chasidim - chasydejczycy - pobozni
ruch kształtujący się od III w p.n.e, po powstaniu machabejskim, zadaniem walka z hellenizacją (II w p.n.e) rozdzielili się na 2 gałęzie: liberalną - fariasoi - faryzeusze i radykalną czyli na esseczyków
faryzeusze: potępiali ascetyzm esseńczyków
esseńczycy chcięli się całkowicie wyswobodzić z wpływów hellenizacji, jaką ofiarowaywała im św. jerozolimska pod postacią saduceuszy, którzy kolaborowali z rzymianami. Nie mogąc wyznawać swego Boga w świtątyni, uciekli do qumran i sami nazwali się świątynią. czekają na araaona i izraela i jakiegos mesjasza. kiedy przyjada to bedzie uczta eschatologiczna, koniec dziejow i odnowienie swiatyni w ktorej zasiądą oni i zaczną swoje panowanie