Formy państwowe:
unitarne - wszystkie jednostki administracyjne są ściśle podporządkowane głównemu ośrodkowi władzy; jednorodny system prawodawczy, wykonawczy i sądowniczy; w państwach unitarnych scentralizowanych instytucje i organy regionalne pełnią powołani przez władze urzędnicy (Holandia), a w państwach zdecentralizowanych urzędnicy są powoływani niezależnie od władz (Wielka Brytania).
złożone - ograniczona lub pełna suwerenność części składowych, z których każda ma własne systemy prawodawcze, wykonawcze i sądownicze (Niemcy). Najczęściej spotyka się:
federacje - państwo związkowe, w którym jego części mają znaczną samodzielność gospodarczą i prawną, a ograniczoną polityczną (np. Niemcy, Stany Zjednoczone)
konfederacje - związek kilku państw bez ograniczenia ich suwerenności, powoływana najczęściej do wspólnej realizacji określonych celów
państwo zregionalizowane - związek kilku regionów (np. prowincji), które uznają cechy wspólne dla narodowości, przez co na arenie międzynarodowej funkcjonują jako pojedynczy byt państwowy, natomiast organizacja wewnętrzna przypomina państwo związkowe z tą różnicą, że części składowe mają mniejsze uprawnienia (np. Hiszpania)
unia personalna - związek kilku państw ze wspólną głową państwa, odrębne systemy organizacyjno-instytucjonalne kilku państw (Zjednoczone Królestwo i Kanada)
unia realna - związek kilku państw tworzących jeden podmiot prawa międzynarodowego, w ramach którego następuje wspólna realizacja spraw finansowych, zagranicznych i obronnych (np. unia angielsko-szkocka z 1707 roku).
Analizując relacje pomiędzy całością państwa a jego częściami składowymi określa się tzw. ustrój terytorialny (lub terytorialno-prawny) państw. Współcześnie wyróżnia się dwie podstawowe formy ustroju:
państwa jednolite: jednostki najwyższego rzędu są równorzędne, a władze wykonawcza i samorządowa podlegają określonej kontroli rządu centralnego
państwa złożone: część lub wszystkie jednostki składowe państwa posiadają uprawnienia w zakresie spraw wewnętrznych, jak i nieraz w dziedzinie spraw zagranicznych zastrzeżone przed ingerencją władz centralnych (czy w przypadku państw związkowych - władz federalnych)
Państwo zróżnicowane składa się z jednostek administracyjnych najwyższego rzędu charakterystycznych dla państwa jednolitego oraz jednostek terytorialnych autonomicznych - charakterystycznych dla państwa związkowego.
Przez autonomię rozumie się wewnętrzne samozarządzanie części terytorium państwa na podstawie kompetencji ustawodawczych dotyczących spraw o znaczeniu lokalnym lub regionalnym. Autonomia oznacza ograniczoną samodzielność. Statut terytorium autonomicznego jest ustanawiany i zatwierdzany (na ogół) przez organ ogólnopaństwowy).