Ochrona wzorów przemysłowych.
Istotą ochrony wzorów przemysłowych jest zapewnienie wyłączności w korzystaniu w obrocie ze szczególnej postaci przedmiotu, przejawiającej się w jego swoistym wyglądzie.
Swoisty wygląd postaci wytworu zostaje uzyskany poprzez szczególne ukształtowanie jego cech charakterystycznych.
Wzory przemysłowe dotyczą postaci utworów.
Wytworem mogą być tylko przedmioty o charakterze materialnym, nie mogą być zatem do tej kategorii zaliczane np. smaki czy zapachy.
Wzorem przemysłowym jest nowa i posiadająca indywidualny charakter postać wytworu lub jego części, nadana mu w szczególności przez cechy linii, konturów, kształtów, kolorystykę, strukturę lub materiał wytworu oraz jego ornamentację.
Wytworem jest każdy przedmiot wytworzony w sposób przemysłowy lub rzemieślniczy, obejmujący w szczególności opakowanie, symbole graficzne oraz kroje pisma typograficznego, z wyłączeniem programów komputerowych.
Za wytwór uważa się także:
- przedmiot składający się z wielu wymienianych części składowych umożliwiających jego rozłożenie i ponowne złożenie (wytwór złożony)
- część składową, jeżeli po jej włączeniu do wytwór złożonego pozostaje widoczna w trakcie jego zwykłego użytkowania, przez które rozumie się każde używanie z wyłączeniem konserwacji lub naprawy.
W przypadku wzoru stosowanego lub zawartego w części składowej wytworu złożonego, ocena nowości i indywidualnego charakteru dotyczy jego widocznych cech. (np. krzesło - nowy sposób wytworzenia)
Wzór przemysłowy może być dwuwymiarowy lub trójwymiarowy.
Wzór przemysłowy nie może być utożsamiany z przedmiotem, w którym jest inkorporowany. (kształt czekolady toblerone i jego opakowanie, nie sama czekolada)
Wzór przemysłowy może dotyczyć całości lub części postaci wytworu
Każdy przedmiot wytworzony sposobem rzemieślniczym lub przemysłowym może być wytworem, którego postać stanowić będzie wzór przemysłowy.
Przesłanki zdolności rejestracyjnej (ochrony) wytworów jako wzorów przemysłowych to:
- nowość
- indywidualny charakter
Wzór przemysłowy uważa się za nowy, jeżeli przed taką, według której oznacza się pierwszeństwo do uzyskania prawa z rejestracji, identyczny wzór nie został udostępniony publicznie przez stosowanie, wystawienie lub ujawnienie w inny sposób. Wzór uważa się za identyczny z udostępnionym publicznie także wówczas, gdy różni się od niego jedynie nieistotnymi szczegółami.
Wzór przemysłowy odznacza się indywidualnym charakterem, jeżeli ogólne wrażenie, jakie wywołuje na zorientowanym użytkowniku, różni się od ogólnego wrażenia wywołanego na nim przez wzór publicznie udostępniony przed taką, według której oznacza się pierwszeństwo.
Przy ocenie indywidualnego charakteru wzoru przemysłowego bierze się pod uwagę zakres swobody twórczej przy opracowaniu wzoru.
Podobnie jak inne wytwory zaliczane do własności intelektualnej, wzory przemysłowe dają podmiotowi, który je zgłosił do rejestracji, prawo podmiotowe do ochrony.
Jest to prawo wyłączne, zbywalne, podlegające dziedziczeniu, mające ograniczenia terytorialne i czasowe.
Kto to prawo naruszy, podlega odpowiedzialności karnej.
Wzory przemysłowe cechuje podatność na ochronę na gruncie innych regulacji z zakresu prawa własności intelektualnej.
Zewnętrzna postać produktu może być chroniona:
- w prawie autorskim
- w prawie własności przemysłowej
- w prawie zwalczania nieuczciwej konkurencji
Ochrona oznaczeń geograficznych
Geograficzne oznaczenia pochodzenia (oznaczenia geograficzne) są to oznaczenia (symbole) o treści geograficznej, które identyfikują określone miejsce globu (miejscowość, region, kraj), z którego pochodzi produkt.
Odbiorca łączy pojęciowo takie oznaczenie z towarem i przypisuje towarowi pochodzenie ze wskazanego geograficznie miejsca.
Nabywca uzyskuje informacje o towrze, w szczególności o jego pochodzeniu z określonego miejsca geograficznego.
Np. „feta” jest oznaczeniem geograficznym greckiego sera owczego, produkowanego w solance. Ser ten, ze względu na swoje pochodzenie (Grecja) odróżnia się od innych serów solankowych, wytwarzanych poza Grecją.
Oznaczenia geograficznego, podobnie jak znaki towarowe, służą wyróżnieniu towarów w obrocie gospodarczym, przy czym:
- znaki towarowe informują o pochodzeniu towaru z konkretnego przedsiębiorstwa.
- oznaczenia geograficzne informują o pochodzeniu z określonego miejsca geograficznego.
W przypadku znaków towarowych nie ma znaczenia miejsce produkowania towarów, bo ważna jest marka.
W przypadku oznaczeń geograficznych, miejsce pochodzenie ma podstawowe znaczenie.
Oznaczenia geograficzne mają znaczenie przede wszystkim dla produktów spożywczych.
Funkcje oznaczeń geograficznych:
- informacyjna
- odróżniająca
- reklamowa
- jakościowa (gwarancyjna)
Podstawowym aktem prawnym w dziedzinie ochrony oznaczeń geograficznych jest Rozporządzenia Rady Europy (WE) z 2006 w sprawie ochrony oznaczeń geograficznych i nzw pochodzenia produktów rolnych i środków spożywczych.
Dotyczy ono dwóch rodzajów geograficznych oznaczeń pochodzenia:
- nazw pochodzenia
- oznaczeń geograficznych
Nazwa pochodzenia to nazwa, którą określa się produkt:
- Pochodzący z określonego miejsca, regiony lub w wyjątkowych przypadkach, kraju
- Którego jakoś lub cechy charakterystyczne są w istotnej lub wyłącznej mierze zasługą szczególnego środowiska geograficznego, na które składają się czynniki naturalne i ludzkie
- Którego wszystkie etapy produkcji odbywają się na określonym obszarze geograficznym. (np. oscypki, obwarzanki krakowskie)
Oznaczenia geograficzne to nazwa, którą określa się produkt
- Pochodzący z określonego miejsca, regionu lub kraju
- Którego kreślona jakość, renoma lub inna cecha charakterystyczna w głównej mierze wynika z tego pochodzenia geograficznego
- Którego przynajmniej jeden etap produkcji odbywa się na tym określonym obszarze geograficznym.