Technika i cele klonowania zarodków i dorosłych zw. Polega na otrzymyw. ident. genet. osobników wywodz. się z jednego zarodka. Dawcą klonu może być cały zarodek lub pojed. blastomer zarodka. Dotychczas udaje się uzysk. potomstwo z jądra zarodka 32 blastomerow. Starsze zarodki są już zróżnicow. na węzeł zarodkowy i trofoblast. Jako dawcy jąder mogą służyć tylko komórki węzła. Etapy klonowania: 1. Izol. jądra z kom. dawcy 2. uzysk. oocytu biorcy 3. przeszczep. jądra do oocytu biorcy 4. aktywacje oocytu Dzięki pobr. jądra z zarodka myszy i wprow. go do jaja myszy, kt. zostało wcześniej uaktywn. przez zapładniający plemnik. Technika tego zabiegu poleg. na wstrzykn. do ooplazmy jądra diploidaln. kom. zarodkowej oraz na usunięciu tą samą pipetą dwóch haploid. przedjądrzy (p. męskie i żeńskie). Po transplant. jaj do biorczyń otrzym. myszy kt. były ident. genet. (pierwszy przyp. rozklonow. organizmu ssaka) Klonow. dorosłych zw. W GB-1997 uzysk. po raz pierwszy ident. jagnię z kom. dorosłej owcy. Jądra kom. do klonow. pobier. z kom. wymienia owcy dawczyni, będącej w ostat. trym. ciąży. Udowodn. że można klonow. dorosłe organ. ssaków z kom. już wyspecjalizow., pełniących w organ. konkretną f. (rozw. kom. dorosł. osobn. można cofnąć do stanu zarodkow., z kt. w wyniku odpow. zabiegów może urodzić się nowy organ.) Technika ta pozw. na uzyskan. licznej populacji. Może to być w przyszł. wykorzyst. do klonow. zw. transgen., a także innych osobników np. wybitnych koni.
Met. transpl. zar. A-CHirurg. Zabieg chirurg. pol. na wykon. laparotomii w l. białej. Zarodki depon. się do rogu macicy po strome c. żółt.. Ścianę rogu macicy przebija się tępą igłą w niewielk. odległ. od ujścia jajowodowo-maciczn. Przez tak wykonany otwór wprow. się szklaną lub plastikową kaniulę zaw. zarodek w 20 ml pożywki. Przed zdeponow. zarodka należy się upewnić czy kaniula jest w świetle macicy. (zastosow. w bad. eksperyment. i w przypadku transplant. wczesnych zarodków do jajowodów) Drógą techniką szeroko stosow. jest transplant. zarodków po wykonan. laparotomii w dole głodowym. Cięcie powłok brzuszn. wykon. się po str. c. żółt., kt. obecność należy sprawdzić bad. rekt. przed rozp. zabiegu. Zw. stoi nieruchomo w poskromie, po zastosow. zniecz. nadoponow. lub miejscow. Pionowe cięcie skóry (10-15 cm) przeprow. się w dole głod. w kierunku dogło-wow. i pon. guza biodrow. Po przecięciu skóry, mm. zostają rozdziel. na tępo, a otrzewna przebita palcem. Po wprow. dłoni do jamy brz. i umiejscowieniu rogu macicznego, zarodek deponuje się jw. -prosty i szybki i możl. na stanow. krów w oborze. Metody niechirurg. Umieszcz. się w poskrom. krowy biorczynię, usuw.się kał oraz bada się jajników m.in. na ob. c. żółt. Wyk. się zniecz. nadopon. oraz myje i odkaża ok. sromu i krocza. Aparat Cassou wprow. jest do szyjki macicznej, a nast. do rogu macicy możliwie na jak najdalszą głęb., gdzie deponuje się zarodek. Miejsce zdeponow. zarodka oraz szybkość wykon. zabiegu mają duży wpływ na wyniki zacieleń. Przedłuż. manipulacje w obrębie rogu maciczn. prow. z reg. do uszkodzen. bł. śl. macicy i wystąp. wczesnej śmierteln. zarodków. Wykon. zabiegu nie powinno przekr. ok. 5 min. Wyniki zacieleń po zastosow. met. niech. wah. się w gran. 40-70%, w zal. od indyw. umiejętn. osoby wykonuj. zabieg.
