Język - wykorzystywanie zorganizowanych sposobów łączenia słów w określonym porządku w celu komunikowania sie - sprawia, że możemy porozumiewać się z osobami wokół nas oraz myśleć o rzeczach i procesach, których nie jesteśmy w stanie w danym momencie zobaczyć, usłyszeć dotknąć czy poczuć, a także o ideach, które nie mają żadnej namacalnej postaci.
Trzy obszary badawcze dużym stopniu przyczyniły sie do zrozumienia psycholingwistyki - psychologij stosowania języka; (1) lingwistyka - badania nad strukturą i zmianami języka; (2) neurolingwistyka - związek pomiędzy mózgiem i językiem; (3) socjolingwistyka - związek pomiędzy zachowaniem społecznym i językiem.
Ogólne właściwości języka:
W szczególności język jest:
Komunikatywny - język pozwala nam komunikować się z jedną lub kilkoma osobami, które mówią naszym językiem.
Arbitralnie symboliczny - język stwarza arbitralny związek pomiędzy symbolem i jego odniesieniem - ideą, rzeczą, procesem, relacja czy opisem.
Regularnie ustrukturalizowany - język posiada strukturę; tylko układy symboli uporządkowane w określonym sposób mają znaczenie, a różne układy przekazują odmienne znaczenie.
Ustrukturalizowany na licznych poziomach - struktura języka może być analizowana na więcej niż jednym poziomie (np. dźwięków, jednostek znaczeniowych, słów, zdań).
Generatywny, produktywny - w granicach struktury lingwistycznej użytkownicy języka mogą produkować nowe wypowiedzi, a możliwości tworzenie nowych wypowiedzi są praktycznie nieograniczone.
Dynamiczne - język stale ulega ewolucji.
Określony układy dźwięków i liter tworzą słowa, ale przypadkowe układy dźwięków i liter na ogół ich nie tworzą, i określone układy słów tworzą sensowne zdania, akapity i dyskursy, podczas gdy większość pozostałych nie ma sensu.
Opisywanie języka jego własnymi słowami.
Zasadniczo występują dwa podstawowe aspekty języka: (1) receptywne rozumienie i odkodowanie odbieranego języka i (2) ekspresywne kodowanie i produktywnie języka. Odkodowywanie odnosi sie do wydobywania znaczenia z wykorzystanego systemu symbolicznego odniesienia (np. Przy słuchaniu lub czytaniu). Kodowanie ma oznaczenie zarówno semantycznego, jak i niesemantycznego kodowania informacji w postać, która może być przechowywana w pamięci. W odniesieniu do języka kodowanie oznacza przekształcenie naszych myśli w postać, która może być wyrażona w postaci produkcji lingwistycznej (np. Mowa, język migowy lub pismo). Lingwiści często używają terminu zrozumienie werbalne- oznaczającego umiejętność rozumienia pisanego i mówionego odbieranego języka, jak słowa, zdania i teksty; oraz terminu płynność werbalna - oznaczającego umiejętność produkowania tego rodzaju wypowiedzi lingwistyczne.
Termin morfem, oznaczający najmniejszą jednostkę dźwięku, która przynosi w danym języku znaczenia. Na lekcjach języka angielskiego poznałeś zapewne dwa rodzaje morfemów: (1) rdzenie, do których dodajemy (2) afiksy - zarówno przyrostki (sufiksy). Trzeba dodać specjalne przyrostki na oznaczenie następujących rzeczy:
czasu czasownika
liczby czasownika i rzeczownika
posiadanie
stopniowanie przymiotników
Lingwiści używają terminu leksykon na określenie pełnego zestawu morfemów w danym języku czy w repertuarze językowym danej osoby.
TABELA 9-1 SUMARYCZNY OPIS JĘZYKA
Następny poziom analizy stosowanej przez lingwistów jest określany jako syntaksa, oznaczająca sposób w jaki użytkownicy określonego języka łączą wyrazy na poziomie zdania. Zdanie zawiera przynajmniej dwa elementy: (1) frazę rzeczownikową, która zawiera co najmniej jeden rzeczownik (często podmiot zdania, w tym wszystkie określenia podmiotu) oraz (2) frazę czasownikową, która zawiera co najmniej jeden czasownik oraz to, na co działa czasownik, jeżeli na coś działa. Fraza czasownika może być również określona jako predykat, gdyż twierdzi lub stwierdza coś na temat podmiotu, zwykle jakieś działanie lub właściwość podmiotu.
Ostatnim poziomem analizy jest dyskurs wykorzystujący język na poziomie wyższym.
Przyswajanie języka.
ETAPY PRZYSWAJANIA JĘZYKA:
Wydaje się, że wszędzie na świecie ludzie przyswajają język ojczysty w bardzo podobnej kolejności, w bardzo podobny sposób. W trakcie pierwszych lat życia przechodzimy przez następujące etapy:
Gruchanie, zawierające wszystkie możliwe fony.
Gaworzenie, które zawiera tylko określone fonemy, charakteryzujące język ojczysty dziecka.
