Sobór chalcedoński

IV sobór powszechny, odbywał się 8-31 października 451 r., w Chalcedonie. Zwołany przez cesarza Marcjana i zatwierdzony przez papieża Leona I Wielkiego. Sobór uzgodnił wiarę dot. istnienia dwóch natur w Chrystusie, boskiej i ludzkiej, że jednocześnie jest On jedną Osobą - unia osobowa. Z cesarskiego punktu widzenia podstawowym celem soboru było zaprowadzenie jednej wiary w cesarstwie i przezwyciężenie istniejących kontrowersji. Z punktu widzenia ojców soborowych pierwszym zadaniem zgromadzenia było naprawienie szkód wyrządzonych przez pseudo-sobór zwołany w Efezie w 449 r. Potępiono więc ustalenia zgromadzenia z 449 r. oraz pozbawiono urzędu i skazano na zesłanie Dioskura, patriarchę Aleksandrii, który mu przewodniczył. Biskupi nie popierali tej myśli, twierdząc, że wystarczają dotychczasowe wyznania wiary są wystarczające i powoływali się na zakaz podjęty przez Sobór Efeski co do uchwalania jakiejkolwiek nowej formuły wiary (credo).

Uzgodniono w końcu Definicję, która przybrała następującą postać:

1) na wstępie potwierdzono uroczyście poprzednie Symbole wiary (nicejski i konstantynopolski);

2) następnie przyjęto jako obowiązujące dwa Listy Cyryla Aleksandryjskiego i liście papieża Leona I do Flawiana (Tom Flaviana). Potępiono nestorianizm i Eutychesa.

3) przyjęto formułę chrystologiczną następującej treści: że jest jeden i ten sam Syn, Jezus Chrystus, doskonały w Bóstwie i doskonały w człowieczeństwie, prawdziwy Bóg i prawdziwy człowiek, złożony z rozumnej duszy i ciała, współistotny Ojcu co do Bóstwa - podkreśleniE w Chrystusie 2 odrębnych wymiarów, boskiego i ludzkiego.

325 Sobór w Nicei (I):

Potępienie arianizmu, sformułowanie symbolu (wyznania wiary) oraz dogmatu o współistotności Chrystusa i Boga Ojca, ustalenie terminu obchodów Paschy; ogłoszenie 20 przepisów prawa (kanonów).

381 Sobór w Konstantynopolu (I):

Potępienie macedonianizmu, czyli duchoburstwa, nie przyjmującego współistotności Ducha Św. z Ojcem i Synem; ogłoszenie 4 kanonów, m.in. o honorowym pierwszeństwie biskupa Konstantynopola po biskupie Rzymu.

431 Sobór w Efezie :

Potępienie nestorianizmu i uznanie Marii za Theotokos, czyli Matkę Boga, a nie jedynie Christotokos, czyli Matkę Chrystusa, kanony.

451 Sobór w Chalcedonie:

Potępienie monofizytyzmu.

553 Sobór w Konstantynopolu (II):

Potępienie Orygenesa, a także niektórych twierdzeń Teodoreta z Cyru, Teodora z Mopsuestii i Ibasa z Edessy.

680-681 Sobór w Konstantynopolu (III):

Potępienie monoteletyzmu, czyli doktryny o jednej woli Chrystusa.

787 Sobór w Nicei (II):

Potępienie ikonoklazmu, uznanie czci obrazów i podanie jej definicji, 22 kanony.

869-870 Sobór w Konstantynopolu (IV):

Potępienie patriarchy Focjusza.

1123 Sobór na Lateranie (I):

Zebranie i ujednolicenie wszystkich wcześniejszych uchwał dotyczących inwestytury, celibatu, pokoju Bożego, praw krzyżowców itp.

1139 Sobór na Lateranie (II):

Unieważnienie wyboru i decyzji zmarłego antypapieża Anakleta II, ogłoszenie 30 kanonów mających wzmocnić dyscyplinę kościelną.

1179 Sobór na Lateranie (III):

Ustalenie 27 kanonów, pierwszy do dzisiaj obowiązujący, ustalał sposób wyboru papieża (2/3 ważnych głosów), powołanie szkół przykatedralnych, dekrety dotyczące Żydów, muzułmanów i heretyków.

1215 Sobór na Lateranie (IV):

Przyjęcie 70 kanonów, wyszczególnienie różnych herezji, ustalenie przepisów dotyczących inkwizycji, wyłożenie nauki o Eucharystii (przeistoczenie), przepisy dotyczące spowiedzi i komunii, zakaz zakładania zakonów wg nowych reguł.

1245 Sobór w Lyonie (I):

Kwestie dotyczące upadku Jerozolimy, zagrożenia cesarstwa łacińskiego, niebezpieczeństwa mongolskiego, ekskomunika cesarza Fryderyka II.

1274 Sobór w Lyonie (II):

Unia z Kościołem bizantyńskim, który nie uznawał jednak Filioque (pochodzenia Ducha Św. od Ojca i Syna) i supremacji papieży, przepisy dot. wyboru papieża.

1311-1312 Sobór Vienne:

Papieski dekret przeciw templariuszom, orzeczenia dot. doktryny łaski, sprawa beginek i begardów.

1414-1418 Sobór w Konstancji:

Kwestie dot. przywrócenia jedności Kościoła po schizmie zach., usunięcia błędów wiary i wewnętrznych reform, potępienie husytyzmu, a potem Hieronima z Pragi, ustalenie dat następnych soborów; konkordat z Francją.

1431-1445 Sobór w Bazylei:

Problem koncyliaryzmu (wyższości soboru nad papieżem), ograniczenie do 24 osób kolegium kardynalskiego, nieudana próba unii z Kościołem prawosławnym.

1512-1517 Sobór na Lateranie (V):

Zarządzenia dot. prawa kościelnego, wprowadzenie egzaminów dla kandydatów do święceń kapłańskich, pojednanie z Francją.

1545-1563 Sobór w Trydencie:

Ustalenie trydenckiego wyznania wiary, zdefiniowanie pojęcia Objawienia i źródeł jego poznania, ostateczne potwierdzenie kanonu w wersji „Wulgaty”, zakaz kumulowania beneficjów, poszerzenie władzy biskupów, dekret o seminariach duchownych.

1869-1870 Sobór w Watykanie (I):

Dogmat o nieomylności papieża w sprawach moralności i wiary.

1962-1965 Sobór w Watykanie (II):

„Sobór dla świata”, przygotowanie tzw. 70 schematów, najważniejsze z nich: reforma Kościoła, podkreślenie roli osób świeckich, reforma liturgii, dyskusja nad źródłami Objawienia, pojednanie i unia z Kościołem wschodnim, zniesienie ekskomunik m/ Rzymem i Konstantynopolem, dekrety: o ekumenizmie, wolności religijnej, dotyczące Żydów i religii niechrześcijańskich

3