Wykład 2
STRUKTURA ORGANIZACJI
•formalny sposób podziału i koordynacji zadań
•wewnętrzna infrastruktura organizacji w ramach, której wdrażana jest strategia
•
STRUKTURA PODEJŚCIE KLASYCZNE:
(Weber):
kryteria: podział pracy, jedność poleceń, władza i odpowiedzialność, zakres kontroli, centralizacja, komunikacja
góra - dół
STRUKTURA PODEJŚCIE ORGANICZNE:
(Burns & Stalker)
kryteria: wspólna wizja i wartości, praca zespołowa, ściślejsza współpraca między personelem -specjalistami, mniej wyodrębniona odpowiedzialność, decentralizacja, komunikacja dół - góra
Najczęściej stosowane rozwiązania organizacyjne
•Struktura prosta (do 50 osób)
•Biurokracja (duże przedsiębiorstwa)
•Struktura macierzowa
•Struktura zespołowa
•Organizacja wirtualna
•Organizacje bez granic
Strategia
to
wyznaczenie celów organizacji a następnie podejmowanie decyzji dotyczących sposobów ich realizacji
1. STRATEGIA ORGANIZACJI
2. STRATEGIA PERSONALNA
3. POLITYKA ZZL
•System oceniania
• System motywowania i wynagradzania
•System szkolenia i doskonalenia
•System rekrutacji i selekcji
Strategia organizacji a polityka ZZL
•Strategia innowacji
•Strategia podnoszenia jakości
•Strategia redukcji kosztów
(Schuler&Jackson)
STRATEGIA INNOWACJI
•Role i zachowania: wysoki stopień - kreatywności, podejmowania ryzyka, tolerancji na niejasności, niski stopień kooperacji i zależności, średni stopień koncentracji na jakości, koncentracja na długim okresie
•Polityka ZZL: luźno określone opisy stanowisk pracy, wymagające współpracy i komunikacji między zespołami zadaniowymi, długookresowa ocena pracowników (grupowa), intensywny rozwój pracowników w szerokim zakresie umiejętności
STRATEGIA PODNOSZENIA JAKOŚCI
•Role i zachowania: względnie powtarzalne i przewidywalne zachowania, zaangażowanie w cele organizacji, niski stopień podejmowania ryzyka, wysoka koncentracja na jakości
•Polityka ZZL: równość i pewne gwarancje bezpieczeństwa, względnie niezmienne opisy stanowisk, krótkookresowa ocena pracowników -wyniki pracy indywidualnej i grupowej, ciągłe i intensywne szkolenia związane z poprawą jakości pracy.
STRATEGIA REDUKCJI KOSZTÓW
•Role i zachowania: względnie powtarzalne i przewidywalne zachowania, podstawą są wyniki, koncentracja na krótkim okresie czasu i na ilości, niskie ryzyko podejmowanych decyzji, stabilność.
•
Polityka ZZL: względnie stałe opisy stanowisk, stanowiska zakresowo wąskie, oceny pracowników - krótkoterminowe, dotyczące wyników, minimalny zakres szkoleń
NARZĘDZIA POLITYKI ZZL
Rekrutacja i selekcja
Identyfikacja cech, umiejętności i zdolności zgodnych z wymaganiami stanowiska
Identyfikacja potrzeb i motywów działań jednostki
Identyfikacja planów i możliwości przyszłych losów osoby w organizacji
Motywowanie
Jak jednostka zaspokaja swoje potrzeby związane z pracą, jak się komunikuje z grupa i liderem, czy przyszłość zawodową wiąże z daną organizacją
Ocena pracy
w jaki sposób ocenia się pracę jednostki, czy ocena jest sprawiedliwa, czy osoba ma dostęp do informacji zwrotnej, czy osoba ma szansę poprawy
Szkolenie i doskonalenie
czy osoba ma możliwość szkolenia się, czy dobór szkoleń odpowiada jej potrzebom, czy poziom szkoleń gwarantuje nabycie potrzebnej wiedzy, czy forma szkoleń jest odpowiednia i właściwa
Wykład 3
KULTURA ORGANIZACYJNA
to
zbiór wartości, wierzeń, postaw, zachowań członków organizacji
Model kultury organizacyjnej
(Scheina)
Atrefakty (widoczne i uświadamiane)
językowe, behawioralne, fizyczne
Normy i wartości (częściowo widoczne i uświadamiane)
deklarowane, przestrzegane
Założenia kulturowe (całkiem niewidoczne i nieuświadamiane)
dotyczą: natury człowieka -Teorie X,Y,Z, relacji międzyludzkich, samej organizacji, natury otoczenia, relacji organizacji z otoczeniem
Dlaczego zrozumienie kultury organizacyjnej jest ważne?
