BELGIA

1. Ustrój

• Monarchia konstytucyjna

• Państwo federalne złożone ze Wspólnot i Regionów

• Konstytucja z 1831 r., jedna z najstarszych w Europie i na świecie

• Władzę wykonawczą sprawują wspólnie król (obecnie król Albert II) i rząd. Król „panuje”, rząd rządzi. Ewolucja pozycji króla.

2. Parlament

• 2-izbowy parlament, wybierany co cztery lata, składający się z Senatu i Izby Deputowanych.

• 150-osobowa Izba Deputowanych wybierana jest w wyborach powszechnych. Spośród 72 senatorów, 40 wybieranych jest bezpośrednio w wyborach powszechnych, 21 mianują rady regionalne, 10 - członkowie obieralni.

• W skład Senatu wchodzi również jeden przedstawiciel rodziny królewskiej.

3. Rząd

• Rada Ministrów - zgromadzenie ministrów pod przewodnictwem króla

• Rada Gabinetowa - zgromadzenie ministrów pod przewodnictwem premiera (do 15)

• Ministrowie posiadają sekretarzy stanu (funkcja pomocnicza), Mogą wprowadzać
  do resortu politycznych współpracowników: 10 sztabowych, 31 urzędników
  i 8 pracowników pomocniczych (plus środki na ekspertów).

• Kolegialny charakter pracy rządu

4. Kadry

• Rozbudowane struktury administracyjne obejmują ośrodki publiczne spraw socjalnych, oświatę, wojsko, żandarmerie, policję, gminy, prowincje, regiony.

• Podział na funkcjonariuszy mianowanych (5 kategorii) i kontraktowych. Król określa status urzędników federalnych, wojskowych, żandarmerii.

• Stały Sekretariat Werbunkowy Personelu Władzy Państwowej pozyskuje urzędników na wszystkich szczeblach administracji publicznej.

• Rozbudowany aparat wymiaru sprawiedliwości: Trybunał Kasacyjny, Trybunał Sędziów Przysięgłych, Sąd Arbitrażowy.

• Wymóg władania przez urzędników adm. centralnej dwoma językami (niderlandzkim
  i francuskim).

5. Podział administracyjny

• Gmina - 589, 262 w Walonii, 19 w Brukseli, 308 we Flandrii

• Prowincja - 10, 5 w Walonii i 5 we Flandrii

• Region - 3: Flamandzki, Waloński i Bruksela - stolica

• Wspólnota - 3: Francuska, Flamandzka i Niemiecka

6. Region

• RADA REGIONU - wybierana w wyborach bezpośrednich na 5 - letnią kadencję.

• Kompetencje: ciało prawodawcze, odpowiada za finanse włącznie z głosowaniem nad budżetem oraz kontrolą rządu

• KOMPETENCJE REGIONU: rozwój terytorialny, planowanie miejskie, rolnictwo, polityka zatrudnienia, ochrona środowiska, stosunki międzynarodowe, badania naukowe, polityka energetyczna, handel zagraniczny, transport publiczny

• RZĄD REGIONU - 5- letnia kadencja

• Kompetencje: rząd jest ciałem wykonawczym złożonym z regionalnych ministrów, ma prawo inicjatywy ustawodawczej

• MINISTER- PREZYDENT - mianowany przez i spośród członków rządu na 5- letnią kadencję.

• Kompetencje: Odpowiada za koordynację polityki rządu

7. Wspólnota

• RADA WSPÓLNOTY - wybierana na 5 - letnią kadencję.

• Kompetencje: Ciało legislacyjne, kontroluje rząd, uchwala budżet

• RZĄD WSPÓLNOTY- mianowany przez Radę na 5 - letnia kadencję;

• Kompetencje - prawo inicjatywy ustawodawczej, ciało wykonawcze

• MINISTER- PREZYDENT - mianowany przez rząd i spośród jego członków na 5 - letnia kadencję.

