IE wyk ad(1), instytucje i źródła prawa w UE


Instytucje i źródła prawa UE

Wykład I

Wprowadzenie do tematu UE - geneza

UE nie jest pierwszym projektem integracyjnym w Europie. Jako pierwsze były wizje Ottona - zjednoczenie pod przywództwem cesarza.

Integracja - poszczególne podmioty dobrowolnie się integrują

Zjednoczenie - siłą, pod przymusem

W XX wieku wizja austriackiego polityka Kudlu

Hof. Calergia - protoplasta idei integracji europejskiej. Zaproponował ideę integracji europejskiej zwaną „paneuropa” - federacja europejska. Uważał że zagrożeniem dla tej federacji jest Związek Radziecki i komunizm.

Paneuropa - miała dać odpór komunizmowi. Ten projekt zakończył się niepowodzeniem i chociaż nie odegrał dużej roli odwoływano się do niego po II wojnie światowej.

Po II wojnie światowej okazało się, że Europa nie dzierży prymu w polityce światowej, ci którzy dominują to USA i ZSSR. Trzeba było stworzyć organizację, która będzie równorzędnym partnerem dla tych mocarstw. Powstała myśl jak nie dopuścić ponownie do takiej wojny - należy stworzyć nowy jeden podmiot na płaszczyźnie którego będą rozwiązywane problemy i sporne interesy.

W. Churchil - zaproponował aby Europa zjednoczyła się podobnie jak USA, bo istnieje silne zagrożenie ze wschodu.

Po roku 1949 przewaga była po stronie ruchu federalistycznego. W 1949r. Powstała RADA EUROPY - miała być początkiem przyszłej Federacji Europejskiej. Był to ruch pozarządowy, społeczno - polityczny. Zbyt duże różnice między państwami: obyczajowe, ekonomiczne itp. Sprawiły, że projekt federalistyczny skazany był na niepowodzenie.

J.Monet i R.Szuman - zaproponowali integrację o charakterze sektorowym, oddolnym np., w sektorze przemysłu (Europejska Wspólnota Węgla i Stali - 1951r.)

Wspólnoty europejskiej powstały głównie w tym celu aby uniknąć wojen np. takich jak II wojna Światowa. Celem Unii jest pokój e Europie.

Inne motywy które przyczyniły się do powstania UE

  1. uniknięcie wojny, pokój (najważniejszy)

  2. odbudowa ze niszczeń wojennych (dużą rolę odegrały USA poprzez plan Marshala)

  3. żadne państw z osobna nie ma szans z ZSSR - pokona komunizm można tylko razem (wsolony przeciwnik jak ZSSR łączy państwa europejskie)

  4. trzymać Niemcy pod kontrolą - Niemcy w UE są największym płatnikiem netto - więcej biorą niż dają

Spinelli - federalista uważał, że w ramach federacji należy ograniczyć suwerenność państw europejskich. Wspólna kontrola państw europejskich nad sektorem węgla i stali ograniczy prawdopodobieństwo wystąpienia wojen.

Motywy poszczególnych państw:

  1. Francja, Niemcy - równowaga miedzy nimi

  2. Holandia, Belgia, Luksemburg - interesy ekonomiczne

  3. Włochy - wzmocnienie potencjału ekonomicznego

1951r. utworzono Europejską Wspólnotę Węgla i Stali (EWWiS) tworzyli ją Francja, Niemcy, Włochy

1958r. utworzono Europejską Stowarzyszenie Wolnego Handlu (EFTA) - trzon tworzyli Wielka Brytania, Szwecja, Dania

1957r. Euroatom

Członkostwo w Unii Europejskiej - Traktat o UE

  1. Kto może być członkiem UE

  • kto jest członkiem UE

    • Z jakich powodów każde z tych państw jest członkiem UE.

    Wykład II

    Instytucje europejskie

    Trzy wspólnoty europejskiej, które powołał traktat międzynarodowy.

    Od traktatu lizbońskiego funkcjonuje tylko nowa nazwa Unia - od 2009r.

