Akcjonariusze vs Interesariusze
- Przedsiębiorstwa postrzegają coraz silniej różnego rodzaju interesariuszy jako oferentów zasobów przedsiębiorstwa i w poszukiwaniu partnerów strategicznych.
- Procesy globalizacji i otwarty rynek poszerzają możliwości wyboru współpracowników, klientów, partnerów.
- W długim wymiarze czasu właścicielem rynku kapitałowego jest społeczeństwo.
- Należy zapewnić równowagę między interesami jednostek, grup, organizacji i centralnych organów administracji.
Definicja SHV ( Shareholder Value)
SHV = wartość dla akcjonariuszy = (Wartość firmy X) - (Wartość zadłużenia)
SHV - wartość dla akcjonariuszy opiera się na umiejętności wygenerowania stopy zwrotu przewyższającej stopy zwrotu oferowane przez inne przedsiębiorstwa , działające w sektorach rynku o podobnym stopniu ryzyka
Istota VBM ( Value Based Management)
Zarządzanie zorientowane na długofalową maksymalizację wartości kreowanej dla akcjonariuszy i ich bogactwu.
VBM - to koncepcja zarządzania polegająca na maksymalizacji wartości przedsiębiorstwa dla akcjonariuszy, skoncentrowana na umocnieniu pozycji rynkowej przedsiębiorstwa na rynku pozyskiwania kapitału.
Najważniejsze w VBM jest:
- zarządzanie nakierowane na wzrost cen akcji, przyjęcie EVA jako jedynej miary oceny wyników
- system motywacji , wiążący interesy menedżerów i akcjonariuszy
- komunikacja z inwestorami, cele w przyszłości
Kontrowersje wokół SHV
-Niewiadomo czy inwestorzy wykupujący nasze akcje są hazardzistami i spekulantami czy ich spojrzenie jest długofalowe.
-Czy pozostali interesariusze czyli dostawcy, klienci, społeczeństwo są tak ważni jak inwestorzy, czy powinniśmy liczyć się z ich zdaniem na takim samym poziomie?
-Jak maksymalizować zysk i optymalizować ciągle koszty?
-W jakich proporcjach emitować akcje dla zewnętrznych inwestorów, a ile zostawić dla zarządu pierwotnego?
-Czy spojrzenie na maksymalizacje zysku nie obciąży innych interesariuszy?
Czynniki kształtujące wartość przedsiębiorstwa
-maksymalizacja wielkości kapitału intelektualnego
-wzrost wolnych przepływów finansowych
-wydłużenie okresu przewagi konkurencyjnej
-obniżenie kosztu kapitału.
Czynniki kształtujące wartość przedsiębiorstwa w ujęciu finansowym wg, Rapporta to lub generatory wartości (Value Drivers):
-okres wzrostu wartości
-wzrost sprzedaży
-marża zysku operacyjnego
-inwestycje w majątek trwały
-inwestycje w majątek obrotowy
-Stopa podatku dochodowego
-koszty kapitału
Mapa wartości i jej wykorzystanie
1. wartość przedmiotu nabywającego (przedmiot transakcji)
2. aktualna wartość
3. środki użyte do zakupu przedmiotu
4. efekty synergii uzyskanie po przejęciu
5. korzyści w zakresie finansowego reengeringu wynikająca z niższego WACC
Siły napędowe wartości (MAKRO)
-prywatyzacja
-wzrost roli instytucjonalnych inwestorów
-wzrost znaczenia redukcji kosztów alokacji kapitału
- wzrost profesjonalnego zarządzania funduszami inwestycyjnymi.
-nasilająca się konkurencja w sferze pozyskiwania kapitału.
Mierniki księgowe:
ROE - stopa zwrotu = zysk netto/kapitał własny
Największe ryzyko kapitał własny, gdyż jest uprzywilejowany
ROI - księgowa stopa zwrotu z inwestycji = zysk netto/wart.księg.aktywów
EPS - zysk netto na 1 akcję = zysk netto/ liczba akcji
Mierniki tworzenia wartości dla akcjonariuszy (Total Shareholder Return)
SVA (Shareholders Value Added)= wartość dodana dla akcjonariuszy utworzona przez strategię x w okresie t.
