ANALIZA FINANSOWA WYKŁADY 07.12.2008

Metoda redukcji (weryfikacji) jest uznawana jako praktyczne kojarzenie metody indukcyjnej z dedukcyjną.

Metoda ta polega na weryfikowaniu prawdziwości tez, ocen i wniosków ogólnych, sformułowanych na początku analizy w oparciu o materiał źródłowy i odpowiednio przetworzony.

Obejmuje ona trzy etapy:

- sformułowanie wstępnej hipotezy, która charakteryzuje badane zjawisko,

- analiza własciwa zmierzająca do zweryfikowania prawidłowości wysuniętych tez i wniosków,

- podsumowanie prac analitycznych wykonanych w drugim etapie, oraz sformułowanie wniosków końcowych.

Metoda redukcji jest bardzo ceniona przez analityków.

Jest ona stosunkowo mało pracochłonna, ale najtrudniejsza w zastosowaniu.

Pozwala jednak na szybkie uzyskiwanie wiarygodnych wyników, ponieważ weryfikuje tylko te tezy, oceny i wnioski, które budza wątpliwości lub wymagają dokładniejszego udokumentowania czy wyjaśnienia.

Stosowac ją mogą tylko analitycy z doskonałą znajomością przedsiębiorstwa od strony organizacyjnej i merytoryczno-operacyjnej.

Zdaniem analityka jest dokonanie umiejętnego doboru metod od oceny zjawisk i procesów gospodarczych zachodzących w przedsiębiorstwie.

O tym która z trzech wymienionych metod będzie miała zastosowanie decydują cele, założenia, kryteria oceny, jak również przedmiotowy zakres wykonywanej analizy.

Metody ogólne, stosowane w pierwszym etapie prac analitycznych należą do metod prostych, łatwych i stosunkowo mało pracochłonnych.

Ich wadą jest to, że nie pozwalają na dokładną kwantyfikację zalezności między badaną zmienną ekonomiczną, a określonymi je czynnikami.

Metody szczegółowe pomagają w analizowaniu konkretnych zjawisk, odcinków działalności, związków przyczynowo-skutkowych, problemów i czynników.

Jest tutaj duży wybór metod, które można dostosowac do konkretnego zagadnienia.

W analizie ekonomicznej stosuje się:

- następujące metody szczegółowe:

- metode bilansową

- metodę porównań

- metode deterministyczną

- metodę wskaźnikową

- metodę trendu.

Metoda bilansowa polega na zestawieniu i analizowaniu elementów składowych pewnej całości powiazanych ze soba rachunkowo lub funkcjonalnie.

Metodę tę często stosuje się do dwuch powiązanych ze soba całości, między którymi wystepuje równowaga bilansowa ( np. aktywa i pasywa w bilanie przedsiębiorstwa) lub różnica bilansowa ( dodatnia, ujemna lub zerowa). Typowymi zbiorami danych bilansowych:

- bilans przedsiębiorstwa

- rachunek zysków i strat

- rachunek przepływów pieniężnych.

Metoda porównań polega na porównaniu danych analizowanego zbioru w ujęciu czasowym, podmiotowym, przedmiotowym i przestrzennym.

Porównuje się z reguły w liczbach względnych lub bezwzględnych.

Najdokładniejsze są porównania ilościowe natomiast dane wartościowe wymagają przetważania na warunki porównywalne.

Metody determistyczne polegają na analizowaniu czynników tworzących związek przyczynowo-skutkowy i będących w zalezności bilansowej, wynikowej, lub funkcyjnej.

Metoda wskaźnikowa polega na analizowaniu i systematyzowaniu zbiorów liczbowych przy pomocy celowo dobranych wskaźników ( mierników i indeksów) charaktryzującu\ych zjawiska ekonomiczne.

Metoda trendu polega na analizowaniu zjawisk ekonomicznych w dłuższym czasi (co najmniej 5 lat) w celu ustalenia tendencji rozwoju (ewentualnie regresu lub stagnacji).

Linie trendu wyznacza się przy pomocy wzorów matematyczno-statystycznych.

Metoda punktowa polega na ustaleniu średnich wielkości dla badanych kategori ekonomicznych, przyporządkowując im pewną stałą liczbę punktów (np. sto lub tysiąc punktów) oraz wyliczeniu faktycznej liczby punktów i odchylen od tej stałej.

Metoda opisowa polega na analizowaniu całości lub czesci działalności przedsiębiorstwa przy pomocy zwiężłego opisu dostrzezonych problemów,tendencji zjawisk, zagrożeń oraz nieprawidłowości, na podstawie obserwacji, kontroli i badani materiałów źródłowych lub odpowiednio przetwożonych.

Aby dokładnie poznać badane zjawiska stosowanych jest kilka metod analizy ekonomicznej jednoczesnie co pozwala na kąpleksowe i najbardziej optymalne ustalenie pozycji przedsiębiorstwa i wyznaczanie kierunków jego dalszego postepowania.

Przyjmując rózny stopień pogłębienia badania wskaźników, wyodrębnić można:

- analizę porównawczą,

- analizę przyczynową.

ANALIZA PORÓWNAWCZA polega na określaniu bezpośrednich związków kształtujących się miedzy wskaźnikami ekonomicznymi.

Pozwala to na ustalenie odchyleń oraz dokonanie na ich podstawie ogólnej oceny.

ANALIZA PRZYCZYNOWA polega na ustaleniu odpowiednio wyizolowanych czynników, które pociągnęły za sobą określone uprzednio odchylenia oraz stopnia intensywności ich oddziaływania.

Przy wstępnym pomiarze i ocenienie badanego zjawiska, znajduje się zastosowanie metod porównań.

