Bałtycka Wyższa Szkoła Humanistyczna

W Koszalinie

Wydział: Humanistyczny

Kierunek Pielęgniarstwo

Rok III Semestr VI

Psychiatria

Proces pielęgnowania

Psychiatria

Karolina Otlewska

Koszalin 2008

DEPRESJA

Depresja należy do chorób afektywnych, czyli jest to choroba, która dotyczy głównie sfery uczuć.

Badania epidemiologiczne prowadzone na całym świecie dowodzą, że w ciągu całego życia na depresję choruje ok. 17% populacji ogólnej. Szczyt zachorowań na depresję przypada pomiędzy 35 a 55 rokiem życia. Częściej chorują kobiety.

Depresję należy leczyć, ponieważ może być chorobą śmiertelną. Dane statystyczne wskazują, że około 15% osób cierpiących na depresję endogenną odbiera sobie życie. Ludzie ci stanowią większość samobójców.

Klasyfikacja

Autorzy DSM - IV wyróżnili kilka klinicznych postaci zaburzeń nastroju.

DUŻE ZABURZENIA NASTROJU - DUŻA DEPRESJA I / LUB MANIA

Zaburzenia dwubiegunowe I ( maniakalno - depresyjne) - mania zostaje stwierdzona w wywiadzie lub aktualnie występuje. Duża depresja prawdopodobnie pojawi się w przyszłości.

Zaburzenia dwubiegunowe II - objawy hipomanii i dużej depresji występowały w przeszłości lub wystepują obecnie.

Duże zaburzenia depresyjne - wyłącznie głęboka depresja.

INNE SPECYFICZNE ZABURZENIA AFEKTYWNE - MAŁA DEPRESJA I / LUB MANIA

Zaburzenia dystymiczne - wyłącznie depresja

Zaburzenia cyklotymiczne - co najmniej przez 2 lata ( a niekiedy stale) wystepują okresy hipomani i / lub płytkiej depresji.

ZABURZENIA NASTROJU WYWOŁANE CHOROBĄ SOMATYCZNĄ ORAZ NADUŻYCIEM RÓŻNYCH SUBSTANCJI

- mania, depresja lub obrazy mieszane, są to wtórne zaburzenia nastroju.

ZABURZENIA ADAPTACYJNE Z OBNIŻENIEM NASTROJU

- depresja wywołana przez stres

Inny podział depresji:

Depresja epizodyczna - trwa krócej niż dwa lata i charakteryzuje się wyraźnym początkiem.

Zaburzenia depresyjne nawracające - powtarzające się epizody depresji bez objawów wzmożonego nastroju i zwiększonej energii w przeszłości.

Depresję egzogenna (depresja reaktywna) - poprzedzona stresującym zdarzeniem.

Depresja endogenna - uwarunkowana biologicznie, typowa; ostrzejsza w przebiegu od egzogennej; depresja duża, epizod depresyjny o znacznym nasileniu;

Depresja przewlekłą - trwa co najmniej dwa lata, a remisja nie trwa dłużej niż dwa miesiące.

Depresję poschizofreniczną - przejawia się w epizodzie depresyjnym po psychozie schizofrenicznej. Objawy schizofreniczne, występują, lecz nie dominują już w obrazie klinicznym.

Przyczyny:.

Przyczyny biochemiczne

Właściwe funkcjonowanie mózgu człowieka zależne jest od prawidłowego działania substancji chemicznych, tzw. neuroprzekaźników Zaburzenia w przekaźnictwie mogą stać się przyczyną depresji lub powstania predyspozycji do depresji. Najważniejsze są trzy podstawowe neuroprzekaźniki, które wpływają na nastrój człowieka.

• serotonina , która kontroluje nastrój oraz stany świadomości, działa przeciwdepresyjnie,

• noradrenalina, wydzielana przez komórki nerwowe, która popularnie nazywana jest hormonem walki i ucieczki,

• dopamina

Przyczyny społeczne

Wystąpienie depresji związane może być z wieloma czynnikami takimi jak samotność i izolacja, przewlekła choroba lub chroniczny ból, kłopoty finansowe, śmierć ukochanej osoby, rozwód, kłopoty w małżeństwie, przemoc seksualna, emocjonalna lub fizyczna, udział w katastrofie, wypadku, wojnie, operacja lub poród, a nawet bezrobocie.

