Nauki dane Kalamom.
Kalama Sutta, AN XII.65.
Oto co usłyszałem. Pewnego razu Błogosławiony przemierzając kraj Kosala z liczną grupą mnichów, przybył do miasta Kalamów, zwanego Kesaputta.
Kalamowie, którzy byli mieszkańcami Kesaputty stwierdzili: "Pełen czci Gotama, mnich, syn Sakyów, podczas gdy przemierzał kraj Kosala, przybył do Kesaputty. Dobre imię pełnego czci Gotamy dotarło także i tutaj. Istotnie, Błogosławiony jest doskonały, w pełni oświecony, wytrawny w wiedzy i praktyce, wzniosły, znawca światów, nie mający sobie równych, przewodnik dla pragnących opanowania, nauczyciel bóstw i ludzi, który sam z siebie poprzez bezpośrednie poznanie jasno rozumie. Wyjaśnił Dhammę, dobrą na początku, dobrą w środku, dobrą na końcu, posiadającą znaczenie i literę, kompletną we wszystkim. Oznajmia On o błogosławionym życiu, które jest całkowicie czyste. Spotykać tak doskonałego jest naprawdę dobrze."
Następnie Kalamowie, którzy byli mieszkańcami Kesaputty poszli tam, gdzie zatrzymał się Błogosławiony. Po przybyciu, niektórzy oddali jemu pokłon i usiedli z boku. Niektórzy wymienili z nim powitania i zaraz po zakończeniu pozdrowień usiedli z boku, niektórzy pozdrowili go przez podniesienie złączonych dłoni na wysokość serca i usiedli z boku, niektórzy przedstawili swoje imiona oraz imiona swoich rodzin i usiedli z boku, niektórzy bez słowa usiedli z boku.
Kalamowie, którzy byli mieszkańcami Kesaputty siedząc zwrócili się do Błogosławionego: "Mnisi i bramini, czcigodny panie, odwiedzają Kesaputtę. Wykładają i zachwalają swoje doktryny, doktrynami innych pogardzają, przeklinają, rwą na strzępy. Inni mnisi i bramini także, czcigodny panie, odwiedzają Kesaputtę. Oni także wykładają i zachwalają tylko swoje doktryny, doktrynami innych pogardzają, przeklinają i rwą na strzępy. Czcigodny panie, odczuwamy wątpliwości, niepewność co do nich. Którzy z tych wielebnych mnichów i bramanów mówią prawdę, a którzy kłamią?
"Oczywiście Kalamowie, że wątpicie, że jesteście niepewni; tam gdzie są warunki dla powstania niepewności, tam ona powstanie. Posłuchajcie zatem Kalamowie. Nie wierzcie w coś tylko dlatego, że wiele razy wam to powtarzano, nie wierzcie tradycji, nie wierzcie plotkom, nie wierzcie temu co jest napisane w świętych księgach, nie wierzcie domysłom, aksjomatom, zwodniczym rozumowaniom, nie budujcie w sobie przychylności dla jakiegoś poglądu który jest rozważany, nie wierzcie tym, którzy wydają się inteligentniejsi, nie wierzcie poprzez wzgląd, 'Ten jest naszym nauczycielem'. Kalamowie, jeśli sami dobrze wiecie: 'Te rzeczy są złe, te rzeczy są hańbiące, te rzeczy są potępiane przez mędrców; podjęte i praktykowane, te rzeczy prowadzą do krzywdy i cierpienia', porzućcie je.
"Jak myślicie Kalamowie? Czy chciwość pojawia się w człowieku na jego korzyść czy szkodę?"
"Na jego szkodę, czcigodny panie."
"Kalamowie, ten kto jest oddany chciwości oraz obezwładniony i ubezwłasnowolniony umysłowo przez chciwość, człowiek taki: odbiera życie, bierze czego mu nie dano, popełnia cudzołóstwo, kłamie; namawia innego by robił podobnie. Czy wszystko to prowadzi do długotrwałej krzywdy i cierpienia?"
"Tak, czcigodny panie."
"Jak myślicie Kalamowie? Czy nienawiść pojawia się w człowieku na jego korzyść czy szkodę?"
"Na jego szkodę, czcigodny panie."
