Koszyczek rumianku
Chamomillae anthodium
Sur: Rumianek pospolity-Matricaria chamomilla, Asteraceae - Złożone
Chemizm - olejek eteryczny 0,4-1,5%(wg FP VI nie mniej niż 0,4%) głownie - bisabolol, chamuzalen, poliacetyleny, flawonoidy, laktony seskwiterpenowe, polisacharydy:śluz, hydroksykumarnyny. Działanie: p-zapalne, p-bakteryjne, p-grzybicze, p-alergiczne dzieki chamuzelenowi, zapalenie pęcherze moczowego, zapalenia błon śluzowych jamy ustnej skóry.
Ziele doględy -grindeliae herba
Grindelia polna - grindelia camporum, Asteraceae - Złożone
Chemizm - olejek eteryczny ok. 0,3%, borneol, di terpeny typu labdanu:kwas grindelowy, flawonoidy, saponiny. Działanie - p=bakteryjnie, p-zapalnie, rozkurczowo w obrębie dróg oddechowych
Ziele krwawnika-millefolii herba
Achilllea millefolium - krwawnik pospolity, Asteraceae-złożone, chemizm-olejek eteryczny 0,2%-0,5% głownie seskwiterpeny cham azulen, monoterpeny pinen kamfora, laktony seskwiterpenowe, poliacetyleny, flawonoidy, garbniki, działanie: p-zapalnie, p-bakteryjnie, p-krwotoczne szczególnie ziele. Stosowany u kobiet w bolesnych miesiączkach i stanach skurczowych narządów w obrebie miednicy, zaburzenia żołądkowo-jelitowe, zwiększone wydzielanie i produkcja żółci.
Inulae radix-korzyń omenu
Inula helenium-Oman wielki
Asteraceae-Złożone
Chemizm-olejek eteryczy 1-3% zawieraa laktony seskwiterpenowe, alantolakton, izoalantolakton, polisacharydy, tri terpeny, fitosterole. Działanie: rozrzedza zalegającą wydzielinę ułatwie odksztuszanie, p-bakteryjnie, p-grzybiczo, p-zapalnie, p-robacze dzieki laktonom.
Owoc anyżu - Aniki fructus
Pimpinella anisum - biedrzyniec anyż apiaceae selerowate
Chemizm - olejek eteryczny 1,5-3% zw. Trans-anetol, keton i kwas anyżowy, dianetol, dianizoinę, furanokumaryny, olej tłusty. Działanie: sekreto lityczne, spazmolitycznie w obrębie układu oddechowego, zwiększa czynnośći przedowy pokarmowego i rozkurczająco na mięsnie gładnie jelit, stos. W nieżytach dróg oddechowych, dolegliwościach trawiennych, srodek pobudzający laktacje.
Owoc kminku -carvi fructus
Carum carvi - kminek zwyczajny
Apiaceae-selerowate
Chemizm olejek eteryczny 3-7% nie mniej niż 3,7% zawiera karwon i limonen, flawonoidy olej tłusty.
Działanie wydzielanie soków trawiennych, głównie żołądkowego, rozkurcz mięśni gładkih silnie p-bakteryjnie i p-grzybiczo, szczególnie olejek kminkowy.
Owoc kolendry - coriandri fructus
Coriandrum sativum - kolendra siewna
Apiaceae - selerowate
Chemizm-olejek eteryczny nie mniej niż 2%, linalol kamfora geraniol Limonem, furanokumaryny: bergapten, ksantotoksyna, imperatoryna.
Flawonoidy, białko, olej tłusty, fitosterole. Działanie: zmniejsza napięcie mięśni gładich jelit, p-bakteryjnie i p-grzybiczo. Stosowany przy niedostatecznym wydzielaniu soku żołądkowego, brak apetytu.
Owoc kopru włoskiego- foeniculi fructus, foeniculum vulgare - koper włoski, apiaceae - selerowate
Chemizm olejek eteryczny 2-6% nie mniej niż 3,5% zawiera trans anetol fenchon metylochwikol aldehyd, keton kwas anyżowy flawonoidy, białko, olej tłusty
Zastos: stosuje się w doelegiliwościach trawiennych z bólem uczyciem pełności, wzdęciami u dzieci i osob starszych, nieżyty dróg oddechowych, porawa smaku leków złożonych i środek poprawiający laktację.