Przyczyny psychologiczne

Jedną z głównych przyczyn psychologicznych jest utrata poczucia własnej wartości. Ludzie posiadają wiele, przeróżnych kompleksów m.in. narzekają na: wygląd, niezadowalające wyniki w nauce lub pracy, miejsce w hierarchii grupy społecznej. Inną przyczyną powstania depresji może być negatywne postrzeganie świata i relacji międzyludzkich. Do depresji może prowadzić także poczucie winy, strach przed porzuceniem, czy też odrzuceniem.

Depresja poporodowa

Depresja poporodowa, która może mieć wiele przyczyn. Jedną z nich jest gwałtowna zmiana hormonalna. Także stres związany z porodem oraz pojawieniem się nagle olbrzymiej odpowiedzialności za dziecko, uważany jest za czynnik wpływający na pojawienie się tego zaburzenia. Poronienie również może być przyczyną depresji.

Czynniki fizjologiczne:

Czynniki fizjologiczne mogą wywołać depresję, powodując zły nastrój i brak energii. Zaliczamy do nich choroby takie jak niedoczynność tarczycy, anemia (niedokrwistość), rzadziej guz mózgu, rak trzustki, stwardnienie rozsiane itp. Obniżają one nastrój człowieka, ponieważ zachwiane są procesy chemiczne w mózgu.

Objawy

Osoba chorująca na depresję może cierpieć na wiele różnych objawów. Oto kilka najważniejszych:

• obniżenie nastroju i utrata przeżywania radości;

• koncentrowanie się na stratach i porażkach

• utrata wiary w siebie oraz nieuzasadnione lub przesadne poczucie winy;

• spostrzeganie negatywnych aspektów życia;

• obniżenie samooceny powodujące poczucie bezwartościowości i bycie ciężarem dla innych;

• poczucie stałego zmęczenia i utraty energii życiowej;

• zaburzenia snu, popędu seksualnego oraz utrata łaknienia;

• zahamowania ruchowe;

• skargi na gorszą pamięć i trudności w koncentracji uwagi aż do całkowitej niezdolności do pracy;

• trudności w podejmowaniu decyzji;

• pesymistyczne zapatrywanie się na życie aż po całkowitą utratę nadziei;

• pojawienie się pytań dotyczących życia i śmierci;

• poczucie mniejszej wartości;

• smutny, napięty wyraz twarzy, uboga mimika, monotonny głos, ruchy spowolnione.

Leczenie

Leczenie depresji dobieramy indywidualnie do każdego pacjenta. Wyróżniamy natepujące techniki leczenia depresji:

• leki przeciwdepresyjne,

• psychoterapia,

• leki normotymiczne,

• leki przeciwpadaczkowe,

• fototerapia,

• wybrane leki neuroleptyczne,

• elektrowstrząsy,

• deprywacja snu.

Bibliografia:

1. De Walden - Gałuszko K.; Zarys psychopatologii ogólnej i psychiatrii; Wyd: Uniwersytetu Gdańskiego; Gdańsk 1993.

2. Tomb D.A.; „Psychiatria” Wyd: Urban & Partner; Wrocław 1998.

3. www.depresja.irg.pl

Pacjentka U.J., lat 74 przebywa na Oddziale Psychiatrii z powodu organicznego zaburzenia nastroju typu depresyjnego. Pacjentka leczy się depresję od 6 lat.

Pacjentka posiada I grupę inwalidzką.

Pacjentka zamieszkuje samotnie. Nad chorą opiekę sprawuje wnuk.

U.J. jest zorientowana, co do miejsca, czasu i sytuacji. Zdaje sobie sprawę ze swojej choroby.

