ZNIECZULENIA CHIRURGICZNE

Historia :

• 1846 r. - zastosowanie eteru - Morton

• 1848 r. - zastosowanie podtlenku azotu - Davy i Wells

• 1942 r. - zastosowanie kurary - Griff i Jonson

• lata 60-te - zastosowanie środków wziewnych halotan, ethran

• 1990 r. - zastosowanie całkowitego znieczulenia dożylnego

Przygotowanie do znieczulenia jest bardzo istotne, gdyż zależy od niego:

• bezpieczeństwo pacjenta podczas znieczulenia

• niedopuszczenie do wystąpienia powikłań

Przygotowanie psychiczne, fizyczne i farmakologiczne powinno być indywidualne dla każdego pacjenta.

Przed znieczuleniem należy zapoznać się z:

• aktualnym stanem zdrowia

• przebytymi chorobami

• chorobą chirurgiczną

• stosowanym leczeniem

1. Ocena ryzyka operacyjnego wg ASA :

ASA 1	Zdrowy pacjent ze zlokalizowaną chorobą wymagającą leczenia chirurgicznego.
ASA 2	Pacjent z niewielkimi, lecz pozostającymi pod kontrolą zmianami układowymi, np. niewielkie nadciśnienie kontrolowana cukrzyca wiek podeszły
ASA 3	Chory z ciężkimi zmianami układowymi zmniejszającymi wydolność, np. choroba wieńcowa niewydolność krążenia astma oskrzelowa
ASA 4	Chory z ciężkimi zmianami układowymi, które już bez operacji zagrażają życiu np. niewydolność krążenia niewydolność układu oddechowego niewydolność nerek
ASA 5	Pacjent umierający, który może nie przeżyć 24 godzin bez względu na przeprowadzoną operację lub bez niej.

2. Badania diagnostyczne wykonywane zależnie od:

• wieku

• stanu chorego

• obecności chorób współistniejących

3. Wyrównanie niedoborów, poprawa stanu ogólnego i ogólnej wydolności poszczególnych układów i narządów.

4. Przygotowanie przewodu pokarmowego.

5. Wyrażenie zgody na zabieg operacyjny.

6. Premedykacja.

Znieczulenie ogólne

polega na odwracalnym, kontrolowanym, okresowym

• zniesieniu czucia i odczuwania negatywnych wrażeń (anaesthesia),

• zniesieniu bólu (analgesia),

• zniesieniu ruchów i odruchów (arefleksia)

• zniesieniu niepamięci z odwracalną utratą świadomości (amnesia).

Podstawowym zadaniem znieczulenia jest:

• utrzymanie funkcji życiowych zagrożonych chorobą i operacją chirurgiczną,

• zapewnienie właściwej analgezji i anestezji

• umożliwienie i ułatwienie pracy zespołowi chirurgicznemu lub diagnostycznemu.

Pacjent podczas znieczulenia powinien mieć zapewniony standard monitorowania podstawowych funkcji życiowych :

• Zapis ekg

• Ciśnienie tętnicze krwi

• Tętno

• Saturacja krwi (pulsoksymetr)

• Zawartość dwutlenku węgla w powietrzu wydechowym (kapnometr)

Przebieg znieczulenia należy dokumentować w karcie znieczulenia.

Znieczulenie ogólne składa się z następujących etapów :

• Etap indukcji, czyli wprowadzania do znieczulenia

• Etap znieczulenia chirurgicznego

• Etap budzenia

• Etap wczesnego okresu pooperacyjnego (ok. 6 godzin po znieczuleniu)

Środki stosowane do znieczulenia ogólnego :

1. Środki dożylne :

Tiopental, Brewinarcon, Brietal, Etomidat, Relanium, Dormicum, Ketamina

2. Środki wziewne :

Podtlenek azotu, Halotan, Fluothan, Enfuran, Enthrane, Isofluran, Foran

3. Środki zwiotczające mięśnie :

Sukcynylocholina, Pancuronium, Pavulon, Norcuron, Tubokuraryna

4. Środki przeciwbólowe stosowane w okresie pooperacyjnym :

Morfina, Petydyna, Dolargan, Pentazocyna, Fentanyl

Znieczulenie miejscowe - polega na odwracalnym zniesieniu przewodnictwa w obwodowym układzie nerwowym.

Historia :

• 1884 r. - zastosowanie kokainy

• 1898 r. - znieczulenie podpajęczynówkowe

• 1921 r. - znieczulenie zewnątrzoponowe

• 1949 r. - stałe znieczulenie zewnątrzoponowe przez wprowadzony cewnik

Podział znieczuleń miejscowych :

1. Powierzchniowe - wyłącza się zakończenia nerwowe w:

• błonach śluzowych jamy ustnej i nosa

• tchawicy

• pęcherza moczowego

• pochwy

• skóry

2. Nasiękowe - wyłącza zakończenia nerwowe i włókna nerwowe.

Środek znieczulający miejscowo wprowadza się do wszystkich warstw tkanek okolicy operowanej

3. Nerwów obwodowych - środek znieczulający wprowadza się na przebiegu nerwu obwodowego

4. Splotów i zwojów - środek znieczulający wprowadza się w okolicy nerwów i zwojów co powoduje przerwanie przewodnictwa nerwowego w obszarze unerwionym przez ten odcinek obwodowego układu nerwowego

5. Zewnątrzoponowe - środek znieczulający wprowadza się do przestrzeni zewnątrzoponowej przez igłę lub cewnik

6. Podpajęczynówkowe - środek znieczulający podaje się do płynu mózgowo-rdzeniowego.

Środki stosowane do znieczulenia miejscowego :

1. Procaina, Polocaina, Novocaina

2. Lidocaina, Xylocaina

3. Bupiwacaina, Marcaine

4. Etidocaina, Duranest

---