CZAS WOLNY

Jak wykorzystać czas wolny?
Zastanawia się nad tym młodzież, zastanawiamy się też i my - wychowawcy. W dobie agresji, pośpiechu, lekceważenia wartości należałoby pomyśleć, gdzie szukać rozwiązania i poprawy. Czym zająć naszych wychowanków, aby spędzanie wolnego czasu przyniosło pożytek dla nich i poczucie zadowolenia dla nas?
Od kilkunastu lat jestem nauczycielem wychowania fizycznego i wychowawcą, bliska mi jest idea sportu, a więc i wychowywania przez sport. Dlatego pragnę podzielić się moimi przemyśleniami, które wypływają z praktyki, ale w dużej mierze także z literatury fachowej. Owe przemyślenia koncentrują się głównie na miejscu i roli sportu w procesie wychowania.

Czym jest sport?
Jest on nabywaniem poprzez ćwiczenie ciała i psychiki nawyku sprawniejszych zachowań fizycznych i psychicznych. Te ćwiczenia są potrzebne dla uzyskania harmonii działań ludzkich - zdrowia psychicznego i fizycznego.

Zdrowie staje się w rodzinie głównym zadaniem wychowania i wykształcenia wszystkich władz duszy i ciała dziecka. Dziecko odczuwa naturalną potrzebę ruchu. Stąd ruch w postaci biegania, rzucania piłką, wchodzenia na drzewa lub wyższe przedmioty powoduje prawidłowe funkcjonowanie organizmu. Rodzice często powstrzymują nadmierną ruchliwość dziecka. Jednak powinni się martwić, gdy prowadzone za rękę dziecko nie przejawia potrzeby wchodzenia na mijane ławki lub wzniesienia. Potrzeba ruchu i potrzeba sportu jest zawsze oznaką zdrowia dziecka.

Sport w szkole
Sport w szkole jako ukierunkowany ruch jest podstawą pełniejszej radości. Angażuje sferę psychiczną człowieka, uczy skupienia uwagi na określonych zadaniach i cieszenia się nimi. Sport jako harmonia działań ludzkich jest w szkole pierwszym etapem najpoważniejszych powiązań człowieka z innymi osobami, przygotowuje do realizowania najpoważniejszych zadań człowieka. Rozumnie realizowany sport jest zapowiedzią poprawnego kształtu kultury. Dlatego tak ważne jest uczestnictwo w zajęciach sportowych, ponieważ ruch i zabawa są podstawowymi formami działalności dzieci i młodzieży oraz przejawem ich aktywności i pasji działania.

Zygmunt Gilewicz, znany polski teoretyk wychowania fizycznego, w swym dziele pt. "Teoria wychowania fizycznego" stwierdził, że ruch i zabawę traktujemy jako przeciwstawienie pracy i jako dobrowolnie podjęty sposób spędzania czasu wolnego od zajęć obowiązkowych.

Jak ogromną rolę pełniło wychowanie fizyczne dwieście lat wcześniej, czytamy w odpowiednich dokumentach Komisji Edukacji Narodowej: "Ćwiczenia i gry do mocy szykowności, zręczności i szybkości ciała, do męstwa i odwagi najprzyzwoitsze wydają się te: gra w piłkę z ubieganiem się, balon, czyli gra w dużą piłkę, ciskanie zręczne kamieni na wodę, gonitwy do pewnego kresu, wyprzedzanie się (...)". Owe zalecenia tak naprawdę są realizowane do dziś.

Sport jako sposób na wykorzystanie wolnego czasu
Z. Gilewicz mówiąc o zabawie i sporcie wyraził pogląd, że dostrzec w nich można wyjątkowo ważne momenty:

• konstruowanie zrodzonych w wyobraźni form i kształtów z rzeczywistości,

• współdziałanie z innymi,

• radość w działaniu i zadowolenie z osiągnięć,

• uczucie odprężenia i oderwania się od rzeczywistości,

• strumienie dodatnich przeżyć,

• poczucie własnych możliwości i wartości rosnące w miarę systematycznego uprawiania sportu.

Sport, zabawa, ruch mają ogromny wpływ na kształtowanie młodego człowieka i jego stosunku do siebie samego i innych. Dlatego ważne jest, aby poczesne miejsce w spędzaniu wolnego czasu zajęła kultura
fizyczna i wszystko, co się z nią wiąże.

Leszek Kołosiński

Leszek KoŁosiński - nauczyciel wychowania fizycznego w Zespole Szkól Budowlanych w Chełmie

---