Nastrój pacjentki jest obniżony, płaczliwy, występuje apatia. Pacjentka skarży się na lęk oraz niepokój o dalsze swoje życie z chorobą. Krytycyzm pacjentki jest obniżony.

Pacjentka choruje na nadciśnienie tętnicze; Ciśnienie tętnicze wynosi 135/90; tętno miarowe, dobrze wyczuwalne o częstości 85u/min; skóra bez zmian. Oddech miarowy, bez zapachu o częstości 17 oddechów na minutę

Brak zmian w układzie pokarmowym. Pacjentka posiłki przyjmuje chętnie. Stolec oddaje regularnie. U.J. choruje na otyłość typu pośladkowo - udową.

Nie zaobserwowano zmian w obrębie układu moczowo - płciowym.

W układzie kostno - stawowym nie zaobserwowano żadnych zmian. W obrębie podudzi i kostek obrzęki. Napęd psychomotoryczny spowolniały. Pacjentka niechętnie podejmuje aktywność ruchową.

Skóra zaróżowiona, ciepła, wilgotna, bez widocznych zmian w jej obrębie. Błony śluzowe jamy ustnej wilgotne

Leki:

• Elenium

• Estazolam

• Tritace

• Efectin

Diagnoza pielęgniarska Problem	Planowanie	Realizacja	Ocena działań pielęgniarskich
Płaczliwość pacjentki. Cel: Zniwelowanie płaczliwości. Poprawa samopoczucia	Okazywanie postawy empatycznej. Aktywne słuchanie. Rozmowa z pacjentką. Poszukiwanie źródeł negatywnych emocji. Podaż leków wg lecenia lekarza.	Podjęłam rozmowę z pacjentką. Wysłuchałam jej problemów. Podałam leki wg zlecenia lekarza (Efectin)	Płaczliwość pacjentki ustąpiła.
Stan zapalny w miejscu wkłucia kaniuli typu Venflon.. Cel: Zapobieganie rozszerzeniu się stanu zapalnego. Zniwelowanie zapalenia.	Usunąć kaniule. Wykonać okład z Altacetu Obserwacja miejsca stanu zapalnego.	Usunęłam wkłucie. Wykonałam okład z Altacetu. Obserwowałam miejsce po usuniętej kaniuli.	Zaczerwienie oraz obrzęk w miejscu wkłucia kaniuli zmniejszył się.
Brak poczucia wsparcia. Cel: Zapewnienie poczucia wsparcia chorej.	Okazywanie pacjentce empatii i zrozumienia. Nawiązanie kontaktu słownego i emocjonalnego. Uważne słuchanie pacjentki. Wzbudzanie wiary w powodzenie terapii. Przeprowadzenie rozmowy z rodziną pacjentki o możliwości wsparcia chorej.	Przeprowadziłam z pacjentką rozmowę na temat jej problemów.	Problem wymaga dalszej obserwacji.
Lęk przed dalszą egzystencją z chorobą. Cel: Zniwelowanie lęku.	Nawiązanie kontaktu słownego i emocjonalnego. Mobilizowanie do rozmowy. Wykazać empatyczną postawę. Wysłuchać problemów pacjentki. Wyjaśnić istotę choroby. Wzbudzić wiarę w powodzenie terapii. Podaż leków wg zlecenia lekarza.	Nawiązałam kontakt słowny i emocjonalny z pacjentką. Wysłuchałam problemów pacjentki. Wytłumaczyłam na czym polega terapia. Podałam leki wg zlecenia lekarskiego ( Elanium, Estazolam)	Problem wymaga dalszej obserwacji.
Obniżony nastrój. Występowanie negatywnych myśli. Cel: Poprawa samopoczucia. Zredukowanie negatywnych myśli.	Aktywne słuchanie. Zachęcanie pacjentki do opisu swoich emocji, przeżyć. Analizowanie negatywnych myśli i ich wpływu na nastrój pacjentki. Wzmacnianie poczucia własnej wartości chorej poprzez ukazanie dodatnich cech oraz najdrobniejszych osiągnięć. Zwiększenie liczby myśli pozytywnych. Podaż leków wg zlecenia lekarza.	Wysłuchałam problemów pacjentki. Zachęciłam i wysłuchałam opisu emocji i przeżyć pacjentki. Przeprowadziłam rozmowę z pacjentką na temat jej dodatnich cech oraz osiągnięć. Podałam leki wg zlecenia lekarza ( Efectin).	Problem wymaga dalszej obserwacji.