Archanagelicae radix - korzeń arcydzięgla, archangelica offic. Arcydzięgiel litwor. Apiaceae -selerowate. Chemizm: olejek eteryczny 1,5% nie mniej niż 0,3% zawiera fenandren, pinen, p-cymen kwasy tłuszczowe, makrocykliczne laktony, kumaryny, furanokumaryny Grabniki, flawonoidy. Zastos: korzen arcydzęgla zwiększa wydzielanie: śliny, soku żołądkowego, trzustkowego, żółci, moczu i potu. Olejek drażni skórę i miejscowo przeciwbólowo. Stos. W dolegliwościach trawiennych wzdęciach napięciu nerwowym.
Korzeń lubczyku - levistici radix
Lecisticum offic. Lubczyk ogrodowy apiaceae - selerowate
Chemizm - olejek eteryczny 0,5-1% nie mniej niż 0,5% zawiera alkiloftalidy, felandren, terpinen, kumaryny i hydroksykumaryny, kwasy organiczne, poliacetyleny. Działanie: zwieksza ilość wydalanego moczy zialanie spazmolityczne na miesnie gladnie dróg moczowych, stos. W celu zwiekszenia diurezy, zapobiega powstawaniu pieasku nerkowego, i obrzeku konczyn dolnych.
Korzen owoc piertuszki - petroselini radix, fructus
Petroselinum sativum - pietruszka zwyczajna, apiaceae - selerowate
Chemizm - olejek eteryczny 0,5% zawiera - Apiol, monoterpeny, korzen:flawonoidy, poliacetyleny, furanokumaryny, polisacharydy, witamina C, owoc: olejek eteryczny do 5% Apio mirystycyna, pinen, flawonoidy fitosterole. Działanie: Drażnią miąższ nerek(składniki olejku) zwiększają przesączenia w kłębuszkach nerkowych, zwiększają resorpcję zwrotną w cewkach zmniejszaja napiecie Miśni gładkich dróg moczowych, wydzielaja sline i sok żołądkowy.
Stosowany jest w zmniejszonym wydalaniu moczy, obrzekach stanach zapalnych nerek i pęcherza oraz zapobiegawczo i leczniczo w piasku nerkowych i zaburzeniach trawienia.
Eucalypti folium - lisc eukaliptusa
Eucalyptus glob ulus 0 eukaliptus gałkowy, myrtacede-mirtowate
Chemizm - olejek eterycny 1,5-4,5% olejek powinien zawierac nie mnien niż 50% eukaliptolu, p-cymen, pinen kamfen, felandren, limonen. Działanie: dziala wykrztuśnie, antyseptycznie i słabo rozkurczowo. Stosowany zewnętrznie powoduje przekrwienie skórki. Stosowane do ustenie jako expentoras i antisepticum w infekcjach górnych dróg oddechowych, przeziębieniach i grupie w zapaleniu oskrzeli i zatok.
Liść melisy - melissae folium
Melissa offic.- mielisa lekarska
Labiatae - wargowate
Chemizm olejek eteryczny 0,01-0,2% nie mniej niż 0,05% zawiera cytral A i B geraniol linalol, flawonoidy: apigenina, kwercetyna, kemiferl, kwasy fenolowe: k. rozmarynowy, kawowy, tri terpeny
Działanie: uspokajająco, p-skurczowo, pobudza wydzialanie soków trawiennych, zmniejsza stany zapalne i hamuje rozwój bakterii. Stos. W nadpobudliwości nerwowej z towarzyszącymi trudnościami w zasypianiu i zaburzeniami snu, nerwicach serca i migrenach zaburzeniach przewodu pokarmowego na tle nerwicowym.
Menthae pipperitae folium - lisc mięty pieprzowej Mentla piperita - mięta pieprzowa, Labiatae - wargowe. Chemizm olejek eteryczny 0,5-4% nie mniej niż 1,2% zawiera głównie monoterpeny: mentol menton jasmon limonen; flawonoidy, kwasy fenolowem tri terpeny
Zastosowanie: p-skurczowo w obrębie przewodu pokarmowego pobudza wydzialanie soków trawiennych, szczególnie żółci, zmniesza odruch wymiotne, p-bakteryjnie i uspakajająco. Stosowany w zaburzeniach trawiennych i bólem, kolkami i mdłościami. Nieżyty i stany zapalne żołądka, schorzenia wątroby stany zapalne dróg żółciowych. Składnik preparatów o działaniu uspokajającym.
