SPIS TREŚCI

Spis treści ............................................................................................. 2

Wstęp ............................................................................................................ 3

I . Podmiot ................................................................................................. 4

II. Przedmiot ............................................................................................. 7

III . Zasady : ............................................................................................ 9

1. o charakterze technicznym ....................................................... 9

2. o charakterze merytorycznym ................................................. 9

IV. Funkcje : ......................................................................................... 12

Informacyjna : .............................................................................. 12

1. Dowodowa .............................................................................. 12

2. Analityczna .............................................................................. 13

3. Sprawozdawcza ................................................................... 13

Bibliografia ....................................................................................... 14

WSTĘP

Rachunkowość to najstarszy , ściśle ukształtowany i sprawdzony system ewidencji gospodarczej , a także przetwarzania danych liczbowych ;

to system informacyjno - kontrolny danego podmiotu gospodarczego ; wg Amerykańskiego Stowarzyszenia Księgowych ( American Accounting Association )

r. to proces identyfikacji , pomiaru oraz przekazywania danych ekonomicznych pozwalających formułować opinie i podejmować decyzje przez użytkowników tych informacji .

Elementy rachunkowości :

1. Księgowość jako rejestracja zdarzeń gospodarczych w celu

odzwierciedlenia zmian w majątku podmiotu i źródłach jego

finansowania ,

2. Rachunek kosztów obejmujący kalkulację , ewidencję zjawisk i procesów gospodarczych w sposób uporządkowany za pomocą specyficznych metod oraz rozwiązań organizacyjnych i technicznych , a także analizę i planowanie kosztów , które służą do oceny sytuacji gospodarczej w zakresie ponoszonych kosztów , ich kontroli oraz podejmowaniu trafnych decyzji o obecnej i przyszłej działalności jednostki ,

3. Sprawozdawczość finansowa będąca zestawieniem informacji charakteryzujących stan majątku i sytuację finansową podmiotu oraz efekty jego działalności .

I . PODMIOT

Podmiotem rachunkowości jest jednostka gospodarcza , w której prowadzona jest rachunkowość .

Zgodnie z Ustawą o rachunkowości w polskim systemie gospodarczym można wyróżnić następujące podmioty :

Spółki prawa handlowego , cywilnego i inne osoby prawne z wyjątkiem Skarbu Państwa i NBP ,

• Spółki prawa handlowego :

• Spółki osobowe :

• Spółka jawna działająca na mocy kodeksu handlowego z kapitałem wspólników , który każdy odpowiada bez ograniczeń całym swoim majątkiem za zobowiązania spółki .

• Spółka komandytowa działająca również na mocy kodeksu handlowego z kapitałem wspólników ; natomiast za zobowiązania spółki odpowiada bez ograniczeń przynajmniej jeden ze wspólników oraz odpowiedzialność komandytariusza jest ograniczona do tak zwanej sumy komandytowej , która jest oznaczona i wyszczególniona w rejestrze handlowym .

• Spółki kapitałowe :

• Spółka akcyjna to spółka kapitałowa zakładana po zgromadzeniu kapitału założycielskiego pochodzącego od założycieli lub ze sprzedaży akcji . Kapitał akcyjny zostaje podzielony na równej wartości nominalnej akcje i rozdysponowany pomiędzy wspólników odpowiednio do wniesionego wkładu . wspólnicy odpowiadają za zobowiązania spółki jedynie do wysokości kapitału akcyjnego .

• Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością to spółka kapitałowa , której tworzony jest kapitał udziałowy wnoszony przy zakładaniu spółki i kapitał rezerwowy powstający w czasie prowadzenia działalności .Wspólnicy za zobowiązania spółki odpowiadają do wysokości wkładu kapitałowego .

• Spółki prawa cywilnego oparte o przepisy prawa cywilnego , posiadające charakter spółek jawnych - tworzony jest kapitał wspólników , którzy za zobowiązania spółki odpowiadają całym swoim majątkiem bez ograniczeń .

• Przedsiębiorstwa państwowe działające w oparciu o ustawę o przedsiębiorstwach państwowych z dn. 25 września 1981 o p.p. ( Dz.U. 18/81 poz.80 z późniejszymi zmianami ) .Organami założycielskimi są zazwyczaj centralne lub naczelne urzędy administracji państwowej , NBP i in. banki państwowe . Przedsiębiorstwa otrzymują od założyciela rzeczowe i pieniężne składniki majątkowe jako odpowiednik funduszu założycielskiego , a podczas prowadzonej działalności tworzone są fundusze przedsiębiorstw i specjalne .