Ocena płodności samca: badanie kliniczne labolatoryjne l .Opis zw. 2. Bad. og.: bad. klin., kond. zw. ,stan narządów ruchu,. wyniki bad. w kier. ch. zak. 3. Badanie szczeg. , specjal.: -narz. rozr. (bud. zewn. i wew.) a. worek moszn.- wielk. , sym., ch. skóry b. jądra (p i l)- wielk., sym. kształt, konsyst., położ. c. najądrza- głowa, trzon , ogon ,wielk., położ. , konsyst. d. powrózki nasienne e. gr. pęcherzyk.- wielk., sym. , konsyst., bolesność f. bańki nasieniowodów- wielk., sym. , wrażl. g. prostata 4 .bad. narz. kopul. a. napletek b. prącie 5.bad. w kier schorz. przenosz. drogą krycia- wyskr. , zeskrob., krew , nasienie 6.bad. i określ. pop. płc. (libido) 7. bad. nasienia a. szacunk. ocena wstępna- obj. , barwa, konsyst. ,zapach b. ocena parametrów mikroskop.-ruch i koncentr. nasienia c. bad. dodatk. 8.ocena końc. a-przydatn. b-wątpl. przyd. c-nieprzyd.
Rozmraż. i przygotow. nasienia do insem. krów Nasienie zamroż. w słomkach rozmr. się 35°C. Do rozmnaż. służy łaźnia wodn. Do niej włożyć termometr i ustalić 35°C Wyjąć: pęseta słomkę i włożyć na 40s - słomka MIDI i MINITUB;20 s - słomka MINI- Słomkę wyjąć z łaźni, dokł. wytrzeć ligniną, sprawdzić szczelność słomki, odczytać nazwę i nr buhaja. Nie nal. używać słomek uszkodz. Rozmroż. nasienie zużyć możl. jak najszybciej /najw. skuteczn./ Charakteryst. gr. dodatk. u knura i buchają Buhaj wyposaż. jest w komplet dodatk. gr. płc.- bańka nasieniowodu cz. wydziel. , gr. o dużym znacz. -gr. pęcherz. - prostata (trzon i cz. rozs.)- gr. opuszk.-cewk. Knur:- brak bańki nasieniowodu- brak cz. rozs. prostaty- ogromny trzon prostaty (duża obj. ejakulatu)- duże gr. opuszk.-cewk.- duże gr. pęcherzyk. Technika przyżyciow. pozyskiw. oocytów od bydła (OPU - OVUM PICK-UP) Aspiracja oocytów z pęcherzyków jajnika pod kontr. głow. USG wprowadz. do pochwy krowy - drugą rękę wkład. do prostn. - ustalamy jajnik i zbliżamy do głowicy
- pęcherzyk należy umiejscowić w linii przebiegu igły- zaw. pęcherzyka aspirujemy igłą- uzysk. w ten sposób oocyty można wykorz. do zapłodn. in vitro
Sztuczne unasienianie owiec; cel i metody - nasienie płynne i mrożoneRodzaj naś:- naś świeże (do 2h. w t. pok.)- nas świeże rozcień.- nas. mroż.- dawka insemin.: 100-500 ml żywych plemn./owcę- max do l mld plemn. w jednym ejakulacie- z jednego ejakulatu max 10 dawek- obj. 0,1 - 0,2 ml nas. do insemi.- insem. nas. schłodzonym - DOSZYJK- u młodych , które nie rodziły 0,5 ml DOPOCHW. Metody:a. chirurg. - laparotomia zniecz. miejsc. cięcie, wyjmujemy róg lub trzon macicy, tępym kateterem przebijamy ścianę macicy i depon. nas. b. niech.- przez szyjkę c. laparoskopowo - 3 cięcia skóry po l cm 1. w linii pośrodk. - końcówka wizyjna 2. 3 cm od linii pośrodk. - wtłacza powietrze 4. na szerokość dłoni od l. cięcia w linii pośrodk. -inseminacja Zapłodn. in vitro u bydła: cel i metodyCel:- leczenie zab. jałowości- opracowanie systemów pozwal. na ocenę niekt. czynn. mających wpływ na zapłod.