"Kalamowie, ten kto jest oddany nienawiści oraz obezwładniony i ubezwłasnowolniony umysłowo przez nienawiść, człowiek taki: odbiera życie, bierze czego mu nie dano, popełnia cudzołóstwo, kłamie; namawia innego by robił podobnie. Czy wszystko to prowadzi do długotrwałej krzywdy i cierpienia?"
"Tak, czcigodny panie."
"Jak myślicie Kalamowie? Czy urojenie pojawia się w człowieku na jego korzyść czy szkodę?"
"Na jego szkodę, czcigodny panie."
"Kalamowie, ten kto jest oddany urojeniu oraz obezwładniony i ubezwłasnowolniony umysłowo przez urojenie, człowiek taki: odbiera życie, bierze czego mu nie dano, popełnia cudzołóstwo, kłamie; namawia innego by robił podobnie. Czy wszystko to prowadzi do długotrwałej krzywdy i cierpienia?"
"Tak, czcigodny panie."
"Jak myślicie Kalamowie? Czy te rzeczy są dobre czy złe?"
"Złe, czcigodny panie."
"Hańbiące czy nie hańbiące?"
"Hańbiące, czcigodny panie."
"Potępiane czy chwalone przez mędrców?"
"Potępiane, czcigodny panie."
"Podjęte i praktykowane, czy rzeczy te prowadzą do krzywdy i cierpienia, czy nie?"
"Podjęte i praktykowane, te rzeczy prowadzą do krzywdy i cierpienia. Tak nam się wydaje."
"Tak więc, jak powiedziałem, Kalamowie: Nie wierzcie w coś tylko dlatego, że wiele razy wam to powtarzano, nie wierzcie tradycji, nie wierzcie plotkom, nie wierzcie temu co jest napisane w świętych księgach, nie wierzcie domysłom, aksjomatom, zwodniczym rozumowaniom, nie budujcie w sobie przychylności dla jakiegoś poglądu który jest rozważany, nie wierzcie tym, którzy wydają się inteligentniejsi, nie wierzcie poprzez wzgląd, 'Ten jest naszym nauczycielem'. Kalamowie, jeśli sami dobrze wiecie: 'Te rzeczy są złe, te rzeczy są hańbiące, te rzeczy są potępiane przez mędrców; podjęte i praktykowane, te rzeczy prowadzą do krzywdy i cierpienia', porzućcie je.
Zatem Kalamowie. Nie wierzcie w coś tylko dlatego, że wiele razy wam to powtarzano, nie wierzcie tradycji, nie wierzcie plotkom, nie wierzcie temu co jest napisane w świętych księgach, nie wierzcie domysłom, aksjomatom, zwodniczym rozumowaniom, nie budujcie w sobie przychylności dla jakiegoś poglądu który jest rozważany, nie wierzcie tym, którzy wydają się inteligentniejsi, nie wierzcie poprzez wzgląd, 'Ten jest naszym nauczycielem'. Kalamowie, jeśli sami dobrze wiecie: 'Te rzeczy są dobre, te rzeczy nie są hańbiące, te rzeczy są chwalone przez mędrców; podjęte i praktykowane, te rzeczy prowadzą do długotrwałej korzyści i szczęścia', przyswójcie je i żyjcie nimi.
"Jak myślicie Kalamowie? Czy brak chciwości pojawia się w człowieku na jego korzyść czy szkodę?"
"Na jego korzyść, czcigodny panie."
"Kalamowie, ten kto nie jest oddany chciwości oraz nie jest obezwładniony i nie jest ubezwłasnowolniony umysłowo przez chciwość, człowiek taki nie odbiera życia, nie bierze czego mu nie dano, nie popełnia cudzołóstwa, nie okłamuje; również namawia innego by robił podobnie. Czy wszystko to prowadzi do długotrwałej korzyści i szczęścia?"
"Tak, czcigodny panie."
"Jak myślicie Kalamowie? Czy brak nienawiści pojawia się w człowieku na jego korzyść czy szkodę?"
"Na jego korzyść, czcigodny panie."
"Kalamowie, ten kto nie jest oddany nienawiści oraz nie jest obezwładniony i nie jest ubezwłasnowolniony umysłowo przez nienawiść, człowiek taki nie odbiera życia, nie bierze czego mu nie dano, nie popełnia cudzołóstwa, nie okłamuje; również namawia innego by robił podobnie. Czy wszystko to prowadzi do długotrwałej korzyści i szczęścia?"
