Politechnika Białostocka

Wydział Mechaniczny

Laboratorium z przedmiotu:

MATERIAŁY KONSTRUKCYJNE

Temat ćwiczenia: Badanie makroskopowe struktur surówek i żeliw .

Prowadzący ćwiczenia: mgr inż. B. Dąbrowski

Grupa laboratoryjna: 10

Świerżewski Daniel

Data wykonania ćwiczenia:18.10.2005 r.

1.Cel i zakres ćwiczenia laboratoryjnego.

Celem ćwiczenia jest poznanie zależności pomiędzy strukturą i właściwościami żeliw.

Zakres ćwiczenia obejmuje:

- zapoznanie się ze strukturami żeliw białych i szarych,

- analiza zależności właściwości wytrzymałości żeliw od ich struktury

2.Opis stanowiska badawczego.

Wyposażenie i materiały:

• Mikroskop metalogiczny,

• Próbki metalograficzne:

- żeliwo szare zwykłe 150,

- żeliwo modyfikowane 300,

- żeliwo sferoidalne Zs 400-15,

- ciągliwego czarnego B,

- ciągliwego białego W,

- ciągliwego perlitycznego P.

3.Przebieg realizacji eksperymentu.

1) Wykonać obserwacje mikroskopowe zgładów nietrawionych żeliw z różnymi

postaciami grafitu: sklasyfikować je zgodnie z PN-/H-04661

2) Wykonać obserwacje mikroskopowe zgładów trawionych, wybranych żeliw

białych i szarych zwykłych i sklasyfikować je zgodnie z PN-/H-04661,

uwzględniając rodzaj i ilość osnowy metalicznej oraz kształt, wielkość

i rozmieszczenie grafitu, cementytu i eutektyki fosforowej.

3) Wykonać rysunki badanych struktur.

4. Zestawienie i analiza wyników badań.

Żeliwa:

Żeliwo szare

1. Zl 150.

2. Duża wytrzymałość na ściskanie.

3. Korpusy maszyn, łoża tokarek.

4. 250X.

5. Trawiono NITALEM.

Żeliwo ciągliwe szare

1. ZcC 3512.

2. Duża wytrzymałość.

3. Łączniki rur, w kolejnictwie i przemyśle samochodowym.

4. 250X

5. Trawiono NITAL.

Żeliwo ciągliwe czarne.

1. ZcC 3208.

2. Duża wytrzymałość.

3. Odlewy armaturowe, części maszyn do szycia.

4. 250X.

5. Trawiono NITALEM.

Żeliwo szare

1. Zl 500.

2. Duża wytrzymałość na ściskanie, mała udarność.

3. Korpusy maszyn.

4. 250X

5. Trawiono NITALEM.

Żeliwo sferoidalne (w osnowie ferrytycznej ).

1. Zs 3817.

2. Dobre właściwości plastyczne oraz wytrzymałościowe.

3. Wały korbowe, cylindry, rury.

4. 250X.

5. Trawiono NITALEM.

1. ZBG

2. .

3. .

4. 250X.

5. Trawiono NITALEM.

Żeliwo sferoidalne z grafitem kulkowym ( osnowa perlityczno - ferrytyczne ).

1. Brak znaku.

2. Dobre własności plastyczne

3. Korpusy, wałki rozrządu, koła zębate.

4. 250X

5. Trawiono NITALEM.

Żeliwo szare surówkowe.

1. .

2. .

3. .

4. 250X

5. Trawiono NITALEM

Żeliwo białe nadeutektyczne

1. Stn.

2. Kruche, odporne na ścieranie ( zwłaszcza przy tarciu ).

3. Klocki hamulcowe, walce drogowe.

4. 250X.

5. Trawiono NITALEM.

5. Wnioski.

Zastosowanie żeliwa ciągliwego:

- Żeliwo ciągliwe białe stosuje się głównie w budowie maszyn: i pojazdów na cienkościenne odlewy, którym nie stawia się wysokich wymagań wytrzymałościowych jak np. łączniki do rur, części do zamków do drzwi, kołpaki (uchwyty) do zawieszania izolatorów sieci wysokiego napięcia, piasty kół, pedały, obudowy mechanizmów itp.

- Żeliwo ciągliwe czarna ma największe zastosowanie na części maszyn rolniczych, maszyn do szycia, łączniki rur, odlewy armaturowe, w kolejnictwie oraz przemyśle samochodowym.

- Żeliwo ciągliwe perlityczne ma zastosowanie jak żeliwo ciągliwe czarne, lecz w przypadkach, w których potrzebna jest wyższa wytrzymałość.

Zastosowanie żeliwa białego:

- Żeliwo białe ma stosunkowo ograniczone zastosowanie z powodu kruchości i trudnej obróbki. Odlewy takie stosuje się, kiedy odporność na ścieranie jest czynnikiem decydującym, a warunki pracy nie wymagają ciągliwości, jak np.: wykładziny i ślimaki mieszalników materiałów sypkich, kule w młynach kulowych, klocki hamulcowe, niektóre typy ciągadeł itp.

Zastosowanie żeliwa szarego:

- Żeliwo szare dzięki obecności grafitu płatkowego ma bardzo dużą zdolność tłumienia drgań, co wykorzystuje się w wielu zastosowaniach, tj.: łoża obrabiarek, bloki cylindrów, kartery silników samochodowych, płyty fundamentowe różnych maszyn.

---