- produkow. dużej l. zarodków (intensywne eksperymenty nad uzysk. zw. transgen.)Zapłodn.—> wiązanie plemników z kom. jajową, jego pochłonięcie (wnikn. do ooplazmy) następnie uformow. męskiego i żeń. przedjądrza, kontakt plemników z osłonką przejrzyst. -> natychm. aktywacja komórki jajowej wyzwalająca reakcje korowe (blokada przeciwko zapłodn. polispermicznemu), wznow. drugiego podziału mejozy z wydzieleniem drugiego ciałka kierunkow Metody:Polegają na ułatw. pokonania lub wyeliminow. bariery jaką stanowi osłonka przejrzysta 1. część. nadtraw. osłonki przej. na drodze enzymatycznej (trypsyna , pronaza) lub usun. osłonki. Osłonka nie jest potrzebna do zapłodn. in vitro u bydła 2. przerwanie ciągłości (mikroigła lub laser) lub nawiercenie w osłonce przej., poprzez rozpuszczenie jej roztworem o niskiej kwasow. , plemniki muszą być wcześniej kapacytowane 3. wstrzykn. plemnika lub kilku plemników pod osłonkę przej. do przestrzeni okołootoczkow. Wstrzykiw. plemników o małej ruchliwości a nawet nieruchliwych 4. wstrzykiw. plemnika do cytoplazmy oocytu , może być użyty każdy rodzaj plemnika (główki, nieruchome, martwe lub morfolog. zmienione plemniki)
Zak. u samców wywoł. zmiany u samic i samców oraz ronienia chlamydioza (podl. rejestr. -ropne ogniska -atrofia jądra -zwłókn. jądra -przypom. wyglądem gruźlicę -naciek leukocytarny w kanalikach nasien. -zaburz. spermatogen. -niepłodność buhaja -b. pow. w.chł. pachw. -ogniska guzowate w Śl. (degen. wysokiego stopnia) -występ. jako enzootia -łatwo wykryw. w mikrosk. świetlnym (ciałka element.) -zoonoza -wymaga do pasażow. hodowli na zarodkach kurzych lub mysich; wrażl. na oxy., detreo., amoks. -mastitis -zap. macicy -ronienia -wczesne zamieranie zarodków Chlamydioza owiec=enzoot. ronienia Ch. mętwikowa =Campylobacteriosis genitalis -bardzo szeroko rozpow. w PL -buhaj bezobjaw. -bytuje w zachyłkach bł. śl. jamy naplet.-wywoł. zmiany w bł. śl. pochwy, szyjki, jajowodu Endometritis catharralis -po zabiegach unasien., po pokryciu (po 2 dn.) -może pow. ronienia; mat. do bad: biopsja szyjki macicy (wycinek doZHW) , śluz pochw. (tu wys. poziom AB), poronione płody (H2O płod., żołądek) Rośnie w ob. N2 i CO2 i obniżonym ciśn. O2 Diagnoza: -wypłuczyny =>ruch w mikroskopie kontr.faz. lub z ciemnym polem, odróż. od Camp. sputorum, saprofit (wytw. H2S, nie wytw. katalazy) pod. rejestr.; u krów daje odp. po poron. Campylobacter fetus subsp. intestinalis u owiec, zak. drogą pok. Leczenie: po zniecz. i wypadn. prącia płukać jamę naplet. penstrept. +antb. og.; prof. szczep. zabite; elimin. buhaja z rozrodu. Obowiązk. 2xrok bad. w stacjach unasien., a 1x w punktach kop. (tak samo rzęsistek) Leptospiroza -obow. bad. rozpłodników Bruceloza -nie zoonoza; B.ovis; wyw. zak. zap. jąder i najądrzy u tryków; PL; często wikłana chlamydiozą i salmonelozą; ronienia sporad.; po przechorow. odp.; zap. gr. pęcherzyk. Otręt (IBR-IPV), podl. rejestracji; BVD-MD.
