MAO

- NLPZ

- cyklosporyna

- erytropoetyna

7° zabiegi chirurgiczne

- nadciśnienie okooperacyjne

Regulacja ciśnienia krwi

- regulacja ciśnienia i narządowego przepływu krwi

+ samoregulujące właściwości krążenia: pojemności minutowej serca i napięcia ściany naczyń krwionośnych

+ układ autonomiczny: ośrodki sercowe i naczynioruchowe

+ układ hormonalny

- regulacja objętości i ciśnienia osmotycznego płynów pozakomórkowych (lepkość i Ht)

Układ krążenia zabezpiecza metabolizm wszystkich kanek organizmu przez dostawę tlenu i substancji metabolicznych. Zwiększenie zapotrzebowana metabolicznego tkanki lub narządu powoduje zmniejszenie napięcia naczyń doprowadzających i zwiększenie przepływu krwi. Ta reakcja wynika z czynności samego układu krążenia - jest reakcją serca, dodatkowo zabezpiecza przez odruchowe reakcje układu autonomicznego.

Ujemne sprzężenia w układzie krążenia

wielkość opór obwodowych

komory tętnic (*)

przepływ włosowaty

w tkankach

wypełnienie pojemność ciśnienie ciśnienie

przedskurczowe wyrzutowa tętnicze żylne

skrócenie pojemność napięcie objętość

włókien minutowa m. gładkich pozakom.

m. sercowego naczyń (*)

częstość

kurczliwość wypełnienie serca (*)

skurczowe

Podstawowe mechanizmy regulujące ciśnienie osmotyczne i objętość płynów pozakomórkowych

- ciśnienie osmotyczne

- wydzielanie ADH

- wydalanie wody w moczu

- bilans wodny

- objętość osocza

- ciśnienie żylne

- wydzielanie ANF

- pojemność minutowa serca

- ciśnienie tętnicze

- układ RAA

- wydalania Na

- bilans wodny

Czynniki hormonalne oddziałujące na nadciśnienie tętnicze pierwotne

- substancje presyjne

+ angiotensyna II

+ katecholaminy

+ neuropeptyd Y

+ endotelina

+ wazopresyna

+ serotonina

- substancje hipotensyjne

+ peptyd natriuretyczny

+ kininy

+ tlenek azotu

Czynniki wpływające na sekrecję reniny (ARO)

- wzrost

+ pionowa postawa ciała

+ zubożenie organizmu w Na, nadmierna podaż K

+ hipowolemia

+ obniżenia ciśnienia tętniczego

+ ACTH, A, NA, glikokortykosterydy

- spadek

+ pozioma postawa ciała

+ nadmierna podaż Na, zubożenie organizmu w K

+ hiperwolemia

+ wzrost ciśnienia tętniczego

+ ADH, AII, aldosteron

Badania laboratoryjne w nadciśnieniu pierwotnym

- morfologia, OB

- stężenie Na, K, kreatyniny, glukozy na czczo

- stężenie cholesterolu całkowitego

- HDL, LDL, triacyloglicerole

- badanie ogólne moczu

Badania krwi

- kreatynina, norma 60-12μmol

- klirens endogennej kreatyniny, norma 95-160ml/min

- kwas moczowy, norma 180-420μmol/min

Nadciśnienie naczyniowo nerkowe

- oznaczenie ARO (aktywności reniniowej osocza)

- test kaproprilowy (oznaczenie ARO i BP przed i po: 30, 60, 90min po doustnym zażyciu kaproprilu)

Poziom amin katecholowych i metabolitów w moczu

- adrenalina i noradrenalina <100μg

- adrenalina <50μg

- metanefryna <1,3mg

- kwas wanilinomigdałowy <8mg

Zaburzenia:

- produkcji hormonów kory nadnerczy

- spadek aktywności 17αhydroksylazy

- niedobór aktywności 11βhydroksylazy

- niedobór syntazy aldosteronu

- aldosteronizm zależny od glikokortykosteroidów

- zespół Liddle'a (wzrost aktywności kanałów sodowych w nerce, ograniczenie poziomu sodu)

- mutacje układu RAA

+ mutacje genu reniny

+ mutacje genu angiotensynogenu

+ mutacje receptora AT I i AT II

+ mutacje genu konwertazy angiotensyny

---