"Tak, czcigodny panie."
"Jak myślicie Kalamowie? Czy brak urojeń pojawia się w człowieku na jego korzyść czy szkodę?"
"Na jego korzyść, czcigodny panie."
"Kalamowie, ten kto nie jest oddany urojeniu oraz nie jest obezwładniony i nie jest ubezwłasnowolniony umysłowo przez urojenia, człowiek taki nie odbiera życia, nie bierze czego mu nie dano, nie popełnia cudzołóstwa, nie okłamuje; również namawia innego by robił podobnie. Czy wszystko to prowadzi do długotrwałej korzyści i szczęścia?"
"Tak, czcigodny panie."
"Jak myślicie Kalamowie? Czy te rzeczy są dobre czy złe? "
"Dobre, czcigodny panie."
"Hańbiące czy niehańbiące?"
"Niehańbiące, czcigodny panie."
"Potępiane czy chwalone przez mędrców?"
"Chwalone, czcigodny panie."
"Podjęte i obserwowane, czy rzeczy te prowadzą do krzywdy i cierpienia, czy nie?"
"Podjęte i praktykowane, te rzeczy nie prowadzą do krzywdy i cierpienia. Tak nam się wydaje."
"Dlatego też, czy nie powiedzieliśmy, Kalamowie, tego co było już powiedziane: Nie wierzcie w coś tylko dlatego, że wiele razy wam to powtarzano, nie wierzcie tradycji, nie wierzcie plotkom, nie wierzcie temu co jest napisane w świętych księgach, nie wierzcie domysłom, aksjomatom, zwodniczym rozumowaniom, nie budujcie w sobie przychylności dla jakiegoś poglądu który jest rozważany, nie wierzcie tym, którzy wydają się inteligentniejsi, nie wierzcie poprzez wzgląd, 'Ten jest naszym nauczycielem'. Kalamowie, jeśli sami dobrze wiecie: 'Te rzeczy są dobre, te rzeczy nie są hańbiące, te rzeczy są chwalone przez mędrców; podjęte i praktykowane, te rzeczy prowadzą do długotrwałej korzyści i szczęścia', przyswójcie je i żyjcie nimi.
Uczeń Błogosławionego, Kalamowie, ten, który jest wyzbyty pożądliwości, wyzbyty złej woli, wyzbyty złudzeń, jasno pojmujący i uważny, żyje przeniknięty życzliwością, wypełniając nią wszystkie kierunki; pierwszy i drugi, trzeci i czwarty, wypełniając to co u góry, w dole, jak i wszerz, żyje nią przeniknięty, ponieważ jest ona widoczna we wszystkich istotach żyjących, wszędzie, na całym świecie, ta wspaniała, najwyższa, bezgraniczną życzliwość, która jest wolna od nienawiści czy złośliwości.
Żyje, przeniknięty współczuciem wypełniając nim wszystkie kierunki; pierwszy i drugi, trzeci i czwarty, wypełniając to co u góry, w dole, jak i wszerz, żyje nim przeniknięty, ponieważ jest ono widoczne we wszystkich istotach żyjących, wszędzie, na całym świecie, to wspaniałe, najwyższe, bezgraniczne współczucie, które jest wolne od nienawiści czy złośliwości.
Żyje, przeniknięty sympatią, wypełniając nią wszystkie kierunki; pierwszy i drugi, trzeci i czwarty, wypełniając to co u góry, w dole, jak i wszerz, żyje nią przeniknięty, ponieważ jest ona widoczna we wszystkich istotach żyjących, wszędzie, na całym świecie, ta wspaniała, najwyższa, bezgraniczną sympatia, która jest wolna od nienawiści czy złośliwości.
Żyje, przeniknięty zrównoważaniem, wypełniając nim wszystkie kierunki; pierwszy i drugi, trzeci i czwarty, wypełniając to co u góry, w dole, jak i wszerz, żyje nim przeniknięty, ponieważ jest ono widoczne we wszystkich istotach żyjących, wszędzie, na całym świecie, to wspaniałe, najwyższe, bezgraniczne zrównoważenie, które jest wolne od nienawiści czy złośliwości.