Charakt. eiakulatu knura.- dojrz. płc.- ok. 5 m-ca nas. frakcjonow.; objęt. ejakulatu 80 - 500 ml; konc.50 - 200 tyś/mm3 Frakcj: l. przednaś. = wstępna 5-15 ml, 2-10 % ejakulatu, wodnisto-śluz. , z gr. cewk., frakcja przepłukująca, brak plemników 2. nasienn. = głwn. 120 -350 ml, 40-60 % ejakulatu, mleczno-wodnista, szaro-biała, wysoka koncent. 4*106 ,zaw. wydz. gr. pęch. i prostaty 3. ponaś. 50-300 ml, 10-40 % ejakulatu, szaro-biała, wyraźne galaretowato-soczewkowate twory, pozbaw. plemników lub pojedyncze. Galaretow. twory uszczelniają szyjkę macicy /ejakulacja do macicy/. Zaw.wydz. gr. pęcherzyk. i opuszk.-cewkow. Składnik charakt.: ERGOTIONEINA, fruktoza, kw. cytrynowy Pobieranie: 1. do sztucznej pochwy / nie pozwala na odrzucenie frakcji 2. met. japońska :"na rękę"Konserw.:gł. przechowyw. w stanie płynnym, -niew. rozc. nasienia (mała koncentr. przy dużej obj. naś.) -rozrz.1:1 5C; przech. 5 dn.; obj. dawki ok.100 ml.
Zab. Płodn. Buh. i Trk. 1.Ch.Ap.Ruchu -zmiany w odc. lędź-+. -postęp. paraliż zadu -spion. kk. miedn. -syndrom przykurcz. -por. spast. m. brzuch. łydki -przerost sk. szp. międzyrać. 2.Wady Wrodz. Narz. Rozr. -hypoplasia testis - aplasia segment. ductus Wolfi -przykurcz mm. wciąg. prą. -hypop.penis -hypospodia - stulejka 3. Ch. Narz. Rozr. -orchitis acuta(urazy, zak: M.Tuberc, Br.AB, Aer.Pyog. Chlam. -zwyrodn. jąder - zwłókn. jąder -zap. naj. - zap. gr. dod. -torbiele naj. -zap. bł. śl. napl. i prącia -brod. i włokn. prącia 4. Zab. Pop. Płć. -brak, obniż. pop. - zab. w sekrecji i odruchów w czasie skoku
Zab. Płodn. Ogr. 1. Zab. na tle gen. -obojn. (rzek. część.) -wnętr. (zwykl.1str) 2. Ch. Narz. Rozr. -hypol. testis - orchitis (uraz. inf. -deg. testis - spermatostasis -zap. sk. moszny -sch. prącia i napletka (traum. zak. nowotw.) -sch. dod.gr. płć. 3. Zab. Zach. Płć. 4.Zab.Ze Str. Narz. Ruchu
Zab. Płod. Knr. 1. Ch. Ap. Ruchu -osteochondroza -osteoarthritis -osteomalatia -arthritis -zmiany w kręgosł. i kulawizny 2. Wady Wrodz. Narz. Rozr. -wnętr. -hypopl. testis - obojniactwo (oba) -sndr. feminizacji jądrowej i dysgenezji gonadalnej Turnera (38/xy i 38/xx) - przetrw. wędź. napletkowe - stulejka - hypopl. penis -dysf. mm. cof. prącia 3. Ch Narz. Rozr. -zap. jąder (często B. suis i in.) -=>zwyr., zwł., zwapn. w jądrach -dystrophia testis (post. zanik nabł naś.) -torbiel jąder -now.j. -wpididymitis -zap.moszny -zap. bł. śł. napl. i pr. -brodawcz. i włókn. prącia -zap. gr. pęch.