Rosmarini folium - liść rozmarynu
Rosmarinus offic. Rozmaryn lekarski Labiatae - wargowe
Chemizm olejek eteryczny 1-2,5% kamgora pinen borneol, limonen kamfen, di terpeny karno zol rosmanol tri terpeny kwas ursolowy betulina, kwasy fenolowe, flawonidy. Składniki olejku działaja p-skurczowo, wiatropędnia oraz zwiększają wydzielanie soków trawiennych, głównie żołądkowego i stosowane zewnętrznie drażnią skórę. Liść stosowany wewnętrznie w zaburzeniach trawienia, uczyciach pełności, braku apetytu, bóle reumatyczne, migrena, stymulacja krążenia.
Liść szałwi - salviae folium
Salvia offic - szałwia lekarska
Labiatae wargowe
Chemizm - olejek 1-2,5% nie mniej niż 1% zawiera tujon, cyneol, kamfora i borneol; kwasy fenolowe, di terpeny, tri terpeny i flawonoidy. Działanie: p-zapalne, p-bakteryjne, p-grzybicze, zwieksza wydzielanie soków trawiennych, i chamuje nadmierne pocenie. Wyciag z szałwi jako antyseptica do płukania jamy ustnej, czasami wewnętrznie w stanach nieżytowych i zapalnych przewodu pokarmowego.
Kwiat lawendy - lavandulae flos
Lavandula offic - lawenda lekarska
Chemizm olejek eteryczny około 3% nie mniej niż 1,4% głownie linalol i cymen kamfora borneol;
Kwasy fenolowe, kwas rozmarynowy, triperpeny, kumaryna i antocyjany, fitosterole
Działanie: wyciagi dziłąją lafodnie uspokajająco i p-skurczowo, przywracają włąściwą perystaltyke jelit i dróg żółciowych, wydzielanie soków żołądkowych, surowiec stosowany w dolegliościach jelitowych o podłoży nerwicowym, trudnościach w zasypianiu, i zaburzeniach snu, zaburzenia trawienia.
Ziele majeranku - majoranae herba
Majorana hortensis-majeranek ogrodowy labiatae - wargowe, chemizm :olejek eteryczny 0,2-2,5% nie mniej niż 0,5% głownie terpinen-4-ol, linalol, sabinen, garbniki, flawonoidy, zwiaki fenolowe, kwasy fenolowe, tri terpeny. Działanie: p-bakteryjnie, p-wirusoweo a także zwiększa wydzielanie soku żołądkowego, zmniejsza napięcie Miśni gładkich przedowy pokarmowego. Również jako przyprawa :]
Ziele miecierzanki - serpylli herba
thymus serpylllum - macierzanka piaskowa, labiatae - wargowe
chemizm: olejek etetyczny 0,2-0,6%: karwakrol tymol linalol cyneol; flawonoidy, tri terpeny, kwasy fenolowe, związki mineralne.
Działanie zbliżone to tymianku ale słabsze. Wzmaga czynność wydzielnicza błon sluzowych, upłynniaja zalegająca wydzieline i ułatwiają ruch nabłonka, p-zapalne, antyseptyczne.zwiększa wydzielanie soku żołądkowego, zmniejsza napięcie mięśni gładkich przewodu pokarmowego.
Thymi herba - ziele tymianku
thymus vulgaris - tymianek pospolity, labiatae wargowe
chemizm olejek eteryczny nie mniej niż 1% głownie monoterpeny tymol i jeko izomer karwakrol linalol p-cymen; kwasy fenolowe kwas rozmarynowy, flawonoidy i tri terpeny. Działanie: zwieksza czynność wydzielnicza oskrzeli upłynnia zalegającą wydzielinę obniza napiecei mięśni gładkich oskrzeli i dziala antyseptycznie na błony śluzowe gó®ynch dróg oddechowych. Dziala rozkurczająco na mięśnie gładkie przewodu pokarmowego. Wyciagi i olejek eteryczny z ziela tymianku stosowane Saw krztuścu i ostrych i przewlekłych stanach zapalnych górnych dróg oddechowych, stan zapalnych błony śluzowej jamy ustnej i gardła.
