BHP i Ergonomia 26.10.08r.
Sprawność pracy mięsni - Tylko cześć wyzwalająca się w mięśniu energii chemicznej zostaje zamieniona na prace mechaniczną, reszta zmienia się w ciepło.
W zależności od ilości energii chemicznej zamienianej na prace mechaniczną podobnie jak w silnikach, możemy mówić o sprawności pracy mięśni.
Tak więc wykorzystywanie pracy mięśni do wykonywania ciężkich prymitywnych prac fizycznych stanowi z ogólnospołecznego punktu wodzenia marnotrawstwo.
Jednostki zużycia energii to:
Kaloria(cal) 1 kaloria jest to ilość energii jaką jest potrzebna do podgrzania 1 grama wody o 1 o C (od 14,5 o C do 15,5 o C)
1 kilokaloria (kcal) > 1000kalorii
1 joul ( 1J=0,239 cal )
1 kilojoul = 1000 joul
1 kcal = 4 183 kJ
Dobowy czynnościowy wydatek energetyczny
Elementy całkowitego domowego wydatku energetycznego |
Kcal |
PPM - Podstawowa przemiana materii ( najmniejsza ilość energii) |
1400-1700 |
Dynamiczne działanie pożywienia |
170 |
CPM - Czynnościowa przemiana materii |
500-600 |
RWE - Roboczy wydatek energetyczny |
Zależy od rodzaju wykonywania pracy |
PPM - Czynniki wpływające na podstawową przemianę materii
Czynnikami wpływającymi na przemianę materii są :
Wzrost
Ogólna waga ciała
Wiek
Płeć
Pora roku
Cykl dobowy
Im człowiek jest wyższy oraz cięższy, tym więcej potrzebuję kalorii i jego PPM jest wyższa.
U dorosłego człowieka PPM wynosi : 4 184 kJ ( 1kcal) * kg waga ciała * godzina
W Polsce za pracę ciężką uznaje się wydatek 8 368 kJ ( 2000 kcal )dla M, dla K 5 439 kJ ( 1 300 kcal)
Klasyfikacja pracy wg Lehmanna
Rodzaje pracy |
kcal |
Lekka |
0-500 |
Umiarkowana |
500-1000 |
Średnia |
1000-1500 |
Ciężka |
1500-2000 |
Bardzo ciężka |
2000-2500 |
Jaka wartość praktyczna dla ergonomii maja pomiary wydatku energetycznego ?
Umożliwiają ścisłe, ilościowe określenie jednego z najważniejszych parametrów biologicznych związanych z praca fizyczna. Z związku z tym umożliwiają one porównanie wysiłków fizycznych wymaganych przy wykonaniu rożnego rodzaju prac.
Mogą one w stosunku do ciężko fizycznie pracujących ludzi stanowi obiektywną podstawę normowania pracy i ustalania wynagrodzenia w zależności od wysiłku.
3. W dziedzinach w których stosuje się mechanizacje pracy mogą one być przydatne w ocenie efektywności postępu technicznego.
W pewnych okolicznościach pozwalają na ocenę ryzyka zatrucia szkodliwymi substancjami wziewnymi zawartymi w powietrzu
W okresie braku żywności mogą one ułatwić racjonalne rodzi al żywności miedzy rożne grupy zawodowe stosownie do ich wydatków energetycznych.
Metody wyznaczania wydatku energetycznego
Kalorymetria pośrednia (gazometryczna) - wydatek energetyczny oblicza się na podstawie ilości zużytego tlenu korzystając z zależności ze spalania 1L tlenu powstaje
5 kcal .
Metoda pomiarów częstotliwości skurczów serca - za pomocą liczników tętna - kardiotachometrów, częste skurczów serca wzrasta proporcjonalnie do obciążenia pracą.
Metoda homometrażowo - tabelaryczna Spitzera - Hettingera - Wymaga kilkudniowych obserwacji elementarnych czynności dnia roboczego i zmierzenia czasu ich trwania.
Uproszczona metoda Lehmanna- jest to uproszczona metoda chromometrażowo-tabelaryczna.
Źródłem energii dla naszego organizmu są :
Węglowodany,
Tłuszcze ( najbardziej kaloryczne)
Białka
Witaminy nie są źródłem energii ale są niezbędne dla naszego organizmu.