WPH
31. Geneza WPH (Najważniejsze etapy rozwoju):
1957: traktat rzymski przewidywał wprowadzenie wph po wprowadzeniu wspólnej taryfy celnej
1970 zaczynają obowiązywać jednolite instrumenty taryfowe i pozataryfowe w obrocie z państwami trzecimi
Art133 twe wspólna polityka handlowa oparta jest na jednolitych zasadach w sprawie: zmian taryf celnych, zawierania układów celnych i handlowych, instrumentów liberalizacji, polityki eksportowej, środków ochronnych w handlu, podejmowanych w przypadku dumpingu i subsydiów
1985 szczyt re w Brukseli i Mediolanie
Biała księga stworzenie jednolitego rynku europejskiego do 21.12.1992 przez zniesienie barier: fizycznych(kontrole graniczne), technicznych(bariery techniczne certyfikacja produktów), fiskalnych( bariery fiskalne rożne stawki vat i akcyzy)
Jae 1986 art 14
Rynek wewnętrzny: obszar bez granic wewnętrznych na którym zostaje zapewniony wolny przepływ towarów usług i kapitału
Traktat z maastricht - w drodze do ustanowienia pełnej integracji gospodarczej unia stawia sobie za cel: utworzenie strefy wolnego handlu, stworzenie uni celnej, wspolny rynek, unia gospodarczo walutowa, pełna integracja gospodarcza
Strefa wolnego handlu: zniesienie cel i innych ograniczeń handlowych. Wspólna wewnętrzna taryfa, zachowanie własnej taryfy celnej handlu z krajami trzecimi.
Unia celna: zniesienie wszelki wewnętrznych ograniczeń handlu, ustalenie zewnętrznej taryfy celnej, kodeks celny z ap1992 wyznacza granice terytorium celnego wspólnoty, 1.01.1994 wchodzi w życie kodeks celny wspólnoty, stworzono wspólne taryfy celne od 1986, weszła w życie 1970; od 1975 dochody z ceł przekazywane są przez kraje członkowskie do budżetu wspólnotowego; wszystkie cła w UE są związane tj na mocy porozumień gatt wto zdecydowano nie podnosić ich jednostronnie powyżej 3-10%.
Wspólny rynek: swobodny przepływ towarów, usług, kapitału, siły roboczej.
Może zostać ograniczony w razie potrzeby: porządku i bezpieczeństwa publicznego, ochrony zdrowia i życia ludzi, ochrony narodowych dóbr kultury, własności przemysłowej i handlowej np początek lat 90. Zakaz importu wołowiny z Wielkiej Brytanii.
Unia gospodarczo-walutowa: harmonizacja narodowych polityk gospodarczych, wprowadzenie wspólnej polityki walutowa-pieniężnej, wprowadzenie wspólnej waluty.
Polityka handlowa w UE w dobie traktatu lizbońskiego: definicja- zespół działań i instytucji organów UE, mających zapewnić współpracę państw w ramach UE w zakresie handlu wewnętrznego i międzynarodowego. Działanie te maja służyć zapewnieniu społeczeństwu pełnego dostępu do dóbr niezależnie od statusu ekonomicznego i stworzeniu warunków ich rozwoju gospodarczego, społecznego i kulturalnego.
32. Zasady i cechy WPH
Art133 twe wspólna polityka handlowa oparta jest na jednolitych zasadach w sprawie: zmian taryf celnych, zawierania układów celnych i handlowych, instrumentów liberalizacji, polityki eksportowej, środków ochronnych w handlu, podejmowanych w przypadku dumpingu i subsydiów
1985 szczyt re w Brukseli i Mediolanie
Biała księga stworzenie jednolitego rynku europejskiego do 21.12.1992 przez zniesienie barier: fizycznych(kontrole graniczne), technicznych(bariery techniczne certyfikacja produktów), fiskalnych( bariery fiskalne rożne stawki vat i akcyzy)
Zasady polityki handlowej zmierzają do realizacji takich ważnych dla Unii zagadnień jak:
Umacnianie jednolitego rynku wewnętrznego UE,
Realizacja 4 swobód rynku wewnętrznego jako głównych zasad tego rynku,
Zniesienia ceł i innych opłat oraz procedur kontrolnych wewnątrz UE,
Zniesienia taryf celnych na rzecz zintegrowanej, skonsolidowanej WTC,
Zawierania umów celnych i handlowych a państwami trzecimi,
Wprowadzenia instrumentów liberalizacji handlu, swobodnego przepływu towarów, ulg i preferencji,
Określania jednolitej polityki eksportowej państw UE,
Ustalania zasad polityki importowej na terytorium UE,
Transgranicznego świadczenia usług.
