Europejski Bank Inwestycyjny (EBI) powstał w 1958 roku na mocy Traktatu Rzymskiego jako bank Unii Europejskiej udzielający długoterminowych pożyczek. Bank zajmuje się udzielaniem pożyczek dla sektora publicznego i prywatnego na projekty europejskie w dziedzinach takich jak:
Bank działa na terenie UE oraz w około 140 krajach na całym świecie, z którymi UE zawarła umowy o współpracy.
Od 1 stycznia 2000 r. prezesem EBI jest Belg - Philippe Maystadt.
Zadania banku
EBI jest instytucją o charakterze niezarobkowym, której działalność jest oparta na przesłankach politycznych. W odróżnieniu od banków komercyjnych EBI nie zajmuje się prowadzeniem kont osobistych, transakcji bezpośrednich czy udzielaniem rad z zakresu prywatnych inwestycji. EBI udziela długoterminowych pożyczek na finansowanie projektów inwestycji kapitałowych (głównie środki trwałe), ale nie udziela dotacji.
Bank jest własnością państw członkowskich Unii Europejskiej.Wspólnie obejmują one udziały w kapitale banku - każde według udziału swojej gospodarki w gospodarce Unii. EBI nie wykorzystuje funduszy z budżetu UE. Działalność EBI jest finansowana za pomocą pożyczek na rynkach finansowych.
Ze względu na fakt, że udziałowcami EBI są państwa członkowskie UE, EBI ma najwyższy możliwy rating kredytowy (AAA) na rynkach pieniężnych. Dzięki temu EBI może zgromadzić bardzo wysokie kwoty kapitału na bardzo korzystnych warunkach. Jako że EBI jest bankiem o charakterze niezarobkowym, warunki udzielania pożyczek są równie korzystne.EBI nie udziela jednak pożyczek przekraczających 50 proc. całkowitego kosztu danego projektu.
Projekty, w które inwestuje bank, są starannie wybierane na podstawie następujących kryteriów:
muszą przyczyniać się do realizacji celów UE,
muszą być rozsądne z punktu widzenia ekonomicznego, finansowego i technicznego oraz bezpieczne dla środowiska,
powinny przyciągać fundusze z innych źródeł.
EBI wspiera także zrównoważony rozwój w krajach kandydujących i potencjalnie kandydujących, krajach sąsiadujących z Unią od wschodu i południa oraz w pozostałych krajach partnerskich.
EBI jest większościowym udziałowcem w Europejskim Funduszu Inwestycyjnym.
Organizacja pracy banku
EBI jest instytucją autonomiczną. Samodzielnie podejmuje decyzje w sprawach udzielania i zaciągania pożyczek - wyłącznie na podstawie jakości projektów oraz możliwości, jakie oferują rynki finansowe. W celu zapewnienia przejrzystości bank często składa sprawozdania ze swojej działalności.
EBI ściśle współpracuje z innymi instytucjami UE, aby zagwarantować realizację celów polityki Wspólnoty. Na przykład jego przedstawiciele uczestniczą w posiedzeniach komisji Parlamentu Europejskiego i posiedzeniach rady ministrów finansów (Rada ECOFIN).
W podejmowaniu decyzji przez bank uczestniczą następujące organy decyzyjne:
Rada Gubernatorów, złożona z ministrów (zwykle ministrów finansów) ze wszystkich państw członkowskich UE, określa ogólną politykę banku w zakresie udzielania pożyczek, zatwierdza roczny bilans i sprawozdanie z działalności, upoważnia bank do finansowania projektów poza UE oraz podejmuje decyzje o zwiększeniu kapitału.
Rada Dyrektorów zatwierdza operacje udzielania i zaciągania pożyczek oraz kontroluje właściwe zarządzanie bankiem. Składa się na nią 28 dyrektorów - 27 nominowanych przez poszczególne państwa członkowskie UE oraz jeden nominowany przez Komisję Europejską.
Komitet Zarządzający to pełnoetatowe kierownictwo banku,które zajmuje się bieżącym zarządzaniem EBI. W jego skład wchodzi dziewięć osób.
Komisja audytowa to niezależny organ, podlegający bezpośrednio Radzie Gubernatorów i odpowiedzialny za sprawdzanie operacji przeprowadzonych przez bank oraz jego dokumentów księgowych.