SVA = całość kapitału * (zwrot z całości kapitału - WACC)
Zastosowanie:
- pomaganie w ustaleniu celów organizacji
- służenie do pomiaru efekywności
- motywowanie zarządzających
- pomaganie w komunikacji z inwestorami i akcjonariuszami
- pomaganie w określaniu zapotrzebowania na kapitał własny
TSR - całkowita stopa zwrotu dla akcjonariuszy. Określa stopę zwrotu inwestorów z posiadania akcji danego przedsiębiorstwa w danym okresie.
Całkowity zwrot dla akcjonariuszy (TSR) to koncepcja, używana do porównania wydajności różnych zasobów przedsiębiorstwa i udziałów czasie.
TSR = Pk - Pp + C (k;p)
TSR = dywidenda + wzrost cen akcji
Pk - rynkowa cena akcji pod koniec roku.
Pp - rynkowa cena akcji na początku roku
C - gotówka wypłacona w danym roku przypadająca na 1 akcję (dywidenda)
Korzyści
- TSR stanowi zrozumiałe postać ogólnych korzyści finansowe generowane dla akcjonariuszy.
- Postać można interpretować jako miarę jak rynek ocenia ogólną wydajność przedsiębiorstwa w określonym czasie.
- Zważywszy, że TSR są wyrażone w procentach, dane są łatwo porównywalne pomiędzy przedsiębiorstwami w tym sektorze.
Wady
- TSR można obliczyć dla spółek publicznych na ogólny poziom, ale nie na szczeblu dywizji.
- Obliczania nie jest "przyszłościowy", ponieważ odzwierciedla przeszłości ogólny zwrot dla akcjonariuszy, bez uwzględnienia przyszłych zysków.
- TSR jest koncentruje się na zewnątrz, ponieważ odzwierciedla postrzeganie rynku świadczenia, które może być zatem negatywny wpływ powinny ceny akcji spółki zasadniczo cierpią zbyt silne w krótkim czasie.
MVA - (Market Value Added) Rynkowa wartość dodana
MVA = Kv - Ke
To obecna wartość szacunkowych krótko i długoterminowych przepływów gotówkowych.
Kv - rynkowa wartość kapitału własnego (x*p)
Ke - księgowa (skorygowana) wartość kapitału własnego (Pasywa - Zobowiązania)
EVA - (Economic Value Added) Ekonomiczna wartość dodana
*w sposób przejrzysty integruje proces wyceny z pomiarem wyników działalności
*ujednolica procesy decyzyjne w obu tych obszarach
EVA = NOPAT - C * WACC
EVA = Skorygowany zysk operacyjny po opodatkowaniu - (skorygowany kapitał zainwestowany) * (średni ważony koszt kapitału)
Zastosowanie w ocenie biznesplanów, zadań operacyjnych, projektów inwestycyjnych.
Wartość dodana jest miernikiem wyników działalności przedsiębiorstwa różniącym się od większości innych tym, że potrąca z zysku koszty całego kapitału zainwestowanego przez firmę. Wartość dodana jest wyrażona w kwotach pieniężnych.
WACC = KW/E * Rs + KO/D * Rd
Koszt kapitału własnego a koszt kapitału obcego.
Koszt kapitału własnego - stopa zwrotu wymagana przez właścicieli firmy określona na
podstawie stopy zwrotu z alternatywnych projektów o podobnym ryzyku.
Rs = Rf + β [(Rm-Rf)]<--- premia za ryzyko
Rs - oczekiwana stopa zwrotu z kapitału
Rf - stopa zwrotu wolna od ryzyka
Rm - stopa zwrotu z inwestycji na rynku akcji
β - współczynnik zmian cen akcji, w które inwestujemy
Koszt kapitału obcego
Koszt kapitału obcego - „cena” jaką inwestor(przedsiębiorstwo) zapłaci za zewnętrzne
źrodła finansowania(kredyty, obligacje, pożyczki, itp.).
Rd = (odsetki + prowizje)/wart.kapitału obcego * (1 - t).
Transakcje LBO
LBO - (Leveraged buyouts)
LBO - nabycie ze wspomaganiem finansowym.
Oznacza nabycie jednostki, gdy dług jest głównym źródłem finansowania transakcji.
Cechy charakterystyczne transakcji LBO:
- wysoki udział długu w finansowaniu transakcji
- poszukiwanie wzrostu wartości nabywanego przedsiębiorstwa w wyniku wewnętrznej restrukturyzacji.