Trudności w podejmowaniu aktywności ruchowej. Cel: Zapewnienie aktywności ruchowej w miarę możliwości pacjentki.	Obserwacja i poznawanie możliwości pacjentki. Planowanie wraz z pacjentką aktywności w ciągu dnia przy uwzględnieniu możliwości pacjentki. Zachęcanie pacjentki do samodzielnego wykonywania czynności dnia codziennego tj. kąpiel, zmiana pościeli. Zachęcanie pacjentki do podejmowania aktywności związanych z zainteresowaniami.	Zachęciłam pacjentkę do wykonywania samodzielnie czynności dnia codziennego. Zachęciłam pacjentkę, by kontynuowała robienie swetra na drutach.	Pacjentka nie chętnie podejmuje jakąkolwiek aktywność ruchową. Najchętniej czas spędza na leżeniu oraz rozmowach z koleżankami z sali.
Niewystarczająca liczba godzin snu w nocy. Problem z zasypianiem. Cel: Zapewnienie odpowiedniej liczby godzin snu	Obserwacja pacjentki w kierunku bezsenności. Poznanie dotychczasowego sposobu samodzielnego radzenia sobie pacjentki z bezsennością. Zapewnić ciszę i spokój na sali. Wyłączyć światło „górne” Wietrzyć salę. Zadbać o temperaturę w sali (ok. 18 ºC) Zaproponować ciepłą kąpiel przed snem. Zapewnić czystą odzież. Zorganizować wraz z pacjentką czas w ciągu dnia. Podaż leków wg zlecenia lekarza..	Przeprowadziłam z pacjentką rozmowę na temat godzin jej snu. Obserwowałam ją w podczas snu. Zapewniłam na sali ciszę oraz spokój. Wyłączyłam światło „ górne” w sali. Przed snem wietrzyłam salę. Zaproponowałam ciepłą kąpiel przed snem. Podałam leki wg zlecenia lekarza (Estazolam)	Pacjentka przesypia ok. 10 h, nie budzi się w nocy. Drzemie w ciągu dnia.
Możliwość powstania powikłań ze strony układu krążenia spowodowane wysokimi wartościami ciśnienia. Cel: Zapobiegać wystąpieniu powikłań ze strony układu krążenia. Obniżenie wartości ciśnienia tętniczego..	Podaż leków obniżających ciśnienie tętnicze wg zlecenia lekarza. Pomiar podstawowych parametrów życiowych (ciśnienie tętnicze, tętno, zabarwienie powłok skórnych). Wdrożyć dietę lekkostrawną, ubogosolną, bogatą w owoce i warzywa.	Podałam leki wg zlecenia lekarza (Tritace) Kontrolowano podstawowe parametry życiowe: Ciśnienie tętnicze: 135/90 Tętno: miarowe, dobrze wyczuwalne 84 u/min. Oddech: be zapachu, bez szmerów, o częstości 16/min. Zabarwienie powłok skórnych: twarz bladoróżowa. Zaproponowałam dietę lekkostrawn a, ubogosolna, bogatą w owoce i warzywa.	Problem wymaga dalszej obserwacji.
Dyskomfort spowodowany obrzękami w okolicy podudzi i kostek. Cel: Niwelowanie obrzęku.	Ułożenie kończyn dolnych wyżej. Zastosowanie masażu limfatycznego Podaż leków moczopędnych na zlecenie lekarza. Kontrola poziomu potasu.	Zaproponowałam pacjentce, by układała nogi wyżej np. poprzez podkładanie zwiniętego ręcznika pod nogi.	Problem wymaga dalszej obserwacji.

---