POLITYKA TRANSPORTOWA UE

PODSTAWA TRAKTATOWA POLITYKI:

Traktat Rzymski (EWG) z 1957 r.

• W artykule 3. stwierdzono, że jednym z celów Wspólnego Rynku jest przyjęcie i

stworzenie Wspólnej Polityki Transportowej.

Traktat z Maastricht (TUE) z 1992 r.

• przyjęcie wspólnych zasad dotyczących:

• międzynarodowego transportu na/lub z terytorialnego państwa

członkowskiego,

• tranzytu,

• warunków na jakich przewoźnicy nie mający siedziby w danym państwie

członkowskim mogą wykonywać na jego terytorium usługi transportowe,

• bezpieczeństwa transportu,

• transeuropejskiej infrastruktury transportowej.

Traktat Amsterdamski z 1997 r.

• rozszerzył procedurę współdecydowania (z udziałem PE) we wszystkich aspektach

polityki transportowej.

DOKUMENTY STRATEGICZNE WE

• Memorandum Schausa z 1961 r. - punkt wyjściowy dla pierwszego

dokumentu programowego w zakresie transportu z 1962 r. pt.: Program

działania w zakresie wspolnej polityki transportowej.

• „Rozwój wspólnej polityki transportowej” z 1973 r. (KE)

zmodyfikował i uzupełnił dotychczasową politykę transportową o

problematykę lotniczą i morską.

• Tzw. Białe Księgi w tym Biała Księga Komisji Europejskiej z 2001

roku pt. „Europejska polityka transportowa do 2010r.: czas na

podjęcie decyzji” wytyczająca aktualne kierunki polityki

transportowej UE.

• „Utrzymać Europę w ruchu” z 2006 r. przegląd średniookresowy

Białej Księgi z 2001 r.

CEL GŁÓWNY:

• Usuwanie barier we wszystkich gałęziach transportu

• Ma temu służyć:

- ujednolicanie przepisów technicznych, podatkowych i socjalnych

- promowanie swobodnej konkurencji

- znoszenie dyskryminacji przewoźnika ze względu na jego siedzibę

- opracowanie strategii rozwoju wspólnej infrastruktury

CELE SZCZEGÓŁOWE:

• Poprawa jakości systemu transportowego i jego rozbudowę zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju (ograniczenie negatywnego wpływu transportu na środowisko naturalne i warunki życia)

• Poprawa dostępności transportowej i jakości transportu jako czynnik poprawy warunków życia i usuwania barier rozwojowych gospodarki

• Poprawa efektywności funkcjonowania systemu transportowego

• Integracja systemu transportowego - w układzie gałęziowym i funkcjonalnym

• Poprawa bezpieczeństwa prowadząca do radykalnej redukcji liczby wypadków i ograniczenia ich skutków oraz w rozumieniu społecznym do poprawy bezpieczeństwa osobistego użytkowników transportu i ochrony ładunków

ZASADY POLITYKI TRANSPORTOWEJ

• uczciwej konkurencji

• wolności wyboru środka transportu przez Użytkownika

• równego traktowania środków transportu i przewoźników bez względu na kraj pochodzenia

• finansowej i handlowej niezależności przedsiębiorstw transportowych

• koordynacji inwestycji strukturalnych w skali Wspólnoty

PRIORYTETY POLITYKI TRANSPORTOWEJ

• Integracja gałęzi transportu

• Wzrost bezpieczeństwa transportu

• Ochrona środowiska naturalnego (rozwój proekologicznych gałęzi transportu)

• Wyrównanie udziału poszczególnych gałęzi transportu

• Ograniczenie tempa wzrostu transportu samochodowego

• Unowocześnienie sieci transportowej i zapewnienie wysokiej jakości usług transportowych

• Zakończenie restrukturyzacji i prywatyzacji przedsiębiorstw transportowych

• Zakończenie procesów liberalizacji poszczególnych rynków Transportowych

PROCESY LIBERALIZACJI I DEREGULACJI

• Liberalizacja wiąże się z ze złagodzeniem (ale nie zniesieniem) dotychczasowych restrykcji rządowych. Oznacza zwiększenie dostępu przewoźników pochodzących z obszaru UE do rynków transportowych w poszczególnych krajach członkowskich.

