Socjologia w pracy socjalnej- Wykład 4 05.11.13r

Koncepcje dewiacji i społeczne tworzenie się dewiacji

>Dewiacja- kluczowe jest tu pojęcie łady społecznego pewien porządek społeczny, który jest podstawą funkcjonowania życia zbiorowego, opiera się na tym, że ludzie sami ograniczają swoja aktywność. Ład opiera się na:

-samoograniczeniu się - zdolności do kontroli, uczymy się w toku socjalizacji

-komplementarność działań- działania wzajemnie uzupełniają się w różnych aktywnościach, są to działania na różnych poziomach życia społecznego

-przewidywalności zachowań- „przekładalność perspektyw” my oczekujemy od innych pewnych zachowań, oczekujemy że zachowamy się tak a nie inaczej

-spójność reguł które rządzą porządkiem społecznym-logicznie niesprzeczne

-ciągłość porządku społecznego- istnieje gdy jest kontynuowany (trwa o tyle o ile zmiany są wprowadzane stopniowo - inaczej destabilizuje ład społeczny), jest on nieustannie zakłócany, nie poważnie, ale występuje pewien rodzaj dyskomfortu , budzą pewne negatywne emocje

Na straży ładu stoją pewne mechanizmy kontroli społecznej (utrzymują członków społeczeństwa w ryzach, przywołują do porządku). Każdy z nas jest otoczony przez kręgi, które są źródłem norm i sankcji np. system moralno-prawny, system aksjonormatywny, system cybernetyczny (czy wpływa?)

Sankcje (nie sprzeczne) funkcjonują w każdej sferze życia społecznego. Rodzaje sankcji:

-pozytywne (nagrody) i negatywne (kary)

-formalne i nieformalne

>Dewiacja:

-pojęcie norma społeczne/ normalność- przeciwstawne dewiacji

-Normalność - najczęściej wystękujące zachowania, przyjęte, nie wyróżniające się, zdrowie

-Dewiacja- takie zachowanie, które jest niezgodne ze standardami normatywnymi

-Dewiacja- te standardy składają się na podzielną, wspólnotową wizję ładu społecznego- K. Fiske

-Normy są tworzone przez społeczeństwo , grupy zidentyfikowane z systemem ideologicznym. Ten kto określa normy, określa rodzaje władzy.

-Kwestia relatywności norm- małe społeczeństwa częściej odwołują się do jedności ideologicznej- wspólne reguły norm. W społeczeństwach dużych są różne normy, różne patrzenie na odstępstwo od norm, różna pozycja społeczna wpływ na postrzeganie norm.

-Normy sytuacyjne nie może być zawieszona np. nie zabija

>Różne koncepcje dewiacji

1.Konsekwencja zakłócenia ładu społecznego

2.Dewiacja konsekwencja negatywnej socjalizacji

3.Konsekwencja konflikty społecznego

4.Konsekwencja relacji społecznej

Konsekwencja zakłócenia ładu społecznego

Prace szkoły chicagowskiej procesy migracyjne, tworzenie nowych społeczeństw, dezintegracja kultury.

Koncepcja anomii- Durkheim- w pewnych ramach powszechnie obowiązujące normy przestają istnieć . Zachowania dewiacyjne kiedy środki mogą prowadzić do określonych zachowań są nieskuteczne

Funkcjonalne teorie anomii- Bell- jakie znaczeni ma zorganizowana przestępczość w USA, miała wspierać gospodarkę, wpływa cna rynek, pomaga w zmianie pozycji społecznej na wyższą, przestępczość umożliwia partycypację

Dewiacja konsekwencja negatywnej socjalizacji

Procesy socjalizacyjne podobne w swoim przebiegu, mają za to różne treści. Uczymy się wzorów zachowań, ról, system motywacyjno- usprawiedliwiający grup pierwotnych, w tych gr pierwotnych zaspakajane są podstawowe potrzeby.

Kultura kształtowania się przestępczości- nie zaspakajanie potrzeby emocjonalne i fizyczne

Konsekwencja konflikty społecznego

Konfrontacja wartości. Matza mówił, że w społeczeństwie ścierają się 2 prądy kulturowe z 1 strony kultura formalna- wartości jak odraczanie, korzyści, planowanie; a z 2 strony kultura podziemna- zachowania hedonistyczne, spontaniczne, życie dniem dzisiejszym, kultura rozrywki

Konflikt strukturalny- dewiacja jest to naruszenie interesu grup uprzywilejowanych, narusza się ich struktury, wiele działań podejmowanych przez aparat przymusu wyznacza tendencje do zachowań dewiacyjnych.