• Spółdzielnie - samorządne i dobrowolne zrzeszenia o nieograniczonej liczbie członków i zmiennym funduszu udziałowym , prowadzące swoją działalność o ustawę „prawo spółdzielcze” z dn. 16 września 1982 r ( Dz.U. 54 z 1995 r , poz. 228 z późniejszymi zmianami ) . Spółdzielnie mogą utworzyć fundusz udziałowy , zasobowy oraz fundusze specjalne .

• Banki i instytucje ubezpieczeniowe - jednostki organizacyjne działające na podstawie Prawa bankowego , Prawa o obrocie publicznym papierami wartościowymi i funduszach powierniczych , przepisach o funduszach inwestycyjnych , o działalności ubezpieczeniowej , organizacji i funkcjonowaniu

funduszy emerytalnych bez względu na wielkość przychodów .

• Jednostki i zakłady budżetowe - Państwowe i gminne jednostki budżetowe wraz z gospodarstwami pomocniczymi , państwowych i gminnych funduszy celowych oraz gmin i ich związków .

• Zagraniczne osoby prawne i fizyczne .

• Osoby fizyczne i S.C. osób fizycznych , których przychody netto ze sprzedaży towarów , produktów i operacji finansowych za poprzedni rok obrotowy wyniosły co najmniej równowartość w walucie polskiej 400 000 ECU

II . PRZEDMIOT

Przedmiotem rachunkowości jest majątek jednostki łącznie z operacjami gospodarczymi powodującymi mających wpływ na jego zmiany .

Wyróżnia się rzeczowe i finansowe ujęcie majątku jednostki gospodarczej .

• Majątek rzeczowy stanowią środki gospodarcze rzeczowe i pieniężne :

• Majątek trwały to składniki wykorzystywane w firmie w wielu procesach gospodarczych służce jej w okresie dłuższym niż jeden rok .

• Wartości niematerialne i prawne - nabyte prawa majątkowe nadające się do gospodarczego wykorzystania , koszty ponoszone przy założeniu lub rozszerzaniu S.A. , na zakończone prace rozwojowe i wartość firmy ,

• Rzeczowy majątek trwały - środki trwałe oraz inwestycje rozpoczęte ,

• Lokaty kapitałowe - długoterminowe papiery wartościowe , udziały w obcych firmach , długoterminowe udzielone pożyczki i długoterminowe należności .

• Majątek obrotowy stanowią :

• rzeczowy majątek obrotowy - zapasy materiałów , towarów , produktów lub półproduktów ,

• środki pieniężne - gotówka w kasie , środki pieniężne na rachunkach bankowych , inne środki pieniężne , środki pieniężne w drodze ,

• należności i roszczenia - środki pieniężne obce lub należne ,

• krótkoterminowe papiery wartościowe - przeznaczone do obrotu .

• Majątek finansowy to kapitały i zobowiązania czyli źródła finansowania środków gospodarczych :

• Kapitały własne :

• Kapitały ( fundusze ) założycielskie wnoszone przy jej powstawaniu , w formie udziału wspólników , udziałowców , akcjonariuszy , kapitału właścicieli oraz funduszu założycielskiego w przedsiębiorstwie państwowym ,

• Kapitały ( fundusze ) tworzone przez firmę z dodatnich wyników działalności gospodarczej - fundusze rezerwowe , zasobowe , zapasowe , specjalne .

• Kapitały obce , na które składają się kredyty , pożyczki i zobowiązania krótkoterminowe - czyli ich okres spłaty przypada na dzień bilansowy i jest nie dłuższy niż 1 rok oraz długoterminowe - czyli okres spłaty przypada na dzień bilansowy i jest dłuższy niż 1 rok .

III . ZASADY

Główne zasady prowadzenia rachunkowości są określone w dyrektywach Rady Wspólnot Europejskich , międzynarodowych standardach rachunkowości i przepisach poszczególnych krajów .