• Deregulacja jest procesem towarzyszącym liberalizacji i służącym jej pogłębianiu.

• Rynek zderegulowany oznacza brak regulacji natomiast rynek zliberalizowany jest regulowany w sposób pozwalający istnieć wielu podmiotom gospodarczym, a regulacja w tym znaczeniu ma na celu ochronę praw konsumentów, zapobieganie stosowania praktyk monopolistycznych i powstawania oligopoli oraz wprowadzania równych szans konkurowania.

TRANSEUROPEJSKIE SIECI TRANSPORTOWE (TEN-T)

• Idea TEN-T powstała w latach 80-tych a usankcjonowała się na mocy Traktatu z Maastricht

• Głównym celem TEN-T jest promocja połączeń i interoperacyjność narodowych

sieci transportowych oraz dostępu do tych sieci, uwzględniając potrzeby połączeń wysp, regionów pozbawionych dostępu do mórz i obszarów peryferyjnych z centralnymi regionami WE.

• Przewiduje się, że w wyniku realizacji priorytetowych projektów do 2020 roku sieć TEN-T będzie składała się z:

• 96 000 km dróg kołowych,

• 106 000 km dróg kolejowych, w tym 32 tys. km. linii kolejowych wysokich

prędkości umożliwiających przejazdy z prędkością minimum 200 km/ godzinę,

• 13 800 km sieci żeglugi śródlądowej

• 300 portów żeglugi śródlądowej

• 404 portów morskich

• 411 portów lotniczych

• wdrożonych systemów zarządzania ruchem (przewozami) i systemów nawigacji satelitarnej.

Podstawę do skoordynowanych działań w zakresie budowy i modernizacji sieci transportowych o znaczeniu międzynarodowym są:

• w transporcie drogowym - Europejska Umowa o Międzynarodowych Arteriach Drogowych (AGR)

• w transporcie kolejowym - Europejska Umowa o Międzynarodowych Liniach Kolejowych (AGC)

• w transporcie kombinowanym - Europejska Umowa o Głównych Liniach i Urządzeniach Transportu Kombinowanego (AGTC)

• w transporcie wodnym śródlądowym - Europejska Umowa o Głównych Śródlądowych Drogach Wodnych Międzynarodowego Znaczenia (AGN)

KORYTARZE TRANSPORTOWE

• Korytarzowe ujęcie sieci transportowej oznacza funkcjonowanie infrastruktury liniowej i punktowej rożnych gałęzi i technologii transportowych w sposób zintegrowany i komplementarny.

• Korytarz transportowy jest to ciąg infrastruktury transportowej międzynarodowego znaczenia, wzdłuż której przebiegają, co najmniej, dwie rożne drogi transportowe o odpowiednich parametrach techniczno eksploatacyjnych, z rozmieszczonymi na nich węzłami transportowymi (terminale intermodalne, porty morskie, centra logistyczne).

• UE wytyczyła 10 paneuropejskich korytarzy transportowych

AUTOSTRADY MORSKIE

• Istniejące lub nowe połączenia żeglugowe zintegrowane w łańcuchach logistycznych dom-dom, koncentrujące przepływy ładunku na wykonalnych, regularnych, częstych, wysokiej jakości i godnych zaufania połączeniach w ramach żeglugi morskiej bliskiego zasięgu.

• Połączenie żeglugowe realizowane w ramach autostrady morskiej powinno przejąć znaczącą część ładunku z oczekiwanego wzrostu przewozów drogowych lub poprawić dostępność krajów wyspiarskich lub peryferyjnych i zmniejszyć zatłoczenie dróg.

1