KONTA WYNIKOWE

Zasady funkcjonowania kont wynikowych

Konta bilansowe dostarczają informacji o stanie składników zasobów majątkowych
i źródłach ich pochodzenia. Nie można jednak z tych informacji ustalić, jaki jest rezultat (wynik) z działalności przedsiębiorstwa. Miernikiem oceny działalności przedsiębiorstwa jest jego wynik finansowy, ustalany przez porównanie przychodów z kosztami uzyskania przychodów.

Do ujmowania operacji wywierających wpływ na wynik finansowy służą konta wynikowe. Dostarczają one informacji o tym, jak przebiegała w danym okresie działalność
i o cząstkowych wielkościach tworzących zysk lub stratę.

Konta wynikowe powstają w wyniku podziału pionowego konta „Wynik finansowy"

Wynik finansowy
Koszty	Przychody
Straty nadzwyczajne	Zyski nadzwyczajne

Koszty			Przychody

Straty nadzwyczajne			Zyski nadzwyczajne

Do kont wynikowych należą:

1. konta kosztów,

2. konta strat nadzwyczajnych,

3. konta przychodów,

4. konta zysków nadzwyczajnych.

Koszt to zmniejszenie wartości aktywów lub zwiększenie wartości zobowiązań
i rezerw, co po­woduje zmniejszenie kapitału własnego w inny sposób niż wycofanie środków przez udziałowców lub właścicieli.

Koszty mogą występować w różnej formie:

1. jako zużycie: środków pracy, przedmiotów pracy, samej pracy, usług obcych, np. zużycie materiałów, wynagrodzenia, usługi remontowe,

2. jako nakłady pieniężne nie odzwierciedlające zużycia, np. podatek od nieruchomości, składki ZUS.

Wydatek to każdorazowe rozchodowanie środków pieniężnych poza przedsiębiorstwo. np. spłata kredytu, wypłata zaliczki na koszty podróży służbowej.

Oznacza to, że nie każdy wydatek jest, był lub będzie kosztem. Wszystkie koszty łączą się natomiast z wydatkiem.

Przychód to zwiększenie wartości aktywów lub zmniejszenie wartości zobowiązań
i rezerw, co powoduje wzrost kapitału własnego w inny sposób niż wniesienie środków przez udzia­łowców lub właścicieli,

np. otrzymane kwoty za sprzedane produkty, odpisanie przedawnionych zobowiązań.

Straty i zyski nadzwyczajne to straty i zyski powstające na skutek zdarzeń trudnych do prze­widzenia, poza działalnością jednostki i nie związane z ogólnym ryzykiem jej prowadzenia, np. utrata samochodu w wyniku kradzieży, otrzymane odszkodowanie za straty poniesionej w wyniku pożaru.

Zasady funkcjonowania kont wynikowych:

1. otwarcie konta następuje przez zaksięgowanie pierwszej operacji wynikowej,

2. przy księgowaniu operacji wynikowych obowiązuje zasada podwójnego zapisu,

3. konta kosztów i strat funkcjonują podobnie jak konta bilansowe aktywne,

4. konta przychodów i zysków funkcjonują podobnie jak konta bilansowe pasywne,

5. na koniec roku obrotowego następuje zamknięcie kont wynikowych poprzez przeniesienie ich sald na konto „Wynik finansowy".

Schemat. Zasady funkcjonowania kont wynikowych

Różne konta

Koszty

Wynik finansowy

Przychody

Różne konta

I

I

III

3

Straty nadzwyczajne

Zyski nadzwyczajne

2

II

IV

4

Objaśnienia:

1. Poniesione w ciągu okresu koszty

1. Poniesione w ciągu okresu straty nadzwyczajne

2. Osiągnięte w ciągu okresu przychody

3. Osiągnięte w ciągu okresu zyski nadzwyczajne

Księgowania pod datą kończącą rok obrotowy (31.12.)

I. Przeksięgowanie kosztów osiągnięcia przychodów

II. Przeksięgowanie strat nadzwyczajnych

IIl. Przeksięgowanie przychodów

IV. Przeksięgowanie zysków nadzwyczajnych

Zgodnie z zasadą współmierności osiągnięte w okresie sprawozdawczym przychody ze sprzedaży porównuje się z kosztami związanymi z tymi przychodami (tzn. z kosztami sprzedanych wyrobów gotowych, usług, towarów), a nie ze wszystkimi kosztami działalności poniesionymi w danym okresie. Wymaga to wyksięgowania z kont kosztów działalności podstawowej tej części kosztów, która dotyczy sprzedanych produktów.

Zagadnienie to jest szerzej omówione w części dotyczącej zasad ewidencji kosztów i przy­chodów w działalności wytwórczej, usługowej, handlowej.

---