    1992r. - traktat z Maastricht - powołał do życia UE, ale w dalszym ciągu istniały wspólnoty europejskie. Od tego roku przestano używać sformułowań wspólnoty europejskie.

    3 filary UE

    1. Ekonomiczno - społeczny - to co mieściło się we wspólnotach polityka rolna, handlowa

    2. Polityczny - to co wiązało się z kompetencjami Unia

    3. Polityczny - współpraca w zakresie wymiaru sprawiedliwości

    Podział na filary jest nieaktualny od traktatu lizbońskiego (2009r.) - przestała istnieć wspólnota europejska, nie ma podziału na to co wspólnotowe i na to co unijne.

    Unia Europejska - struktura sui genesis

    UE - forma współpracy politycznej państw, członków wspólnoty europejskiej (1992-2009)

    Kompetencje wspólnot (organizacji międzynarodowych):

    Traktat nicejski (Francja i Holandia powiedziały nie) - traktat konstytucyjny, likwidował wspólnoty, usuwał całość [poprzedniego prawa pierwotnego.

    UE - jest prawną następczynią wspólnot europejskich

    Od 01.12.2009r. UE dysponuje osobowością prawną

    1992-2009 - UE nie miała własnych organów, wyjątek rto Rada Europejska, ponieważ traktat z Maastricht nie dawał jej osobowości prawnej.

    Przyjęto, że UE w swoim funkcjonowaniu korzysta z organów wspólnoty europejskiej.

    Komisja - była organem wspólnoty a nie UE, która tylko korzystała do swojego funkcjonowania z organów wspólnoty.

    Integracja - proces łączenia się dwóch lub więcej podmiotów w jedną całość, też proces łączenia się obszarów ekonomicznych. Integracja ma na celu likwidację barier w obrocie międzynarodowym i przepływu towarów, usług, kapitału, osób.

    Federaliści i funkcjonaliści inaczej traktowali integrację.

    we wspólnotach i w Unii te dwa elementy federaliści i funkcjonaliści przeplatają się.

    Etapy integracji gospodarczej (proces łączenia) - 5 etapów integracji

    1. strefa wolnego handlu - (1957 - 1968r.) zniesienie ograniczeń taryfowych (ceł) między jej uczestnikami. Państwa znoszą cła w obrocie handlowym między sobą, zachowują samodzielną politykę handlową wobec państw trzecich - nie należących do tej strefy. Są jednak ograniczenia pozataryfowe i parataryfowe.

    2. unia celna - (1968) - polega na ustaleniu wspólnej zewnętrznej taryfy celnej tzn. że państwa nie mogą prowadzić samodzielnej polityki handlowej wobec państw trzecich

    3. wspólny rynek - (zbudowano 31.12.1992r.) polega na swobodnym przepływie pracy, kapitału, towarów i usług

    4. unia gospodarcza - (od II połowy lat `60)polega na harmonizacji lub unifikacji polityk gospodarczych (ujednolicenie)

    5. unia polityczna (unia całkowita) - poszczególne podmioty zatracają swoje odrębności (jeden prezydent, jeden parlament itp.) - unia europejska nie jest na tym etapie

    Nurt funkcjonalistyczny (negatywna koncepcja)

    Funkcjonaliści utrzymywali, że integracja jest możliwa w skali całego świata.

    „spill over” - „rozlewanie” się integracji

    „spill back” - „cofanie” się integracji

    Nurt federalistyczny (pozytywna koncepcja)

    ta koncepcja była nazywana pozytywną, dlatego bo tworzyła nową politykę, nowe jakości, a integracja negatywna ograniczała się do redukcji barier.

    Wykład III

    Przesłanki integracji:

    1. warunek wzajemnej otwartości w wymiarze społecznym, polityczny, ekonomicznym

    2. wola polityczna (np. wśród państw Wspólnoty Europejskiej)

    3. relatywnie wysoki poziom rozwoju gospodarczego (podobnie wysoki na tym samym poziomie rozwoju)

  • relatywnie wyrównana siła polityczna państw, które biorą udział w integracji

  • zbieżności systemowe, polityczne, kulturalne i bliskość geograficzna (są pożądane lecz nie konieczne)