Ogół zasad postępowania w rachunkowości dzieli się na grupy :

1. Zasady rachunkowości o charakterze nadrzędnym / technicznym :

• Zasada prawidłowego i wiernego obrazu wg angielskiej koncepcji TRU AND FAIR VIEW : bieżąca ewidencja i sprawozdawczość oparta o autentyczne dane i prawdziwe dane , odpowiedni układ sprawozdań itp. ;

• Zasada jasności i przejrzystości : czytelność zapisów na kontach , ewidencja systematyczna i chronologiczna itp. ;

• Zasada kompletności inaczej nazywana zupełności : bieżące ujmowanie w księgach wszystkich operacji gospodarczych zgodnie z zakładowym planem kont , zakaz saldowania pozycji aktywów i pasywów , inwentaryzacja itp. ;

2. Zasady o charakterze merytorycznym :

• Zasada periodyzacji ( ACCONTING PERIOD ) : wyraźny podział w ewidencji i sprawozdawczości na okresy sprawozdawcze - bilansowe ( w polskim prawie bilansowym 12 kolejnych miesięcy ) , podział procesów ciągłych na procesy w poszczególnych okresach , rozliczenia międzyokresowe itp.;

• Zasada ostrożności / ostrożnej wyceny bilansowej( CONSERVATISM/ PRUDENCE CONCEPT ) : wykazywanie składników majątkowych wg najniższym z możliwych wartości , współmierności kosztów i przychodów itp.;

• Zasada istotności( RELEVANCE CONCEPT ) : wydzielenie pozycji umożliwiających ustalenie stanu i sytuacji finansowej , uwzględnianie informacji , których brak mógłby spowodować istotny błąd w ocenie tej sytuacji lub podejmowaniu decyzji ;

• Zasada ciągłości(CONSISTENCY CONCEPT ) : operacje gospodarcze winny być rejestrowane tak samo i według takich samych reguł w różnych okresach bilansowych .

• Zasada ciągłości funkcjonowania jednostki / kontynuacji ( GOING CONCERN CONCEPT ) : zagwarantowanie podstaw ustalenia tego czy jednostka w przyszłości o ile jest to możliwe do przewidzenia będzie kontynuować swoją działalność bez wyraźnego ograniczenia swojego zakresu działania przy zachowaniu sytuacji majątkowej , czy istnieje zdolność płatnicza jakie są przepływy pieniądza i kapitałów itp.;

• Zasada memoriałowa(ACCRUALS BASIS CONCEPT ) : zaksięgowanie w danym okresie kosztów i przychodów pod datą wywołującego je zdarzenia gospodarczego , a nie pod datą regulacji ( zapłaty ) zobowiązania lub odwrotnie , wpływu należności ;

• Zasada wyższości istoty nad formą (SUBSTANCE OVER FORM PRINCIPLE ) polega na przestrzeganiu zgodności z rzeczywistością treści zdarzeń gospodarczych mimo , że ich forma prezentacji odstępowała by od powszechnie uznawanych rozwiązań .

• Zasada rozgraniczenia : odrębne ujmowanie kosztów i przychodów , strat i zysków nadzwyczajnych , pozycji aktywów i pasywów itp.;

• Zasada racjonalności : stosowanie racjonalnych i opłacalnych form , metod i środków technicznych , współmierność korzyści i nakładów prowadzenia rachunkowości .

Rachunkowości polskich jednostek powinna być prowadzona przy zachowaniu następujących zasad :

• Kompletność ujęcia wszystkich operacji gospodarczych w porządku chronologicznym i systematycznym czyli przy zachowaniu całości operacji gospodarczych ,

• należy ujmować w danym okresie sprawozdawczym w miesiącach , których dotyczą .

• Treść operacji niezależnie od formy przedstawienia winna być pełna i oddawać formalną i materialną treść tych operacji .

• Powinny być ustalane wartości poszczególnych składników majątku ( aktywa ) i źródeł ich finansowania (pasywa ) , przychodów ze sprzedaży i kosztów ich uzyskania , strat i zysków nadzwyczajnych .

• Nie można kompensować ze sobą różnych wartości co do rodzaju pozycji.

• W odrębnych pozycjach trzeba ujmować dane pozwalające ustalić stan i pozycję finansową jednostki .

• Uwzględniając wymagania informacyjno-kontrolne należy stosować zasadę ostrożnej wyceny , uwzględniając zużycie środków trwałych oraz wszystkie elementy , które mogą mieć wpływ na wielkość wyniku finansowego .

• Należy wyodrębniać w bilansie koszty i przychody przyszłych okresów .