FUNKCJA DOSTOSOWANIA ZEWNĘTRZNEGO:
•umożliwia zrozumienie misji i strategii organizacji
•umożliwia integrację pracowników wokół celów
•oferuje jednolite sposoby pomiaru wyników pracy
•oferuje ulepszenie środków i zmianę celów
FUNKCJA DOSTOSOWANIA WEWNĘTRZNEGO:
•oferuje wspólny język
•definiuje granice grupy
•wyznacza zasady władzy i kryteria statusu
•sprzyja zaspokajaniu potrzeby bezpieczeństwa i afiliacji
•zawiera kryteria nagradzania i karania
Model kultury organizacyjnej
(Hofestede)
Na kulturę organizacyjną ma wpływ kultura narodowa
Wymiary:
Dystans władzy
Unikanie niepewności
Indywidualizm - kolektywizm
Męskość - kobiecość
Czas
PRZYWÓDZTWO W ORGANIZACJI
to:
oddziaływanie na zachowania innych
(Manz&Sims)
Polega ono na:
•ustanawianiu nowych wzorów zachowań
•zmianie częstości występowania określonych zachowań
•modyfikowaniu starych wzorców zachowań
KLASYCZNA TEORIA PRZYWÓDZTWA:
•przywódca w centrum działania
•instrumentalne traktowanie podwładnych - „służą” realizacji celów i zadań przywódcy
•system hierarchiczny reguluje relacje władzy
•budowanie autorytetu na zajmowanym stanowisku
•centralizacja władzy
•komunikacja zorientowana na potrzeby władzy
NOWOCZESNA TEORIA PRZYWÓDZTWA:
•delegowanie władzy (np. zarządzanie przez cele)
•dominacja stosunków horyzontalnych
•budowanie autorytetu na kompetencjach
•przywódca jako agent zmiany kulturowej w organizacji
•koncepcja samoprzywództwa
PODJEŚCIA DO PODSTAWY AUTORYTETU W PRZYWÓDZTWIE ORGANIZACYJNYM:
Racjonalne
teorie głoszące relatywizm sytuacyjny stylów kierowania
Emocjonalne
przywództwo wizjonerskie, charyzmatyczne
RACJONALNE PODSTAWY AUTORYTETU:
•motywacji zachowań pracowników należy szukać w sferze racjonalnej
•kierownik to koordynator komunikacji w organizacji
•rozwój wiedzy pracowników to możliwość samodzielnego przez nich podejmowania decyzji
•kierowanie to koordynowanie współpracy i pomoc w komunikacji specjalistów wielu dziedzin
•wymagania klientów to warunki realizacji zdań w organizacji
•władza kierownika jest przechodnia
•prestiż to awans poziomy
EMOCJONALNE PODSTAWY AUTORYTETU:
•przywódca ma centralna pozycję - inspiruje i ogranicza podwładnych
•przywódca motywuje poprzez odwoływanie się do potrzeb i wartości grupy
•kierowanie to określanie wizji i sposobów dojścia do niej; podążanie za „naturalnym wzorem”
•kierowanie ma charakter paternalistyczny
•relacje z podwładnymi mają charakter hierarchiczny
•kierownik daje poczucie pewności i bezpieczeństwa podwładnym
•prestiż to władza sama w sobie
PODEJŚCIA W ANALIZIE
ZAGADNIEŃ EFEKTYWNOŚCI PRZYWÓDCY/ KIEROWNIKA
Teorie predyspozycji -
cechy i charyzmy
Teorie zachowań - style przewodzenia
Teorie zgodności -predyspozycji i sytuacji
1. TEORIE CECH PRZYWÓDCY I CHARYZMY
1.1 Model Cech - Alderferer
1.2 Model kompetencyjny Bass (1990) (1)
1.3 TYPÓW PRZYWÓDCÓW
Bass
Przywódcy transakcyjni
określają co podwładni powinni zrobić aby zrealizować cele własne i organizacji i wskazują, że przez odpowiednie działania można je zrealizować
Przywódcy transformacyjni
motywują podwładnych do zrobienia więcej niż wcześniej zamierzali, poprzez wyjście poza ich prywatne cele i podniesienie poziomu własnych potrzeb na wyższe szczeble
1.4 TEORIA PRZYWÓDCÓW CHARYZMATYCZNYCH
House
TEORIE STYLU PRZEWODZENIA
Ohio University / Michigan University
Przywódcy zorientowani na zadania i na ludzi
Ohio University - Analiza Czynnikowa zachowań liderów, dwa niezależne wymiary; Michigan University - badania porównawcze efektywnych i nieefektywnych liderów, dwa zależne wymiary).
Siatka kierownicza
Blake, Mouton - 5 stylów -kombinacje dwóch wymiarów orientacji na ludzi (Y) i na zadanie (X)
Zubożałe kierownictwo (1,1)
Autorytet - posłuszeństwo (9,1)
Organizacja - człowiek (5,5)
Kierownictwo klubu prowincjonalnego (1, 9)
Kierowanie grupowe (9,9)
3. TEORIE PRZYPADKU (CONTINGENCY APPROACH)
3.1 TEORIA FIEDLERA
3.2 MODEL NORMATYWNY VROOM, YETTON, JAGO
3.3 TEORIA ŚCIEŻKI DO CELU HOUSE
11