Ekonomia SSP Semestr II
Wykład IV 28.02.2012
Popyt
Popyt jest zależny od ceny i ta zależność jest odwrotnie proporcjonalna.
Trzy główne czynniki:
1. Cena
2. Dochody konsumentów
3. Preferencje konsumentów
Ad. 1. Zależność odwrotna; jeśli ceny rosną to popyt spada, a jeśli ceny spadają to popyt rośnie; to wynika z tego, że jeśli ceny rosną to ludzie mniej kupują i szukają substytutów dóbr których ceny nie wzrosły, a mogą zastąpić dane dobro i zaspokoić potrzebę, a więc konsument przeciętnie kupuje mniej towarów; maleje liczba konsumentów a przy zwrocie cen następuje rezygnacja z zakupu dobra. Ta zależność nazywa się prawem popytu.
Jeśli ceny rosną to konsumenci mniej kupują i zmniejsza się liczba konsumentów.
Elastyczność popytu. Mówi o reakcji popytu na zmianę ceny - jeśli reaguje znacznie to popyt jest elastyczny, a jeśli nie to nieelastyczny. Jeśli cena żywności wzrośnie o 30 procent to popyt nie spadnie o 30 procent. „Ludzie potrzebuje chleba jak powietrza”.
Dobra wyższej konieczności - leki - jeśli ceny wzrosną to konsument musi ten lek kupić i jest zmuszony do zapłaty wyższej ceny.
Przywiązanie konsumentów do marki - BMW są zajebiste.
Elastyczność popytu
Przez elastyczność popytu rozumiemy iloraz stosunkowej zmiany popytu do stosunkowej zmiany ceny. Miarę cenowej elastyczności popytu tj. wskaźnik tej elastyczności przestawiamy za pomocą wzoru:
Ec = (dp:p) : (dc:c)
Ec - elastyczność cenowa popytu
C - cena
Dc - przyrost/spadek ceny
D - poziom popytu
P - poziom popytu
Dp - przyrost/spadek popytu
Jeśli popyt na jakiś towar zmniejszył się o 10 procent wskutek wzrostu ceny o 20 procent to elastyczność cenowa popytu danego produktu wynosi 0,5. Gdyby popyt ten zmniejszył się o 20 procent to elastyczność wynosiłaby 1m a gdyby spadł o 30 procent wynosiłaby 1,5. Elastyczność cenowa popytu niższą od 1 uznaje się za niską, a natomiast wyższą od 1 za wysoką.
Ad. 2. Ceny wpływają na dochody. Dochód realny - 1000zł stypendium. O dochodach decydują ceny. Jeśli dochody rosną stać ludzi na nowe dobra których nie można było wcześniej kupić.
Wskaźnik dochodowej elastyczności popytu
Popyt efektywny na dany towar kształtuje się w zależności od 3 czynników:
1. Poziom cen
2. Poziom dochodów ludności
3. Gustów konsumenta
Wskaźnik dochodowej elastyczności popytu określa iloraz miedzy stosunkową zmiana popytu a stosunkową zmianą dochodu.
Ek= (Dp:P) : (Dk:K)
Ek - elastyczność dochodowa popytu
Dp - przyrost lub spadek popytu
P - popyt przez zmianę dochodu
Dk - spadek lub wzrost dochodu
K - dochód ludności
Engel - statystyk niemiecki - przy wyższych dochodach maleje udział wydatków na żywność, a wzrost popytu na usługi.
Ameryka Płn. Europa
1960 1983 1960 1883
Żarcie 22 15 36 25
Odzież 9 6 10 7
Czynsze 19 21 13 17
Wyposażenie chałup 8 5 10 8
Higiena 6 12 3 5
Transport 14 8 6 7
Oświata 6 8 6 7
Dobra i usługi inne 13 13 16 13
Ad. 3. Gusta konsumentów w niezależności od ceny; dochody się nie zmieniają, a zmienia się popyt - wpływ reklamy.
Substytuty są to dobra które zaspokajają w sposób zamienny - masło/margaryna.
Popyt zależy od okresu.
Przesunięcie krzywej popytu
Przyczyny Efekt
1. Wzrost/spadek dochodu narodowego Wzrost/ spadek popytu
2. Wzrost spadek ceny substytutu. Substytuty Wzrost/ spadek popytu
to dobra które w jednakowy lub podobny sposób
zaspokajające daną potrzebę. Wzrost ceny biletów
kolejowych spowoduje wzrost popytu na
przejazdy autobusowe
3. Wzrost/ spadek cen dóbr komplementarnych. . Spadek/ wzrost popytu
Dobra komplementarne to dobra, które są wzajemnie
użytkowane - to znaczy spożycie jednego dobra
wymaga użycia drugiego np. samochód i benzyna.
4. Zmiana upodobań gustów Spadek/ wzrost popytu
5. Reklama Wzrost/ spadek popytu
6. Oczekiwanie wzrostu/ spadku cen Wzrost/ spadek popytu
Paradoksy
Giffena (1844 rok) niskie zbiory spowodowały wzrost cen chleba, ale nie spowodowało to zmniejszenia konsumpcji - nastąpił wzrost popytu na chleb wśród ubogiej ludności robotniczej.
Veblena - niektórzy konsumenci mogą się kierować wzrostem cen - kupują towary gdyż mają bardzo wysoką cenę, a więc chcą się poprzez to wyróżnić.
Podaż
Aby zaspokoić popyt musimy wyprodukować towary. Podaż i wielkość produkcji są to kategorie które się ze sobą łączą, ale nie oznacza to jednocześnie że cała produkcja zamienia się w podaż.
Ilość oferowanych towarów na sprzedaż w określonej jednostce czasu. Podaż jest związana z wielkością produkcji, ale nie są to zjawiska ze sobą ściśle powiązane. Cześć produkcji może nie być przeznaczona na sprzedaż, lecz zmagazynowana. Nie przekształca się w podaż -producenci i kupcy sprzedają po zmagazynowaniu po wyższej cenie.
Funkcja podaży:
Jeśli cena rośnie - wielkość produkcji się powiększa.
Wzrost ceny - wzrost podaży.
Skutki:
Wzrost cen zwiększa dochodowość produkcji producentów - zatrudnianie, aż koszt krańcowy równa się dochodowi krańcowemu.
Opracował Damiano Cunego