Wypowiedzi jedno wyrazowe
Wypowiedzi dwuwyrazowe oraz mowa telegraficzna
podstawowa dorosła struktura zdaniowa (w wieku około 4 lat) wraz ze stałym wzbogaceniem słownictwa.
Gruchanie jest ustnym wyrazem niemowlęcia, które bada wszystkie fony możliwe do wyprodukowania przez ludzi.
Gaworzenie to produkowanie przez niemowlęta tylko określonych fonemów charakterystycznych dla ich języka ojczystego.
Jednowyrazowe wypowiedzi - zwanych holofrazami - aby przekazać zamiary, pragnienia i prośby.
TABELA 9-2 ZMIANY ROZWOJOWE ZWIĄZANE Z PRZYSWAJANIEM JĘZYKA
W wieku 18 miesięcy dzieci posiadają zwykle słownictwo składające się z 3 do 100 słów. Ogólnym terminem używanym na oznaczenie mężczyzny może być ,,tata”, a ogólnym terminem na oznaczenie jakiegokolwiek czworonożnego zwierzęcia może być ,,pies”. Lingwistyczne określenie tego rodzaju adaptacji to błąd hipergeneralizacji.
Stopniowo, między wiekiem półtora oraz dwa i pół roku, dzieci zaczynają łączyć pojedyncze słowa, tak by tworzyć wypowiedzi dwuwyrazowe. Te wczesne przekazy syntaktyczne bardziej przypominają telegram niż rozmowę, gdyż zwykle pomijane są rodzajniki, przyimki i inne morfemy funkcyjne. Z tego powodu lingwiści określają te wczesne wypowiedzi o bardzo elementarnej składni jako mowę telegraficzną. Dziecko w wieku 2 lata operuje ok 300 słowami, a dziecko w wieku 3 lat już 1000 słów.
TEORETYCZNE WYJAŚNIENIA PRZYSWAJANIA JĘZYKA.
Czy samo wychowanie jako takie prowadzi do przyswajania języka?
Naśladownictwo. Ta odrębna postać mowy dorosłych została nazwana językiem opiekunek czy - dokładnej - mową kierowaną do dzieci. Wydaje się, że dorośli używają mowy kierunkowej do dziecka, aby uczynić język ciekawy i zrozumiały dla niemowląt i małych dzieci.
Czy rodzicielskie modele języka stanowią główny mechanizm przyswajania przez dzieci języka? Mechanizm naśladownictwa jest bardzo atrakcyjny ze względu na swoją prostotę; niestety, nie pozwala na wyjaśnienie wielu aspektów przyswajania języka. Na przykład jeżeli naśladownictwo byłoby rzeczywiście głównym mechanizmem, to dlaczego dzieci powszechnie rozpoczynają od produkowania wypowiedzi jednowyrazowych, a następnie dwuwyrazowych i innych wypowiedzi telegraficznych, a dopiero później pełnych zdań? Dlaczego nie rozpoczynają od pełnych zdań? Ponadto najpoważniejszy chyba argument przeciwko naśladownictwu jako jedynemu mechanizmowi dotyczy naszej produktywności lingwistycznej.
Inny argument przeciwko samemu naśladownictwu stanowi hiperregularyzacja, która zachodzi, gdy małe dzieci nabyły już pewne zrozumienia tego, jak zwykle działa język, i stosują ogólne reguły języka do wyjątków od danej reguły.
Warunkowanie, dzieci słyszą wypowiedzi i wiążą je z określonymi obiektami i wydarzeniami ze swojego otocznia. Następnie produkuje te wypowiedzi i są nagradzane przez swoich rodziców i inne osoby za to, że mówią.
W JAKI SPOSÓB NATURA UŁATWIA PRZYSWAJANIE JĘZYKA?
Zmiana psycholingwista Noam Chomsky (1985 - 1972) postawił tezę, że ludzie posiadają wrodzony mechanizm nauki języka, który ułatwia nabywanie języka. Inaczej mówiąc, wydaje się, że ludzie są biologicznie przygotowani do nabywania języka.
Występują mianowicie okresy krytyczne dla przyswajają zrozumienie języka - okresy szybkiego rozwoju, w trakcie których musi rozwinąć się określona umiejętność, jeśli ma być prawidłowo ukształtowana.
Okazuje się więc, że ani sama natura, ani samo wychowanie nie determinuje przyswajanie języka. Należy więc zaproponować alternatywne wyjaśnienie, z uwzględnieniem wkładu obu. Jedno z takich wyjaśnień - testowych hipotez - zawiera tego rodzaju integrację; dzieci nabywają język, formulując umysłowe hipotezy na temat języka - na podstawie wrodzonego ułatwienia do przyswajania języka (natura) - i sprawdzając te hipotezy w środowisku (wychowanie). Przy formułowaniu hipotez małe dzieci poszukują i zwracają uwagę na następujące rzeczy:
Wzorce zmiany w formie słów.