Zasady rachunkowości przyjęte przez daną jednostkę nie mogą być zmieniane w ciągu kilku kolejnych lat , chyba , że jest to uzasadnione ważnymi przyczynami i następuje od początku roku obrotowego .Przestrzeganie zasad rachunkowości jest konieczne aby poszerzająca się współpraca między różnymi krajami , również w ramach inwestycji , powstające spółki międzynarodowe oraz wzrost znaczenia międzynarodowego rynku kapitałowego nie kolidowały reguły rachunkowości różnych jednostek także w obrębie danego kraju .

IV . FUNKCJE

We współczesnej rachunkowości podstawową funkcją rachunkowości jest :

Funkcja informacyjna , polegająca na tworzeniu określonych zbiorów informacji na potrzeby odbiorców zewnętrznych o wynikach działalności gospodarczej i sytuacji finansowej podmiotu , np. .: Urzędu Skarbowego , Urzędu Statystycznego , Banku , akcjonariuszy i innych .

Celem informacji jest naliczanie podatków , udzielanie kredytów , wypłaty dywidend oraz dokonywanie analiz makroekonomicznych , obliczanie dochodu narodowego czy produktu krajowego .

Zbiory informacji tworzone są również na potrzeby zarządzania podmiotem gospodarczym , które umożliwiają podejmowanie optymalnych decyzji gospodarczych przy ograniczonym ryzyku .

Informacje dotyczą między innymi ponoszonych kosztów i uzyskiwanych przychodów , ustaleniu bieżącego poziomu płynności finansowej i poziomu wypłacalności oraz stopniu wykorzystania majątku , wyniku finansowego itp. .

Realizacja tej funkcji pozwala wyodrębnić jej podział na :

1. Funkcję dowodowa , która wyraża się w dokonywaniu zapisów księgowych tylko na podstawie dokumentów będących dowodami księgowymi jako wiarygodnymi dokumentami w postępowaniu sądowym i podatkowym , jak również w archiwowaniu dokumentów umożliwiających odnalezienie dowodu każdej czynności techniczno - gospodarczej podmiotu .

2. Funkcję analityczną polegająca na analizie i interpretacji zdarzeń przeszłych i bieżących potrzebnych do podejmowania optymalnych decyzji . Analizując bada się sytuację finansową podmiotu , określa się wartość należności i zobowiązań w stosunku do toczenia tego podmiotu , sytuację majątkową oraz wyniki prowadzonej działalności gospodarczej .

3. Funkcję kontrolną dająca możliwość obserwacji osiąganych wyników z prowadzonej działalności gospodarczej oraz prawidłowego wykorzystywania majątku . Funkcja ta może być wykonywana w sposób czynny czyli poprzez wewnętrzną kontrole by przeciwdziałać nieprawidłowością lub w sposób bierny , czyli przez odpowiednie zorganizowanie i prowadzenie szczegółowej ewidencji danej jednostki gospodarczej tak aby ograny zewnętrzne mogły dokonać dokładnej kontroli .

4. Funkcję sprawozdawczą , która wykorzystuje udokumentowane i zweryfikowane dane za pomocą metody bilansowej i inwentaryzacji , zapisów ewidencji potrzebnych do sporządzania sprawozdań o stanie majątkowym podmiotu gospodarczego i osiąganych wynikach z prowadzonej działalności przez ten podmiot .

BIBLIOGRAFIA

LITERATURA PRZEDMIOTU

1. Ustawa o rachunkowości

Z dnia 29 września 1994 r

Dz. U. Nr 121 poz. 591 zm. z 1997 r

Dz. U. Nr 32 poz. 183 , Nr 43 poz. 272 ,

Nr 88 poz. 554 , Nr 118 poz. 754 ,

Nr 139 poz. 933 i 944 , Nr 140 poz. 939 ,

Nr 141 poz. 945 z 1998 r ustawa z dnia 19 lutego 1998 r

o zmianie ustawy o rachunkowości

2. Janina Płóciennik - Napierałowa "Rachunkowość” część I

Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Koszalińskiej w Koszalinie

Koszalin 1997 Wydanie I

3. Praca zbiorowa pod redakcją Kazimierza Sawickiego

"Podstawy rachunkowości"

Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne

Warszawa 1994

4. M. Remlein „Podstawy rachunkowości”

Wydawnictwo Wyższej Szkoły Bankowej w Poznaniu

Poznań 1993

.

Temat : Podmiot , przedmiot , zasady i funkcje rachunkowości finansowej funkcjonujące w bilansie majątkowym .

V

Strona 14 z 14

---