Uczeń Błogosławionego, Kalamowie, który ma umysł uwolniony od nienawiści, uwolniony od złośliwości, którego umysł nie jest zbezczeszczony, którego umysł jest czysty, jest tym który znalazł cztery pocieszenia tu i teraz.
Zakładając, że jest jakiś pośmiertny świat, oraz że jest owoc, rezultat, dobrych i złych uczynków. Jest wtedy możliwość, że wraz z rozpadem ciała po śmierci, wstąpię do świata niebiańskiego, pełnego rozkoszy. To jest pierwsze pocieszenie jakie znajduję.
Zakładając, że nie ma żadnego pośmiertnego świata, oraz że nie ma owocu, rezultatu dobrych i złych uczynków. W tym świecie, tu i teraz, wolny od nienawiści, wolny od złośliwości, cały i zdrowy, trwam szczęśliwy. To jest drugie pocieszenie jakie znajduję.
Zakładając, że konsekwencje dopadną tego, który źle postąpił. Ja jednak ani myślę czynić komukolwiek źle. Jak więc kara może mnie dotyczyć, skoro nie robię złych rzeczy? To jest trzecie pocieszenie jakie znajdzie.
Zakładając, że konsekwencje nie dopadną tego, który źle postąpił. W takim przypadku mnie to także nie dotyczy. To jest czwarte pocieszenie jakie znajdzie.
Uczeń Błogosławionego, Kalamowie, który ma umysł uwolniony od nienawiści, który ma umysł uwolniony od złośliwości, którego umysł nie jest zbezczeszczony, którego umysł jest czysty, jest tym który znalazł cztery pocieszenia tu i teraz."
"Tak jest, o Błogosławiony. Jest jak powiedziałeś szlachetny Panie! Uczeń Błogosławionego, który ma umysł uwolniony od nienawiści, który ma umysł uwolniony od złośliwości, którego umysł nie jest zbeszczeszczony, którego umysł jest czysty, znajduje cztery pocieszenia tu i teraz.
Zakładając, że jest jakiś pośmiertny świat, oraz że jest owoc, rezultat, dobrych i złych uczynków. Jest wtedy możliwość, że wraz z rozpadem ciała po śmierci, wstąpię do świata niebiańskiego, pełnego rozkoszy. To jest pierwsze pocieszenie jakie znajduję.
Zakładając, że nie ma żadnego pośmiertnego świata, oraz że nie ma owocu, rezultatu dobrych i złych uczynków. W tym świecie, tu i teraz, wolny od nienawiści, wolny od złośliwości, cały i zdrowy, trwam szczęśliwy. To jest drugie pocieszenie jakie znajduję.
Zakładając, że konsekwencje dopadają tego, który źle postąpił. Ja jednak ani myślę czynić komukolwiek źle. Jak więc kara może mnie dotyczyć, skoro nie robię złych rzeczy? To jest trzecie pocieszenie jakie znajdzie.
Zakładając, że konsekwencje nie dopadają tego, który źle postąpił. W takim przypadku mnie to także nie dotyczy. To jest czwarte pocieszenie jakie znajdzie.
Uczeń Błogosławionego, czcigodny Panie, który ma umysł uwolniony od nienawiści, który ma umysł uwolniony od złośliwości, którego umysł nie jest zbezczeszczony, którego umysł jest czysty, jest tym który znalazł cztery pocieszenia tu i teraz.
Wspaniale czcigodny Panie! Cudownie czcigodny Panie! To tak jakby, czcigodny Panie, człowiek postawił z powrotem coś, co było przewrócone, jakby odkrył ukryte, jakby wskazano drogę zagubionemu, jakby przyniesiono lampę w ciemności, mając na myśli 'Ci, którzy mają oczy będą widzieli wszystko wyraźnie', w taki też sposób została nam ukazana Dhamma przez Błogosławionego. My, czcigodny Panie, chcemy mieć schronienie w Buddzie, chcemy mieć schronienie w Dhammie, chcemy mieć schronienie w Sandze. Czcigodny Panie, niech Błogosławiony traktuje nas jako współwyznawców, tych, którzy od dzisiejszego dnia znaleźli schronienie na resztę życia."