Zakres przedmiotowy WPH określa art. 207 TFUE; jednolite zasady opierające się na:
Zmian stawek celnych,
Zawierania umów celnych i handlowych dot. Handlu towarami i usługami oraz handlowych aspektów własności intelektualnej,
Bezpośrednich inwestycji zagranicznych,
Ujednolicania środków liberalizujących handel,
Polityki eksportowej,
Handlowych środków ochronnych, szczególnie środków antydumpingowych i antysubsydyjnych.
Jej rola składa się zarówno z ochrony rynku wewnętrznego UE przed nieuczciwą konkurencją podmiotów gospodarczych z państw trzecich jak i z liberalizacji handlu międzynarodowego (1 z celów UE - art. 3 ust. 5 TUE).
Wg K. Bajana na politykę handlową UE składa się zespół działań instytucji i organów UE, mających zapewnić współpracę państw członkowskich w ramach UE, w zakresie handlu wewnętrznego i międzynarodowego (produkcja, towary, usługi, rozwój technologii i technik wytwarzania, nauka i kultura). Prowadzenie polityki handlowej ma służyć zapewnieniu społeczeństwom pełnego dostępu do dóbr, niezależnie od statusu ekonomicznego i stworzeniu warunków dla ich rozwoju gospodarczego, społecznego i kulturalnego.
Powinna ona być prowadzona zgodnie z ogólnie przyjętymi zasadami i przepisami WHO oraz zaleceniami KE w zakresie uczciwej konkurencji, rzetelności w handlu, eliminowania niedozwolonych praktyk we wszystkich formach stosunków handlowych.
33. Charakterystyka rynku europejskiego
Jae 1986 art 14
Rynek wewnętrzny: obszar bez granic wewnętrznych na którym zostaje zapewniony wolny przepływ towarów usług i kapitału
Strefa wolnego handlu: zniesienie cel i innych ograniczeń handlowych. Wspólna wewnętrzna taryfa, zachowanie własnej taryfy celnej handlu z krajami trzecimi.
Unia celna: zniesienie wszelki wewnętrznych ograniczeń handlu, ustalenie zewnętrznej taryfy celnej, kodeks celny z ap1992 wyznacza granice terytorium celnego wspólnoty, 1.01.1994 wchodzi w życie kodeks celny wspólnoty, stworzono wspólne taryfy celne od 1986, weszła w życie 1970; od 1975 dochody z ceł przekazywane są przez kraje członkowskie do budżetu wspólnotowego; wszystkie cła w UE są związane tj na mocy porozumień gatt wto zdecydowano nie podnosić ich jednostronnie powyżej 3-10%.
Wspólny rynek: swobodny przepływ towarów, usług, kapitału, siły roboczej.
Może zostać ograniczony w razie potrzeby: porządku i bezpieczeństwa publicznego, ochrony zdrowia i życia ludzi, ochrony narodowych dóbr kultury, własności przemysłowej i handlowej np początek lat 90. Zakaz importu wołowiny z Wielkiej Brytanii.
Unia gospodarczo-walutowa: harmonizacja narodowych polityk gospodarczych, wprowadzenie wspólnej polityki walutowa-pieniężnej, wprowadzenie wspólnej waluty.
Polityka handlowa w UE w dobie traktatu lizbońskiego: definicja- zespół działań i instytucji organów UE, mających zapewnić współpracę państw w ramach UE w zakresie handlu wewnętrznego i międzynarodowego. Działanie te maja służyć zapewnieniu społeczeństwu pełnego dostępu do dóbr niezależnie od statusu ekonomicznego i stworzeniu warunków ich rozwoju gospodarczego, społecznego i kulturalnego.