Infleksja morfemiczne, które sygnalizują zmiany w znaczeniu, zwłaszcza przyrostki.
Sekwencje morfemów, w tym zarówno sekwencje przyrostków i rdzeni, jak i sekwencji słów w zdaniach.
Ponadto dzieci uczą się unikania wyjątków i uzmysłowienia sobie różnych innych wzorców charakterystycznych dla ich języka ojczystego. Chociaż nie wszyscy lingwiści zgadzają się z tym poglądem, wspierają go zjawiska hiperregularyzacji (stosowanie i czasami nadmierne rozciąganie reguł) oraz produktywności języka (tworzenie nowych wypowiedzi na podstawie rozumienia tego, jak to robić).
PROCESY POZNAWCZE I PRZYSWAJANIE JĘZYKA
Rozwojowi ulegają nie tylko umiejętności werbalne, ale i umiejętności produkowania skutecznych strategii rozumienia i płynności. Strategie te mieszczą się na skrzyżowaniu nabywania języka i metapoznania i stanowią ważne aspekty ludzkiej inteligencji.
Jeden proces polega na uświadomieniu sobie wcześniejszych wskazówek (np. można patrzeć przez ołam i stanowi on właściwość bulgoczącego gulaszu). Drugi proces polega na uzmysłowieniu sobie, jak łączyć takie wskazówki. Trzeci proces to korzystanie z wcześniejszych informacji - na przykład że bulgoczący gulasz prawdopodobnie gotuje sie i że może wydobywać się z niego para, zatem dzieci mogą wywnioskować, że ołam oznacza ,,parę”.
Dzieci wykorzystują te trzy procesy wobec specyficznego rodzaju wskazówek kontekstowych, takich jak wskazówki czasowe, które określają, co coś robi itd. To czy wskazówki są blisko, czy też daleko od nieznanego słowa w danym zdaniu, również stanowi ważną zmienną. Co więcej, osiągnięcia w zadaniach polegających na uczeniu się z kontekstu korelują pozytywnie z poziomem słownictwa. Sugeruje to, że umiejętność wydobywania znaczenia nieznanego słowa może być jedną z podstaw nowego słownictwa. Przeciętne dziecko prawdopodobnie uczy się około 13 słów dziennie, zatem nawet mniej uzdolnione dzieci rozszerzają swoje słownictwo dość szybko.
Płynność werbalna - umiejętności produkowania danych werbalnych.
SEMANTYKA: BADANIA NAD ZNACZENIEM
Semantyka to badanie nad znaczeniem słów oraz większych jednostek językowych, jak frazy i zdania. Czasami określamy ścisłą słownikową definicję słowa jako jego denotację, natomiast jego zabarwienie emocjonalne, wstępne założenia i inne niejawne znaczenia jako jego konotację. Posiadanie określeń słownych, zwiększa łatwość rozumienia i zapamiętywania tekstu, zwiększa zakres odtwarzania kształtów bezsensownych figur - droodies - i wpływa na dokładność zeznań naocznych świadków.
REFERENCYJNA, OBRAZOWA I ENCYKLOPEDYCZNA TEORIA ZNACZENIA
Zgodnie z referencyjnym poglądem na znaczenie słowa oznaczają to, do czego się odnoszą. Nieco bardziej psychologiczną teorią jest teoria obrazowa, która zakłada, że znaczenie słów jest zawarte w wywoływanym przez nie obrazie.
Zgodnie z podejściem encyklopedycznym znaczenie pojęcia to jest wszystko, co wiemy na temat danego pojęcia. Zasadniczo są to wszystkie informacje, które przechowujemy na temat czegoś. Teoria dobrze radzi sobie z abstrakcjami i morfemami funkcyjnymi. Teoria encyklopedyczna jest atrakcyjna, gdyż wtłacza wszystko, co wiemy na temat jakiegoś słowa, w znaczenie tego słowa.
TEORIA CECH: POGLĄD DEFINICYJNY
Teoria cech, zwana również teorią definicyjną, głosi, że można zrozumieć znaczenie dzięki podzieleniu słów na zestaw cech, składników znaczenia, które pojedynczo są warunkiem koniecznym, a razem wystarczającym do zdefiniowana pojęcia przenoszonego przez dane słowo. Inaczej mówiąc, każdy składnik jest zasadniczym składnikiem pojęcia; właściwości definiują jednoznacznie pojęcia. Te składniki mogą być postrzegane jako cechy definicyjne, gdyż - zgodnie z tym poglądem na znaczenie - stanowią definicje słowa.
Podsumowując, można stwierdzić, że teoria cech ma atrakcyjne właściwości, ale nie pozwala na pełne wyjaśnienie znaczenia. Niektóre specyficzne egzemplarze danego pojęcia, jak ,,ptak”, są lepszymi przykładami niż inne, mimo ze wszystkie mają te same cechy definicyjne. Niemniej poszczególne egzemplarze mogą być w różnym stopniu typowe dla kategorii ptaków, który to fakt jest uwzględniony przez teorię prototypów.