POLITYKA TRANSPORTOWA UE
PODSTAWA TRAKTATOWA POLITYKI:
Traktat Rzymski (EWG) z 1957 r.
• W artykule 3. stwierdzono, że jednym z celów Wspólnego Rynku jest przyjęcie i
stworzenie Wspólnej Polityki Transportowej.
Traktat z Maastricht (TUE) z 1992 r.
• przyjęcie wspólnych zasad dotyczących:
• międzynarodowego transportu na/lub z terytorialnego państwa
członkowskiego,
• tranzytu,
• warunków na jakich przewoźnicy nie mający siedziby w danym państwie
członkowskim mogą wykonywać na jego terytorium usługi transportowe,
• bezpieczeństwa transportu,
• transeuropejskiej infrastruktury transportowej.
Traktat Amsterdamski z 1997 r.
• rozszerzył procedurę współdecydowania (z udziałem PE) we wszystkich aspektach
polityki transportowej.
DOKUMENTY STRATEGICZNE WE
• Memorandum Schausa z 1961 r. - punkt wyjściowy dla pierwszego
dokumentu programowego w zakresie transportu z 1962 r. pt.: Program
działania w zakresie wspolnej polityki transportowej.
• „Rozwój wspólnej polityki transportowej” z 1973 r. (KE)
zmodyfikował i uzupełnił dotychczasową politykę transportową o
problematykę lotniczą i morską.
• Tzw. Białe Księgi w tym Biała Księga Komisji Europejskiej z 2001
roku pt. „Europejska polityka transportowa do 2010r.: czas na
podjęcie decyzji” wytyczająca aktualne kierunki polityki
transportowej UE.
• „Utrzymać Europę w ruchu” z 2006 r. przegląd średniookresowy
Białej Księgi z 2001 r.
CEL GŁÓWNY:
Usuwanie barier we wszystkich gałęziach transportu
Ma temu służyć:
- ujednolicanie przepisów technicznych, podatkowych i socjalnych
- promowanie swobodnej konkurencji
- znoszenie dyskryminacji przewoźnika ze względu na jego siedzibę
- opracowanie strategii rozwoju wspólnej infrastruktury
CELE SZCZEGÓŁOWE:
Poprawa jakości systemu transportowego i jego rozbudowę zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju (ograniczenie negatywnego wpływu transportu na środowisko naturalne i warunki życia)
Poprawa dostępności transportowej i jakości transportu jako czynnik poprawy warunków życia i usuwania barier rozwojowych gospodarki
Poprawa efektywności funkcjonowania systemu transportowego
Integracja systemu transportowego - w układzie gałęziowym i funkcjonalnym
Poprawa bezpieczeństwa prowadząca do radykalnej redukcji liczby wypadków i ograniczenia ich skutków oraz w rozumieniu społecznym do poprawy bezpieczeństwa osobistego użytkowników transportu i ochrony ładunków
ZASADY POLITYKI TRANSPORTOWEJ
uczciwej konkurencji
wolności wyboru środka transportu przez Użytkownika
równego traktowania środków transportu i przewoźników bez względu na kraj pochodzenia
finansowej i handlowej niezależności przedsiębiorstw transportowych
koordynacji inwestycji strukturalnych w skali Wspólnoty
PRIORYTETY POLITYKI TRANSPORTOWEJ
Integracja gałęzi transportu
Wzrost bezpieczeństwa transportu
Ochrona środowiska naturalnego (rozwój proekologicznych gałęzi transportu)
Wyrównanie udziału poszczególnych gałęzi transportu
Ograniczenie tempa wzrostu transportu samochodowego
Unowocześnienie sieci transportowej i zapewnienie wysokiej jakości usług transportowych
Zakończenie restrukturyzacji i prywatyzacji przedsiębiorstw transportowych
Zakończenie procesów liberalizacji poszczególnych rynków Transportowych
PROCESY LIBERALIZACJI I DEREGULACJI
Liberalizacja wiąże się z ze złagodzeniem (ale nie zniesieniem) dotychczasowych restrykcji rządowych. Oznacza zwiększenie dostępu przewoźników pochodzących z obszaru UE do rynków transportowych w poszczególnych krajach członkowskich.