34. Narzędzia WPH
Stawki konwencyjne: ustanowione przez UE w ramach WTO. UE jako członek musi udzielić innym państwom członkowskim WTO koncesji celnych (zapewnienia, że stawki celne nie przekroczą określonego poziomu,
Związane stawki celne: obowiązują w przypadku importu z każdego państwa członkowskiego WTO, gdyż koncesja celna udzielona jednemu państwu automatycznie rozciągana jest na wszystkie państwa członkowskie,
Stawki autonomiczne: nakładane na towary pochodzące z krajów niebędących członkami WTO mogą być wyższe (ale UE może przyznać takiemu państwu traktowanie na podstawie KNU i wówczas towary z tego państwa będą obłożone stawkami konwencyjnymi na równi z towarami państw WTO,
Preferencyjne stawki celne: mogą być stosowane dwustronnie w ramach umowy międzynarodowej, tworzącej strefę wolnego handlu czy unię celną lub jako jednostronne preferencje dla krajów rozwijających się.
krajów trzecich (111 - kraje DEV, 15 - kraje GSP+, 50 - kraje LDC).
Środki taryfowe: unijna taryfa celna, kontyngenty taryfowe, plafony taryfowe i zawieszenie w całości lub w części poboru ceł.
Kontyngenty taryfowe - określona ilość towarów, która w okresie kontygentowym może być przywieziona i dopuszczona do obrotu po preferencyjnych stawkach celnych.
Unijne kontyngenty taryfowe - mogą być rozdysponowywane za pomocą systemu licencyjnego lub bezpośrednio na granicy zgodnie z zasadą „kto pierwszy, ten lepszy”
Kontyngenty taryfowe na towary przemysłowe - administrowane są na granicy. Nie ma pozwoleń.
Plafon taryfowy - elastyczna forma kontyngentu taryfowego.
Środki pozataryfowe - to: nadzór importu lub eksportu, kontyngent ilościowy, zakaz importu lub eksportu.
Nadzór obrotu - forma monitoringu, sposób zbierania informacji dotyczących wielkości obrotu towarowego.
Kontyngent ilościowy - jest ograniczeniem importu na obszar UE lub eksportu z obszaru UE danych towarów do z góry określonego poziomu.
Zakaz eksportu lub importu - stosowane przez UE sporadycznie i wiążą się głównie z wykonywaniem rezolucji ONZ
Środki antydumpingowe
Z dumpingiem mamy do czynienia gdy sprzedaż towarów lub usług za granicą następuje po cenie niższej od ceny uzyskiwanej za podobne towary na rynku krajowym, co jest tzw. Marżą dumpingową.
35. Kompetencje UE i jej instytucji w zakresie WPH
Komisja ma wyłączne kompetencje w zakresie handlowej. Zapisy w tfue. Strefa euro. Wymiar wewnętrzny jako rynek wewnętrzny i zewnętrzny jako handel międzynarodowy.
Tfue cz V tytuł II art 206: unia przyczynia sie we wspólnym interesie do harmonijnego rozwoju handlu światowego, stopniowego zniesienia ograniczeń w handlu międzynarodowym i w bezpośrednich inwestycjach zagranicznych oraz do zmniejszenia barier celnych i innych barier.
Kompetencje UE w zakresie handlowej: kompetencje wyłączne tzn panstwa członkowskie moga pdejmowac działania ylko wtedy gdy uzyskają w zakresie w pH wyraźne upoważnienie ze str UE lub w celu wykonania aktów UE; kompetencje wyłączne dot tal wydawania aktów instytucjonalnych jak rownież zawierania umow miedzynarodowych.
Kompetencje UE w zakresie wph: na mocy tl UE przyznano wyłączne kompetencje w sferze regulowania handlu z państwami trzecimi oraz reprezentowania przez instytucjom wspolnotowe indeksów panstw członkowskich w miedzynarodowych rokowaniach handlowych. Ke uzyskuje mandat negocjacyjny od rady, określone sa tam warunki, granice kompromisu i co panstwa członkowskie preferują, art 47 UE ma osobowość prawna powierzona, ke występuje w imieniu UE.
Rola ke: przygotowywanie propozycji aktów prawnych dla rady, rekomendowanie radzie negocjowania porozumien z państwami trzecimi oraz organizacjami międzynarodowymi, prowadzi negocjacje handlowe, prowadzi postępowanie wyjaśniające w sprawie nałożenia środkow ochronnych, rekomenduje radzie nałożenie bądź nie konkretnego środka.