Konsekwencja relacji społecznej

Teoria labelingu- etykietowania, stygmatyzacji

Becker- dewiantem jest osoba która otrzymała etykietę dewianta

E. Lemert- dewiacja pierwotna- słusznie czy nie jest określony jako dewiant; dewiacja wtórna- ktoś godzi się z etykietką z różnych względów. Kwestia mechanizmu związana ze serotypizacją (schemat poznawczy, przyjmowany apiorytycznie)- na podstawie jednej cechy kogoś uogólniamy. Pomimo jednego zachowania dewiacyjnego nie oznacza, że ma inne cechy dewiacyjne (dysonans poznawczy)

>Proces społecznego tworzenia się dewiacji

K. Fiske- zachowania nie zgodne z oczekiwaniami, dewiacja to jest to co jest postrzegane jako dewiacja

Procesy uznające zachowanie za dewiacje:

1.pewna grupa uznaje, że została złamana norma (najczęściej mająca wpływy)

2.próbije się wykazać znaczenie, prawomocność normy- usiłowanie uzasadnienia znaczenia normy

3.działa na rzecz uruchamiania opinii publicznej

4.kształtowanie i realizacja planu na rzecz uruchomienia środków kontroli społecznej

Fiske- XIX w. lata 40 USA- przekonanie że kompanie się w wannie jest szkodliwe dla zdrowia, artykuły lekarzy o szkodliwości, 45r. Boston zakaz kąpieli wannie poza zaleceniem lekarza

Tworzenie dewiacji: naznaczanie, stygmatyzacja, stereotypizacja

Klasyfikacja siebie i innych do pewnych kategorii, wartościuje się w określony sposób, potem decyduje się jak jednostka będzie postrzegana przez innych, ważne jest formalne znaczeni klasyfikacji. Ta samo osoba może być różnie sklasyfikowana przez różne osoby np. policja, prokuratura, organizacje pozarządowe, osoby funkcjonujące w instytucjach

Stereotypy- są oporne na zmiany, wartościujący charakter pozytywny lub negatywny, schemat poznawczy, działaj jak drogowskazy dają wskazówki jak postępować i jak postrzegać daną gr., itp. Jak się poruszać w życiu codziennym, oceny które się internalizuje, są bardzo powierzchowne

Naznaczanie i etykietowanie- w niektórych przypadkach etykietki są neutralne, pozytywne a najczęściej negatywne, mają wartościujący charakter

Stygmatyzacja- piętnowanie, naznaczanie negatywne, wprowadzone prze Goffmana, jeśli jednostka ma piętno, atrybut powoduje że może być zdyskredytowana, 2 rodzaje dyskryminacji: widoczne piętno, inność znana i rozpoznania- zdyskydytowalny; piętno odkryte, inność jest nie znana i rozpoznana- dyskrydytowany

Rodzaje piętna:

-fizyczne- cielesne, brzydota cielesna, widoczne dla innych gołym okiem

-wady charakteru- psychologiczne, ułomność, którą się przypisuje słabej woli

-piętno grupowe- przynależność do rasy, gr., etnicznej, wyznania

Normalsi- żyją bez piętna

Goffman- osoby, które żyją z piętnem są związane z tzw. „karierą moralną”, sa postrzegane przez siebie i inne jednostki. 4 typy kariery moralnej:

1.osoba urodzona z piętnem socjalizowana do normalności, mino niekorzystnej sytuacji

2.osoba jest wychowywana „pod kloszem”- socjalizacja taka by chronić przed negatywnym patrzeniem na siebie; jednostka uważa się za pełnowartościową osobę, gdy wychodzi na jaw jej piętno przeżywa szok

3.piętno powstaje w okresie późniejszym- nagła konfrontacja z piętnem, które uważa za uwłaczające względem innych osób

4.socjalizacja w określony sposób- nauczyć się innego sposobu życia -traktowany jako nosiciel piętna

Te zjawiska ograniczają szanse jednostki, przyczyniają się do dystansu społecznego, jednostki poddane polityczne kontroli lub przymów wobec osób ze stygmą, ograniczenie partycypacji, ograniczony dostęp do usług, procesy faworyzacji np. w Niemczech osoby z klas wyższych mają łatwiejszą możliwość adopcji, a osoby z niższych klas dostają dzieci z „usterką, gorsze”

państwo

religia

obyczaje

tradycja

System edukacyjno zawodowy

(inst. Resocjalizujące)

ja

Życie

prywatne

---