• Kompetencje: w szczególności odpowiedzialny jest za koordynację polityki rządu

• KOMPETENCJE WSPÓLNOTY - edukacja, kultura, sprawy społeczne, turystyka, sport, sprawy międzynarodowe, zdrowie

8. Gminy

• Gminy w Belgii stanowią podstawową instytucję ustroju demokratycznego i dysponują sporym zakresem autonomii, która traktowana jest tu jako jedna z form decentralizacji, obok samorządu terytorialnego. Obecnie Belgia dzieli się na 589 gmin.

• KOMPETENCJE GMINY: porządek publiczny, sprawy cywilne obywateli (narodziny, małżeństwa, zgony), planowanie, miejskie, zezwolenia wymagane prawem, infrastruktura drogowa, opieka społeczna, woda, kanalizacja, odpady z gospodarstw domowych

• RADA GMINY- wybierana w wyborach bezpośrednich na 6 - letnią kadencję

• Kompetencje: uchwala budżet, współdecyduje o wyborze kadry urzędników, kreuje politykę społeczną, dba o utrzymanie porządku

• ZARZĄD GMINY - kolegium złożone z burmistrza i radnych, wybierany przez Radę na
  6 - letnią kadencję.

• Kompetencje: ogólnie szeroki i niesprecyzowany bliżej wachlarz kompetencji, swoboda działania, której celem jest zabezpieczenie interesu mieszkańców gminy poprzez codzienne zarządzanie gminą.

• BURMISTRZ - mianowany przez Króla Belgii spośród radnych, po rekomendacji Rady, kadencja 6 lat

• Kompetencje: reprezentuje gminę na zewnątrz, wykonuje zadania zlecone przez administrację państwową, jest zwierzchnikiem lokalnej policji, stoi na czele zarządu
  i urzędu gminy

9. Prowincja

• RADA PROWINCJI

• Sposób wyboru - system proporcjonalnej reprezentacji

• Kompetencje: ciało prawodawcze, planowanie miejskie, infrastruktura społeczna, edukacja, infrastruktura kulturalna, sport, dbałość o wprowadzanie w życie prawodawstwa spójnego językowo, środowisko, transport, budownictwo mieszkaniowe

• Prowincja dzieli się na okręgi z komisarzem rządowym, który sprawuje nadzór nad gminami poniżej 5 tys. m.

• STAŁE PRZEDSTWICIELSTWO

• Kompetencje: Ten rząd prowincji ma funkcje normatywne, egzekucyjne
  i prawnicze. Przedstawicielstwo odpowiada za codzienne administrowanie prowincją

• GUBERNATOR - mianowany przez Króla Belgii. Reprezentuje administrację rządu; jest przewodniczącym międzyministerialnej komisji koordynującej działalność zarządów i instytucji publicznych (bez MŚ MON) na terenie prowincji.

• Kompetencje: przewodniczy stałemu przedstawicielstwu, może brać udział
  w sesjach rady prowincji.

10. Dochody samorządu terytorialnego

• Główne źródło przychodów budżetów belgijskich samorządów to w pierwszej kolejności subwencje i dotacje od władz rządowych,

• W drugiej - udział w niektórych podatkach państwowych,

• A w trzeciej - przychody z własnych podatków.

***************************************************************************

• J. Boć , Gmina w Belgii, Wrocław 1993.

• A. Głowacki, System polityczny Belgii, Szczecin 1995.

• A. Głowacki, Samorząd terytorialny w Belgii i Holandii, ,,Zeszyty Naukowe'', Szczecin 2007, nr 1

• A. Głowacki, System konstytucyjny Belgii, Warszawa 1997.

• J. Łaptos, Belgia, Warszawa 2005.

• I. Pietrzyk, Polityka regionalna Unii Europejskiej w państwach członkowskich, Warszawa 2002.

• http://www.belgia.org/

• http://www.ueonline.host.sk/

---