36. Ochrona rynku europejskiego
Instrumenty ochrony rynku UE: środki ochronne przed nadmiernym Przywozem towarów- pomoc własnym producentom na cele restrukturyzacje, ograniczenie ważności dokumentów importowych, podwyższanie cel, zmian reguł importu; postępowanie anty- dumpingowe: na wniosek producentów, efekt->cło antydumpingowe na 9 mies ostatecznie na okr 5lat; postępowanie anty-subwencyjne: zastosowanie środkow wyrownawczych(cła wyrównawczego, cla tymczasowego).
Środki polityki eksportowej: restrykcje eksportowe - zakaz handlu bronią np Birma, Etiopia; wspieranie eksportu nie znajduje sie w rękach wspólnoty a państw członkowskich w ramach postanowień oecd: bezpośrednie wsparcie dla eksportu tylko produktów rolnych; pośrednia promocja eksportu: szkolenia i seminaria, wspieranie udziału w międzynarodowych wystawach, wdrażanie programów rozwoju rynku.
Ochrona konkurencji:
37. Pojęcie i istota polityki ochrony konkurencji
Polega na zakazywania wszelkich porozumień i praktyk miedzy przedsiębiorstwami, ktore prowadzące ograniczenia konkurencji i ktore zakłócają handel wymianę towarow i usług pomiedzy państwami członkowskimi.
Polityka konkurencji w ramach integracji gospodarczej spełnia 3 podstawowe cele:
1. Wzmacnia efektywność współpracy gospodarczej poprzez maksymalizację dobrobytu konsumentów oraz optymalną alokację dóbr. Swobodna konkurencja zapewnia najbardziej efektywną produkcję dóbr i najlepiej dopasowaną ofertę w zakresie dóbr.
2. Polityka konkurencji służy ochronie konsumentów oraz mniejszych przedsiębiorstw przed najpotężniejszymi podmiotami działającymi na rynku. Wykorzystywanie przewagi mocniejszych przedsiębiorstw przeciwko słabszym.
3. Polityka konkurencji wspomaga odpowiednie funkcjonowanie rynku wewnętrznego i chroni swobody rynkowe przed naruszeniami ze strony przedsiębiorstw.
38. Zasady EPOK
Zasady epk: powszechnosc, proporcjonalności przejrzystości, rzetelność, autonomia narodowa na usługi uniwersalne(medyczne, komunalne, transportowe, telekomunikacyjne, energetyczne), sprawiedliwość, słuszność, uczciwość rynkowa.
Ochrona konkurencyjności zapewnia konsumentom istotne korzyści: zwiększa ofertę, pozwalając na większy wybór towarów i usług, optymalizuje ją pod względem dostępności i ceny, wpływa na jakość oferowanych dóbr. KE traktuje łącznie urzeczywistnianie celów obu polityk.
Zasady wspólnotowe mają na względzie zapewnienie swobodnej konkurencji na rynku wewnętrznym, w handlu pomiędzy państwami członkowskimi; nie dotyczą natomiast poszczególnych rynków narodowych.
39. Wspólnotowe zasady skierowane do przedsiębiorstw - ochrona konkurencji w stosunkach przedsiębiorstw między nimi oraz w ich stosunkach z konsumentami
zakaz porozumień miedzy przedsiębiorcami, zakaz nadużywania dominującej pozycji, przeciwdziałanie nadmiernej koncentracji przedsiębiorstw.
Porozumienia, decyzje i uzgodnione praktyki przedsiębiorstw.
W odniesieniu do działalności przedsiębiorstw prawo, traktatowe zakazuje porozumień między nimi, decyzji grup przedsiębiorstw i uzgodnionych praktyk, które mogą wpływać na handel między państwami członkowskimi, i których celem lub skutkiem jest uniknięcie, ograniczenie lub naruszenie konkurencji na rynku wewnętrznym. Porozumienie takie: nie musi być zawarte w szczególnej formie (pisemnie, czy ustnie, w formie wiążącej bądź też nie), liczy się intencja stron do zawarcia takiego rodzaju porozumienia.
Decyzja grup przedsiębiorstw oznacza rozstrzygnięcie podejmowane przez przedsiębiorstwa działające w powiązaniu, na mocy wcześniej podjętego aktu prawnego łączącego ich działanie. Decyzja podejmowana w imieniu tego związku przedsiębiorstwa i ze skutkiem dla niego.
