1. CEL ĆWICZENIA.
Celem ćwiczenia jest obserwacja zjawiska przejścia przepływu laminarnego w turbulentny i turbulentnego w laminarny oraz określenie liczby Reynoldsa.
2.PODSTAWY TEORETYCZNE.
W 1883 roku Reynolds opublikował wyniki swoich prac na temat zależności strat energii w przewodach pod ciśnieniem od prędkości. Reynolds powiązał siłę bezwładności i siłę lepkości w jeden bezwymiarowy parametr, tzw. liczba Rynoldsa
Re= ![]()
v- średnia prędkość przepływu, m/s,
d- średnica przewodu, m,
v- kinematyczny współczynnik lepkości, m2/s.
Na podstawie licznych badań ustalono, że krytyczna wartość liczby Re wyniesie 2320.
Jeżeli Re < 2320 występuje ruch laminarny, jeżeli Re > 2320 to występuje ruch burzliwy (turbulentny).
Granica Regr=2320 jest wartością umowną stosowaną w praktyce dla przewodów pod ciśnieniem. Jeżeli w przewodzie prędkość jest stopniowo zwiększana, możliwe jest zachowanie ruchu laminarnego przy liczbach Re dichodzących do 10000 i więcej. Ruch laminarny jest ruchem niestabilnym i wystarczy najmniejszy wstrząs przewodu, by ten ruch zamienił się na ruch burzliwy. Gdy doświadczenie rozpoczyna się od ruchu burzliwego, a następnie zmniejsza prędkości i wartości Re, wtedy po przekroczeniu Regr= 2320 ruch burzliwy przechodzi w ruch laminarny. Z tego powodu warrtość 2320 nazywa się dolną wartością graniczną liczby Reynoldsa. Dla potrzeb praktyki za górną granicę przyjmuje się wartość Regr= 4000.
W przedziale 2320 < Re < 4000 może występować jeden lub drugi rodzaj ruchu. Granicznej wartości Re odpowiada prędkość graniczna vgr
![]()
Reynolds badał również zależność strat energii od prędkości, biorąc za podstawę ogólny wzór na straty
Je = a vb
Je- strata energii przypadająca na jednostkę długości przewodu,
a- współczynnik proporcjonalności,
v- średnia prędkość przepływu,
b- wykładnik potęgi.
Podział ruchów na laminarny i turbulentny ma w teorii i praktyce duże znaczenie, ponieważ różnią się one :
a) rozkładem prędkości w przekrojach poprzecznych strumieni,
b) wielkością strat energii podczas przepływu,
c) wielkością i rodzajem naprężeń stycznych.
3. OPIS STANOWISKA POMIAROWEGO.
Rys. 1. Schemat stanowiska pomiarowego.
Kranik umożliwia zmianę prędkości płynącej wody w szklanej rurze.

Ruch laminarny Ruch turbulentny
4. PRZYKŁADOWE OBLICZENIA.
średnica przewodu d = 1,8 cm,
powierzchnia przekroju przewodu A = 2,543 cm2,
współ. lepkości kinematycznej v = 0`011756 cm2/s
temperatura cieczy T = 14 oC.
![]()
( ![]()
) = 14,38 cm3/s

![]()
5. WNIOSKI.
Badania przeprowadzono dla rur szklanych o różnych średnicach d = 18 mm, d = 10 mm. Dla rury o średnicy 18 mm przejście z ruchu :
laminarnego w turbulentny waha się w granicach 2406,9 < Re < 5449,6, natomiast przejście z ruchu turbulentnego w laminarny 3260,0 > Re >1143,3. Dla rury o średnicy d = 10 mm odpowiednio:
2646,1 > Re > 4444,0
5560,7 > Re > 2386,2.
Dolna wartość graniczna liczby Reynoldsa dla rury o większej średnicy jest mniejsza.
Przeprowadzone doświadczenie wyznaczenia liczb Reynoldsa jest obarczone błędem, ponieważ opiera się na pomiarach wykonanych w sposób niedokładny ( czas mierzony stoperem przy pobieraniu wody do cylindra, bespośredni odczyt objętości wody w cylindrze).