Kluczowym czynnikiem tej metody jest zestawienie do porównań takich wielkości, które posiadają tzw walor porównywalności, a więc są porównywalne.

METODA PORÓWNAŃ (okreslana także metodą odchyleń) polega na porównywaniu badanych zjawisk z innymi wielkościami oraz na ustaleniu róznic między cechami porównywalnych zjawisk.

Przy zastosowaniu metody porównań ocenia się zawsze co najmniej dwie kategorie liczb.

Jedna z nich wyraża stan faktyczny, a druga stanowi podstawę porównań tj. podstawę odniesienia, zwaną również bazą.

W rezultacie otrzymuje się róznice, które mogą być dodatnie lub ujemne, zachodzące między porównywalnymi wielkościami.

Obliczone różnice zwane są powszechnie odchyleniami.

Przedmiotem porównań mogą być liczby absolutne i wielkości względne.

Znając odchylenia można dokonywać wartościowania zjawisk gospodarczych czyli określenia ich charakteru oraz natężenia ich wystepowania.

Warunkiem poprawności analizy ekonomicznej jest zastosowanie właściwej podstawy odniesienia (bazy porównawczej).

W porównaniach wewnętrznych, dokonywanych na uzytek kierownictwa, wykorzystywane sa tylko bazy wewnętrzne.

Są to wielkości rzeczywiste, planowane, które mają zastosowanie tylko w danym przedsiębiorstwie przeprowadzającym analize.

Natomiast porównania zewnętrzne opierają się na bazach porównawczych, którymi najczęściej są: wielkości pochodzące z konkurencyjnych przedsiębiorstw, średnie wielkości dotyczące danej lub pokrewnej branży, lub ogólne standardy przyjęte w gospodarce.

Porównywać można dane jednorodne co do przedmiotu.

Wielkości porównywalne musza wyrażać jednorodną tresc ekonomiczną, czyli muszą dotyczyć tego samego zagadnienia.

Można np. porównywać kapitałochłonność majątku w tym samym przedsiębiorstwie w dwóch różnych okresach.

W analizach bardziej złozonych porównywane są wielkości o różnych treściach, jednak są one ze sobą ściśle powiązane i są od siebie w pewien sposób uzależnione, a więc zachodzi między nimi związek przyczynowo-skutkowy (np. wzrost wydajności pracy może być porównywany ze wzrostem wynagrodzeń pracowników pracujących bezpośrednio przy produkcji).

Zależnie od rodzaju przyjętej podstawy odniesienia, metoda porównań może być stosowana w następujących postaciach:

- porównywanie w czasie,

- porównywanie w przestrzeni,

- porównywanie z normatywami.

PORÓWNANIE W CZASIE, zwane również porównaniem międzyokresowym, polega na porównaniu z cechami analogicznego zjawiska występującego w danym przekroju przestrzennym w okresach ubiegłych lub porównanie cech danego zjawiska występujących w przekrojach czasowych węższych od okresu poddawanego podstawowym badaniom.

Porównania w czasie określają kierunki rozwoju przedsiębiorstwa.

Polegają one na ocenie zmian wskaźników okresu badanego w stosunku do danych z okresów poprzednich lub wielkości przyjętych na okres przyszły (wskaźników planu).

PORÓWNYWANIE W PRZESTRZENI zwane również porównywaniem międzyzakładowym polega na porównywaniu z cechami analogicznego zjawiska występującego w danym przekroju czasowym w innych jednostkach organizacyjnych.

Jednostki organizacyjne przyjmowane dla porównań powinny charakteryzowac się podobnymi cechami:

wielkościa, rodzajem stosowanej techniki, i warunkami naturalnymi.

Porównywanie z cechami postulowanymi polega najczęściej na porównywaniu z określonymi normami i normatywami.

Charakter cech postulowanych posiadają również dane planu techniczno ekonomicznego.

Pełna obiektywizację wyników przeprowadzanych badan uzyskuje się w wyniku równoczesnego stosowania wszystkich trzech kierunków porównań.

Najczęściej porównań jak samej analizy ekonomicznej dokonuje się w okresie nie krótszym niż 3 lata, a najbardziej wiarygodne są okresy 5 i 10 letnie.

Krótsze okresy nie dają obiektywnego i pełnego obrazu analizowanego przedsiębiorstwa.

W praktyce wystepuje wiele czynników które zakłucają właściwy obraz i czynią badane wielkości nieporównywalnymi.

Występujące ograniczenia porównywalności danych liczbowych dotyczą zmian:

- metodologicznych

- finansowych ( cenowych)

- rzeczowych (przedmiotowych)

- organizacyjnych.

Zmiany metodologiczne wynikają z róznego rodzaju różnic w tresci, w sposobie liczenia wskaźników ekonomicznych a także zmianie zasad ewidencji i rozliczenia kosztów i strat.

Oznacza to że ten sam wskaźnik pod względem swojej nazwy może być liczony na rózne sposoby, które prowadza do róznych wyników.

Pojawia się także wiele nowych wskaźników a także zmieniają się nazwy wskaźników obecnie funkcjonujących co powoduje że nastepują zmiany w ich porównywaniu.

W tych przypadkach niezbędnym warunkiem ich porównywalności jest przeliczanie danych z okresów poprzednich według nowych aktualnie obowiązujących zasad liczenia badanych wskaźników.

Za zmiany o charakterze finansowym uwaza się zmiany cen, taryf, oprocentowanie kredytów, stawek amortyzacji, płac itp.

W celu zapewnienia porównywalności analizowanych wielkości, które są wyrażone w jednostkach pieniężnych, należy posłużyć się cenami stałymi.

---