Uzgodnienie praktyki to forma koordynacji działań, jednak bez wyraźnego porozumienia. Jest to „zmawianie się” przedsiębiorców lub ich nieme przyzwolenie na zachowania, skutkujące naruszeniem zasad konkurencji.
Aby te zachowania mogły zostać uznane w świetle unijnego prawa konkurencji, muszą być spełnione jeszcze 2 warunki wskazane w TFUE. Porozumienie , decyzja lub praktyka muszą wpływać na handel między państwami członkowskimi oraz ich celem lub skutkiem ma być uniknięcie, ograniczenie lub naruszenie konkurencji.
Nadużywanie pozycji dominującej.
W celu ochrony konkurencji na rynku TFUE zakazuje nadużywania przez przedsiębiorstwa dominującej pozycji na rynku. Samo zjawisko dominacji w świetle reguł unijnych jest zakazane, naruszeniem jest dopiero nadużywanie pozycji dominującej. Pojęcie pozycji dominującej nie zostało zdefiniowane w TFUE. Definicja ta została wypracowana w ramach orzecznictwa TS oraz praktycznej realizacji polityki konkurencji przez KE. Pozycja dominująca polega na zdolności działania w sposób w dużym stopniu niezależny od konkurentów, dostawców i klientów.
Koncentracja przedsiębiorstw.
Z punktu widzenia unijnej konkurencji istotnym zagadnieniem jest łączenie się przedsiębiorstw. Koncentracja może dokonać się w formie fuzji (połączenie dwóch lub więcej niezależnych przedsiębiorstw i utworzenia jednego zależnego przedsiębiorstwa). Reguły unijne mają zastosowanie wyłącznie do koncentracji mającej wymiar unijny
39. wspólnotowe zasady w odniesieniu do państw - ochrony konkurencji w stosunkach między przedsiębiorstwami a władzami publicznymi
Skierowane do państw: zakaz pomocy publicznej która zakłóciłaby konkurencje, nakaz dostosowania monopoli państwowych tak aby wykluczyć dyskryminacje miedzy mieszkańcami państw członkowskich, zasady równego traktowania przez państwa przedsiębiorstw państwowych i prywatnych.
Rola ke: we wdrażaniu i egzekwowaniu wspólnotowych przepisów w dziedzinie konkurencji szczególna rola przypada ke; w niektórych przypadkach ke dzieli sie swoimi uprawnieniami z władzami i sadami państw członkowskich w innych działa sama; ke ma prawo nakładać na firmy nie przestrzegający wspólnotowych reguł konkurencji grzywny, których wysokość zależy od wątpi stwierdzonego naruszenia prawa i czasu trwania takiego procederu; w odn do pomocy państwa, ke ma prawo zakazać przedsiębiorstwu zwrot. Rozprawie uzyskanej pomocy instytucjom narodowym, które tej pomocy udzieliły; od decyzji ke przysługuje odwołanie do sadu pierwszej instancji lub do ts.
41. Główne dziedziny EPOK
Moim zdaniem to mix wszystkich pytań o EPOK, głownie pyt. 37, 38.
42. Pomoc publiczna- definicja, rodzaje
Pomoc publiczna tfue art 107
Z zastrzeżeniem innych postanowień przewidzianych w niniejszym traktacie, wszelka pomoc przyznawana przez państwo członkowskie lub przy użyciu zasobów państwowych w jakiejkolwiek formie, która zakłóca lub grozi zakłóceniom konkurencji poprzez sprzyjanie niektórym przedsiębiorstwom lub produkcji niektórych towarów, jest niezgodna ze wspólnym rynkiem w zakresie, w jakim wpływa na wymianę handlowa miedzy państwami członkowskimi.