CALAMI RHIZOMA-KŁĄCZE TATARAKU, Acorus calamus- Tatarak zwyczajny, Araceae- Obrazkowate, olejek eteryczny (1,5-4%), monoterpeny(kamfen, cymen, mircen,), seskwiterpenowe diketony o gorzkim smaku(koron, izoakoron), garbniki, węglowodany, skrobia, śluz,zastosowanie: wzmaga wydzielanie soków żołądkowych i żółc, zmniejsza nap miesni gładkich przew pokarmowego, p/bakteryjne, uspokajające, w niestrawnościach st zapalnych przew pokarmowego, kolce jelitowej(stomachicum et digestivum, spasmolyticum), nadkwaśności, nieżytach jamy ustnej, chor skóry,
CURCUMAE RHIZOMA-KŁĄCZE KURKUMY, Curcuma longa- Ostryż długi, barwierski, domowy,Kurkuma długa, Zingiberaceae-Imbirowate, kurkuminoidy, kurkumina, olejek eteryczny,bisabolen, guajanarkurkumen, arabinogalaktan, skrobia. Zast:Spazmolitycznie na mieśnie gładkie dróg żółciowych, stopniowo rozpuszcza kamienie żółciowe, pobudza wydz soku żołądkowego i trzustkowego, p/zapalnie, p/bakteryjnie, w stanach zapalnych wątroby, pęcherza żółciowego, kamicy żółciowej i żółtaczce mechanicznej, niezytach żołądka
ZINGIBERIS RHIZOMA-KŁĄCZE IMBIRU, Zingiber officinalis-Imbir lekarski, Zingiberaceae- Imbirowate,olejek eteryczny, zilgiberengeranial, linalol, lipidy, aminokwasy, skrobia, gingerole, szogaole. Zast:pobudza wydz śliny, soku żołądkowego, żółci, wzmaga perystaltyke jelit, izotropowo +, p/wymiotnie, w chorobie lokomocyjnej, w zaburzeniach trawienia
ONONIDIS RADIX-KORZEŃ WILŻYNY, Ononie spinosa- Wilżyna ciernista,Fabaceae- Bobowate, oleje eteryczny, karwon, mentol, flawonoidy, onokol, sole potasu, kw fenolowe garbniki, Zast: moczopędne, pobudza wydzielanie soku żoładkowgo i żółci, p/zapalnie, p/krwotocznie w ukł moczowym i pokarmowymzwiększa diurezę, cor gośćcowej, dermatozach
JUNIPERI FRUCTUS-OWOC JAŁOWCA, Juniperus communs- jałowiec pospolity, Cupressaceae- Cyprysowate,olejek eteryczny, pinen, terpinen, limonen, kariofien, flawonoidy, garbniki, cukier inwertowany,Zast:zwieksza filtracje w kłębuszkach nerkowych, zwiększa il wydzielanego moczu, p/bakteryjnie, pobudza wydzielanie soku żołądkowego i żółci, przyspiesza perystaltyke jelit
PINI GEMMAE- PĄCZKI SOSNY, Pinus silvestris- Sosna zwyczajna- Pinaceae- Sosnowate, olejek eteryczny, pinen, kamfen, limonen, zw goryczkowe, garbniki, Wit C, Zywica, Zast: pobudzają czynność wydzielniczą bł śluzowych dróg oddechowych i oskrzeli, upłynniają zalegającą wydzielinę, wzmagają ruch nabłonka rzęskowego, ułatwia odkrztuszanie, odkażające, słabo moczopędne, rozgrzewające, w bólach mięśniowych, nerwobólach,
AURANTII AMARI PERICARPIUM- OWOCNIA POMARAŃCZY GORZKIEJ, Citrus aurantium- pomarańcza gorzka, Rutaceae-Rutowate, olejek eteryczny, limonen, geraniol, linalol, flawonoidy, flawony limonoidy, furanokumaryny, pektyny, Zast: pobudzają wydz soku żołądkowego, w zaburzeniach trawieniaLUPULI STROBILUS-SZYSZKA CHMIELU, Lupulinom- Lupulina, Cumulus lupulus- chmiel zwyczajn, Cannabaceae- Konopiowate,olejek eteryczny1-3%, mircen, kumulen, farmezen, żywica, kwasy humulon i lupulin, flawonoidy, garbniki, Zast:uspokajająco, p/bakteryjne, zmiejsza napiecie mięśni gładkich przewodu pokarmowego, w utrudnieniach z zasypianiem, poprawia apetyt,