1. Specyfika socjologii jako nauki o społeczeństwie; cele i przedmiot socjologii jako nauki.

1. Klasycy socjologii:

• August Comte - autor nazwy `socjologia';

- socjologia jako nauka wprowadzająca reformy społeczne służące powszechnemu dobru (np. wyniki badań socjol. są uwzględniane podczas ogłoszenia wyroku sądowego) i poprawie warunków życia

• Max Weber - „nauka wolna od wartości”- badacz musi odrzucić swoje

nastawienie do przedmiotu, by rzetelnie przedstawić ich wyniki

- odbiera rzeczywistość jako taką, próbuje ją zrozumieć a nie wpływać

2. Mity o socjologach:

• Socjolog jako pracownik socjalny (stwierdzenie mętne, ponieważ wyniki badań mogą równie dobrze pomóc w wyciągnięciu kogoś z więzienia, jak i wsadzeniu go tam)

• Zbieracz danych statystycznych (same dane nie są wartościowe- znaczenia nabierają po zinterpretowaniu)

• Naukowiec zobowiązany do poruszania się w obrębie określonych metod (technik) postępowania, który tylko odtwarza to, co zrobili inni

• Twórca niezrozumiałej terminologii (dzieje się tak w każdej nauce- definiując pojęcia takie jak np. 'klasa', `grupa', `społeczeństwo' unika się nieścisłości w rozumieniu terminów)

3. `Typ idealny' (wg Maxa Webera)- nie występuje w przyrodzie w postaci czystej :

• Trzymający się określonych reguł w badaniach; obiektywny, rzetelny, otwarty na poznawanie świata i społeczeństwa

• Szanuje badanych, ale nie ma skrupułów, by ich badać- nie przyjmuje autorytetów

• Stawia precyzyjne pytania i szuka konkretnych odpowiedzi

• Sięga po metody z różnych dyscyplin, choć używa ich w inny sposób

• Pokazuje to, co znane, ale w nowym świetle

• Nie zmienia ludzi, ale poznaje ich w naturalnych warunkach

• Uwzględnia wielopoziomowość znaczeń zachowania

• Nie przyjmuje tego, co widoczne za wersje ostateczną

4. Terminy:

Społeczeństwo:

• Potocznie: to grupa elitarna, szczególna; towarzystwo

• Socjologicznie: system interakcji (wzajemnych stosunków), w których nie chodzi jedynie o ilość, ale o spoistość, trwałość

Społeczny:

• Altruistyczny, nieformalny

• Wynikający z interakcji (ponieważ wszystkie działania są skierowane na siebie nawzajem)

Problem społeczny to nie problem socjologiczny- drugi ma na celu zbadać założenia, działanie, sposób organizacji systemu, porównać różne sposoby patrzenia na daną sytuację; ma demaskować to, co ludzie chcą ukryć; jest nadrzędny wobec problemu społecznego, będącego konkretem w ramach społeczeństwa.

5. Zadania socjologii:

- demaskowanie wszelkich ideologii, wyobrażeń, przekonań przejmowanych przez ludzi w celu określenia pozycji w świecie;

- niezależne, wolne od wartościowania patrzenie na fakty, krytyczne podchodzenie do zastanej rzeczywistości

- kształtowanie świadomości socjologicznej-poczucia relatywizmu wartości, zmian, przenikania się kultur, powszechnej względności wszystkich dziedzin życia; świadomość alternacji (przemienności, przemieszania się kultur, poglądów)

- kosmopolityczne patrzenie na świat- otwartość, chęć poznawania

6. Socjologia jako dziedzina humanistyczna:

-> Obowiązują w niej określone reguły działań naukowych (pokora, obiektywizm, szacunek dla innych odkryć, zdolność przyznawania się do błędów, jak również niepomijanie żadnych aspektów życia i działalności, brak wartościowania, uważne słuchanie i obserwacja)

-> Dotycząca człowieka

-pyta, co oznacza być człowiekiem w ogóle i w konkretnej sytuacji;

- uwrażliwiona na niego jako element społeczeństwa;

- umożliwiająca kontakt z innymi dyscyplinami

/ zdanie zawierające kwintesencję socjologii- proponuję napisać nad łóżkiem: „Rzeczy nie są takimi, jakie się wydają”