Choroba Parkinsona
Jest to powoli postępująca, zwyrodnieniowa choroba ośrodkowego układu nerwowego, należąca do chorób układu pozapiramidowego. Nazwa choroby pochodzi od londyńskiego lekarza Jamesa Parkinsona, który w 1817 roku rozpoznał i opisał objawy tego schorzenia.
Istotą choroby jest narastający niedobór w prążkowiu neuroprzekaźnika- dopaminy, w następstwie zaniku komórek istoty czarnej i śródmózgowia. Zwyrodnienie tych komórek prowadzi do obniżenia stężenia dopaminy, co powoduje zachwianie równowagi systemem neuroprzekaźników. Przejawia się to klinicznym spowolnieniem ruchowym oraz wzmożonym napięciem mięśniowym o charakterze sztywności, typu rury ołowianej.
Dodatkowe objawy kliniczne:
Drżenie spoczynkowe (zazwyczaj asymetryczne, specyficzne drżenie palców i kciuka- „liczenie pieniędzy”), daszkowate ułożenie ręki
Trudności w wykonywaniu ruchów precyzyjnych, zmiana charakteru pisma (mniejsze, niewyraźne, mikrografia)
Zaburzenia chodu i równowagi (drobne, szurające kroczki,brak balansowania kkg, potykanie się, upadki)
Przodopochylenie tułowia
Trudności w połykaniu (dysfagia), brak mimiki twarzy (twarz maskowata), rzadkie mruganie,
Mowa cicha, niewyraźna
W późniejszym okresie choroby:
Niestabilność postawy,
Zaburzenia wegetatywne (łojotok, zaburzenia termoregulacji)
Zaburzenia psychiczne i czuciowe
Zaburzenia chodu i postawy: hipokinezja chodu w chorobie Parkinsona cechuje się:
-wolnym tempem,
-skróceniem kroków („drobienie”)
-zawężenie podstawy
-skrócenie odległości między stopą i podłożem („powłóczenie” stopami)
-brak współruchów kkg i tułowia
-dreptaniem podczas przechodzenia przez wejście („objaw tunelu”)
- objawami „pulsji” powodującymi skłonności do upadków
-nagłą blokadą (freezing, objaw zamrożenia)
Usprawnianie
Podstawą kompleksowej rehabilitacji jest kinezyterapia. Ćwiczenia są dostosowane do stadium rozwoju choroby oraz do objawów, które sprawiają największą trudność pacjentowi. Stosuje się metody NDT Bobach, metodę PNF, wykorzystuje elementy zasadniczego sprzężenia zwrotnego (biofeedback), strategie związane z koncentracją, metody stymulacji sensorycznej, rozciąganie, metodę wymuszania ruchu.
Stosuje się :
Ćwiczenia nauki chodzenia-można wykorzystać różne rodzaje nawierzchni, chód na szerszej podstawie, wydłużenie kroków, balansowanie rękami, chód od zdrowej kończyny
Kinezyterapię:
ćwiczenie koordynacyjno-równoważne według Frenkla
ćwiczenia zwalczające sztywność- oddechowe, rozciągające, rozluźniające, treningi relaksacyjne, ćwiczenia w odciążeniu, terapia w wodzie
hamowanie drżenia po przez ruchy celowe
ćwiczenia zręcznościowe-poprawa zręczności i sprawności manualnej
ćwiczenia mięśni mimicznych
ćwiczenia mowy
muzykoterapia, taniec
terapia zajęciowa
hipoterapia, turystyka zajęciowa, piesza
3. Ćwiczenia równowagi i poczucia postawy ciała
Przykładowy konspekt
Konspekt dla osób z chorobą Parkinsona
Tok lekcji
|
Treść, opis ćwiczeń |
Liczba powtórzeń, czas trwania |
Uwagi |
Przygotowanie do zajęć |
|||
|
Czas przeznaczony na: -uspokojenie się i odpoczynek uczestników, -przebranie się, -pomiar tętna, -rozmowę prowadzącego na temat aktualnego stanu psychicznego i fizycznego uczestników |
|
|
Część I wstępna- rozgrzewka |
|||
Zabawa ożywiająca
Ćw. oddechowe |
Zabawa z piłką: marsz po kole, na sygnał prowadzącego osoby z piłką podrzucają ją do osoby naprzeciwko,
Pw: stojąca, ręce na biodrach, nogi w lekkim rozkroku, Ruch: ściąganie łopatek- wdech nosem, następnie wydech ustami z przyciąganiem łokci do przodu |
5 min
5x |
Piłki rozdaje prowadzący |
Część II główna |
|||
Ćw. równoważno- koordynacyjne
Ćw. rozciągające
Ćw. oddechowe
Ćw. zręcznościowe
|
Pw: stojąca, ręce wzdłuż tułowia, Ruch: jednoczesne unoszenie pkd zgiętej w kolanie i pkg, a następnie zmiana stron.
Pw: siad na krześle, ręce w odwiedzeniu Ruch: chwytanie lewą ręką prawego kolana i na przemian, najpierw z otwartymi oczami, a po kilku powtórzeniach przy zamkniętych.
Pw: siad na krześle, sylwetka wyprostowana, ręce swobodnie zwisają Ruch: ręce wysunięte jak najbardziej do przodu-klaśnięcie, następnie przeniesione do tyłu również klaśnięcie i powrót do pw.
Pw: siad na krześle, sylwetka wyprostowana, ręce swobodnie zwisają Ruch: lkd w odwiedzeniu, kolano wyprostowane, naprzemienne dotykanie podłogi piętą i palcami, następnie zmiana nogi
Pw: siad na krześle, kkg przodem zgięte w barkach, wyprostowane w łokciach, a w rękach laseczka Ruch: wdech unoszenie kkg nad głową, wydech kkg zgięte, laseczka za głową. Ponowny wdech kkg uniesione, wydech powrót do pw.
Pw. Siad na krześle, kkg wyciągnięte przed siebie, w lewej ręce laseczka Ruch: wdech kkg odwiedzone, wydech powrót do pw. z jednoczesnym przekazaniem laseczki do pkg i zmiana rąk.
Pw: siad na krześle, sylwetka wyprostowana, Ruch: składanie kartki papieru na coraz mniejsze kawałki, a następnie rozkładanie
Pw: siad na krześle, sylwetka wyprostowana Ruch: wiązanie guzów na sznurówce i ich rozplątywanie |
10x
10x
10x
6x
4x
4x
3x
3x
|
Po kilku powtórzeniach należy wykonywać naprzemienny ruch kończyn, np. lkd i pkg
Prowadzący rozdaje wszystkim laseczki
Prowadzący rozdaje kartki papieru wszystkim uczestnikom
Prowadzący zbiera kartki a rozdaje sznurówki
|
Część III końcowa |
|||
|
Pw: stojąca, sylwetka wyprostowana Ruch: marsz po kole, na sygnał prowadzącego wspięcie na palcach z równoczesnym unoszeniem kkg wysoko nad głowę i wdechem, następnie wydech opuszczenie rąk i opad na całe stopy
Pw: stojąca, sylwetka wyprostowana Ruch: marsz po kole, z wysokim unoszeniem kolan
|
5 min
5 min |
|