Deregulacja jest procesem towarzyszącym liberalizacji i służącym jej pogłębianiu.
Rynek zderegulowany oznacza brak regulacji natomiast rynek zliberalizowany jest regulowany w sposób pozwalający istnieć wielu podmiotom gospodarczym, a regulacja w tym znaczeniu ma na celu ochronę praw konsumentów, zapobieganie stosowania praktyk monopolistycznych i powstawania oligopoli oraz wprowadzania równych szans konkurowania.
TRANSEUROPEJSKIE SIECI TRANSPORTOWE (TEN-T)
Idea TEN-T powstała w latach 80-tych a usankcjonowała się na mocy Traktatu z Maastricht
Głównym celem TEN-T jest promocja połączeń i interoperacyjność narodowych
sieci transportowych oraz dostępu do tych sieci, uwzględniając potrzeby połączeń wysp, regionów pozbawionych dostępu do mórz i obszarów peryferyjnych z centralnymi regionami WE.
Przewiduje się, że w wyniku realizacji priorytetowych projektów do 2020 roku sieć TEN-T będzie składała się z:
• 96 000 km dróg kołowych,
• 106 000 km dróg kolejowych, w tym 32 tys. km. linii kolejowych wysokich
prędkości umożliwiających przejazdy z prędkością minimum 200 km/ godzinę,
• 13 800 km sieci żeglugi śródlądowej
• 300 portów żeglugi śródlądowej
• 404 portów morskich
• 411 portów lotniczych
• wdrożonych systemów zarządzania ruchem (przewozami) i systemów nawigacji satelitarnej.
Podstawę do skoordynowanych działań w zakresie budowy i modernizacji sieci transportowych o znaczeniu międzynarodowym są:
w transporcie drogowym - Europejska Umowa o Międzynarodowych Arteriach Drogowych (AGR)
w transporcie kolejowym - Europejska Umowa o Międzynarodowych Liniach Kolejowych (AGC)
w transporcie kombinowanym - Europejska Umowa o Głównych Liniach i Urządzeniach Transportu Kombinowanego (AGTC)
w transporcie wodnym śródlądowym - Europejska Umowa o Głównych Śródlądowych Drogach Wodnych Międzynarodowego Znaczenia (AGN)
KORYTARZE TRANSPORTOWE
Korytarzowe ujęcie sieci transportowej oznacza funkcjonowanie infrastruktury liniowej i punktowej rożnych gałęzi i technologii transportowych w sposób zintegrowany i komplementarny.
Korytarz transportowy jest to ciąg infrastruktury transportowej międzynarodowego znaczenia, wzdłuż której przebiegają, co najmniej, dwie rożne drogi transportowe o odpowiednich parametrach techniczno eksploatacyjnych, z rozmieszczonymi na nich węzłami transportowymi (terminale intermodalne, porty morskie, centra logistyczne).
UE wytyczyła 10 paneuropejskich korytarzy transportowych
AUTOSTRADY MORSKIE
Istniejące lub nowe połączenia żeglugowe zintegrowane w łańcuchach logistycznych dom-dom, koncentrujące przepływy ładunku na wykonalnych, regularnych, częstych, wysokiej jakości i godnych zaufania połączeniach w ramach żeglugi morskiej bliskiego zasięgu.
Połączenie żeglugowe realizowane w ramach autostrady morskiej powinno przejąć znaczącą część ładunku z oczekiwanego wzrostu przewozów drogowych lub poprawić dostępność krajów wyspiarskich lub peryferyjnych i zmniejszyć zatłoczenie dróg.
1