- aktywny udział grupy inwestorskiej w kontroli i zarządzaniu przejętym przedsiębiorstwem
- ekspansja rynkowa, ani dywersyfikacja ryzyka operacyjnego nie ma miejsca
Outsorcing - to proces pozbywania się tej działalności w zakresie której nie posiadamy lub nie będziemy posiadali przewagi konkurencyjnej.
Istota outsorcingu : Outsorcing dzieli sie na:
1. transfer ludzi lub/i zasobów do specjalnie utworzonej spółki
2. transfer ludzi lub/i zasobów do istniejącej firmy
+ długoterminowy kontrakt na świadczenie usług.
Systemy motywacyjne
MBO - (Management by Objectives) Zarządzanie przez cele
Istotą MBO jest ustalanie przez menedżerów razem z pracownikami wspólnych celów, która powinny być osiągnięte w określonym czasie.
Typowy MBO waży 2 cele:
- odpowiednia dźwignia motywacyjna
- akceptowalny koszt dla akcjonariuszy
Wynagradzanie opcjami za akcje - to skuteczny sposób na osiągnięcie zbieżności interesów zarządu i interesariuszy, ale ich przydatność znacznie się zmniejsza w miarę przesuwania się w dół hierarchii kadr.
Fuzje i przejęcia (co robić?)
- obciąć dział
- wybór krótkoterminowej strategii poprawy wyników
- eliminować długoterminowe złe wyniki
- staramy się wygenerować wzrost wartości
- podejście najbardziej dalekosiężne, ale najbardziej ryzykowne
- zamknięcie luki wartości poprzez maksymalizacje wartości dla akcjonariuszy
Luka wartości - różnica między wartością przedsiębiorstwa możliwą do osiągnięcia gdyby dążyło ono do maksymalizacji wartości dla akcjonariuszy a jego bieżącą wartością rynkową.
Wartość rezydualna- jest to wartość zdyskontowanych dochodów osiąganych przez przedsiębiorstwo w okresie prognostycznym. Wartość rezydualna przedsiębiorstwa, to inaczej wartość końcowa. Wykorzystuje się ją do wyceny przedsiębiorstwa, na przykład przy jego sprzedaży.
Oblicza się ją jako:
TV=(CFn)/(k-g)
gdzie: TV-wartość końcowa
CFn-strumień pieniądza na ostatni rok
k-stopa dyskontowa
g-wskaźnik wzrostu strumieni gotówki
Metody wyznaczania wartości rezydualnej można podzielić na dwie kategorie: związane z metodami dochodowymi (tj. uwzględniające sytuację ekonomiczną przedsiębiorstwa) oraz nie związane z metodami dochodowymi
Co to jest IR - relacje inwestorskie
IR - investor relations, które to relacje opierają się na kształtowaniu pozytywnego wizerunku spółki giełdowej (czy New Connect) i budowaniu długofalowych relacji (w tym zaufania do naszej firmy) z uczestnikami rynku kapitałowego, przy wykorzystaniu szeregu różnych narzędzi.
czy interesariuszami jest cale otoczenie ?
Interesariusze to całe otoczenia firmy, które wpływa na jej funkcjonowanie i które poddane jest w mniejszym lub większym stopniu jej wpływowi. Interesariuszy możemy podzielić na interesariuszy pierwszego stopnia (strategicznych) oraz interesariuszy drugiego stopnia (pośrednich). Wśród strategicznych interesariuszy firmy mogą znaleźć się takie grupy, jak pracownicy, klienci, akcjonariusze, dostawcy, kontrahenci - wszyscy, z którymi firma wchodzi w bezpośrednie relacje. Interesariuszami drugiego stopnia mogą być instytucje państwowe, media, izby handlowe, a także organizacje pozarządowe, w tym organizacje „reprezentujące interesy” środowiska naturalnego.
Dlaczego VBM zdominowała praktykę w dużych firmach.
Zmieniły się zewnętrzne uwarunkowania i m.in. nastąpił:
- wzrost oczekiwanej stopy zwrotu z inwestycji na coraz bardziej globalnym i liberalnym rynku,
- spadek znaczenia dywidendy w korzyściach dla akcjonariuszy,
- wzrost ryzyka i zmienności stóp zwrotu z wyłożonego kapitału
- wzrost rozbieżności miedzy wartością rynkowa i księgową przedsiębiorstw