Pomoc zgodna ze wspólnym rynkiem jest:
Pomoc o char socjalnym przyznawana indywidualnym konsumentom, pod warunkiem, ze jest przyznawana bez dyskryminacji związanej z pochodzeniem produktów;
Pomoc mająca na celu naprawienie szkód spowodowanych kleskami zywiolowymi lub innymi zdarzeniami nadzwyczajnymi;
Pomoc przyznawana gospodarce niektórych regionow rfn dotkniętych podziałem Niemiec w zakresie w jakim jest niezbędna do skompensowania niekorzystnych skutków gospodarczych spowodowanych tym podziałem;
5 lat po wejściu w zycie tfue rada na wniosek ke moze przyjąć decyzje uchylająca ten zapis
Rodzaje pomocy
Sektorowa(najbladziej szkodliwa): np w przemyśle motoryzacyjnym, stoczniowej, stalowym. Na podstawie specjalnych kryteriów sektorowych jest tez oceniana i kontrolowana pomoc państwa w dziedzinach objętych wspólna polityka, takich jak rolnictwo, rybołówstwo, transport.
Horyzontalna: ma charakter powszechny i jest adresowana do wszystkich przedsiębiorstw spełniających określone kryteria. Lub warunki no programy pomocy dla małych i średnich przedsiębiorstw
Regionalna: związana z polityka spójności i wyrównywania szans
43. Dozwolona pomoc publiczna - okoliczności i warunki udzielania
Zezwolenia fakultatywne
Za zgodna ze wspólnym rynkiem może zostać uznana:
Pomoc przeznaczona na sprzyjanie rozwoju gospodarczego regionów w których poziom Życia jest nienormalnie niski lub regionów, w których istnieje poważny stan niedostatecznego zatrudnienia;
Pomoc przeznaczona na wspieranie realizacji ważnych projektów stanowiących przedmiot wspólnego europejskiego zainteresowania lub mająca na celu zarządzenie poważnym zaburzeniami w gospodarce państwa członkowskiego;
Na ułatwianie rozwoju niektórych działań gospodarczych lub niektórych regionów gospodarczych, o ile nie zmienia warunków wymiany handlowej w zakresie sprzecznym Ze wspólnym interesem;
Na wspieranie kultury i zachowanie dziedzictwa kulturowego, o ile nie zmienia warunków wymiany handlowego J konkurencji w UE w zakresie sprzecznym ze wspólnym interesem;
Inne kategorie pomoc jakie rada może określi decyzja stanowiąc większością kwalifikowana na wniosek KE.
Pomoc de minimis
Wsparcie państwa regulowane rozporządzeniem ke z dnia 15.12.2006 w sprawie stosowania 87 i 88 traktatu
Pomoc udzielana przedsiębiorcom która nie wymaga notyfikacji ke. Zgodnie z zasada prawa rzymskiego de minimis non cytat leć prawo nie troszczy sie o drobiazgi, pomoc o niewielkich rozmiarach nie powoduje naruszenia konkurencji na rynku;
Od 01.01.2007 od kiedy weszło w zycie ww rozporządzenie ke pułap pomocy de minimis został podniesiony ze 100000euro do 200000
Z pomocą de minimis związane sa tez pewne ograniczenia: nie moze byc liczona w ramach jednego projektu z innymi formami wsparcia, jeśli mogłoby powodować przekroczenie dopuszczalnej intensywności pomocy; nie będzie także przyznawana przedsiębiorcom znajdującym sie w trudnej sytuacji finansowej w rozumieniu wytycznych wspólnotowych dot pomocy na ratowanie i restrukturyzacje; zakazane jest także udzielanie takiej pomocy w ramach tzw form nieprzejrzystych czyli takich w stosunku do których konieczne byłoby
Programy pomocowe:
Akt normatywny, który określa miedzy innymi przeznaczenie pomocy, warunki jej udzielania, beneficjentów pomoc, koszty kwalifikowane oraz zakres terytorialny udzielanej pomocy;
Np ustawa o specjalnych strefach ekonomicznych. W przypadku gdy program został przez ke zaakceptowany, jazda pomoc, za wyjątkami ścisłe określonymi udzielana w jego ramach nie musi być ponownie akceptowana przez KE.
Polityka konkurencji UE
W tworzenie prawa wtórnego wywodzącego sie z prawa pierwotnego, zaangażowane sa rada działająca kwalifikowana większością i ts poprzez orzecznictwo.
Specjalne strefy ekonomiczne- jedna z najbladziej popularnych form, wydzielana i niezamieszkane cześć terytorium kraju w której działalność gospodarcza może być prowadzona na preferencyjnych warunkach tj przedsiębiorstwom które uzyskały zezwolenie na działalność w strefie przysługuje pomoc publiczna w formie zwolnienia podatkowego.