Organizacja Pracy wykład 19.04.2012 r.
Pojecie ochrona pracy kształtowało się już w początkowym okresie rozwoju przemysłu (początek. xix.w) i oznaczało ochronę podstawowych interesów siły roboczej, a potem w samym prawie pracy, którego jest istotnym elementem.
W literaturze powojennej , mimo rozbieżności co do celu ochrony pracy i jej zakresu, istnieje dość jednolity pogląd na temat przedmiotu ochrony
Ochrona pracy jest wiec rozumiana, jako ochrona pracy żywej, inaczej mówiąc - siły roboczej(pracowników).
System ochrony pracy w Polsce:
System prawny stanowi integralna cześć gałęzi prawa, jaka jest prawo pracy , mówi nam o normach prawnych i ich usytuowaniu w hierarchii źródeł prawa dotyczących bezpieczeństwa i ochrony zdrowia
System organizacyjny przedstawia system organizacji ochrony pracy na szczeblu panstwa, zakładu oraz organowi uczestniczących w tworzeniu a także kontrolowaniu bezpieczenstawa i higieny pracy w Polsce.
System Prawny
Podstawowym aktem prawnym, mówiącym o prawie do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, jest konstytucja RP która w art. 66 gwarantuje takie prawo każdemu
Sposób realizacji tego prawa określa ustawa, która określa prawa , obowiązki obywateli w tym zakresie i jest nią kodeks Pracy.
Podstawowe uregulowania kodeksowe w zakresie bhp znajdują się
W dziale VII dotyczącym ochrony pracy kobiet
W dziale Ix dotyczącym ochrony pracy młodocianych
W dziale X kodeksu dotyczącym BHP
Natomiast art9 kodeksu pracy wskazuje na inne źródła prawa pracy szczególnie zaś porozumienia normatywne zawierane miedzy partnerami socjalnymi tj. układy zbiorowe i inne porozumienia zbiorowe np. akty wewnątrzzakładowe stanowione w formie regulaminów i statutów.
Wyróżnia się następujące źródła pracy dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy:
a) Akty prawne powszechnie obowiązujące ( konstytucja RP , kodeks pracy, prawo budowlane, prawo górnicze i geologiczne Orawo atomowe i normy techniczne);
b) przepisy stanowione w drodze porozumienia zawarte pomiędzy partnerami społecznymi (ponadzakładowe i zakładowe układy zbiorowe pracy) Przepisy wewnątrzzakładowe(regulaminy Pracy) oraz przepisy ustanowione przez pracodawce
c) Zasady BHP
Zasady bezpieczeństwa i higieny pracy - pozaprawne (nieokreślone w prawie) reguły postepowania, wymagane przy wykonywaniu określonej przcy (czynności), wynikające z doświadczenia oraz przesłanek naukowych i technicznych.
Do ich przestrzegania są zobowiązaniu zarówno pracodawca jak i osoba kierującą pracownikami i oraz sam pracownik
Ich naruszeni lub niestosowanie może spowodować sankcje przewidziane w Kodeksie pracy.
System organizacyjny ochrony pracy wskazuje organ i organizacje w kształtowaniu i realizowaniu zadań w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy.
System ten można podzielić na dwa systemy:
-Ogólnokrajowy (parlament, rząd, resorty, i inne urzędy państwowe , państwowe organy nadzoru i kontroli - państwowa inspekcja pracy, państwowa inspekcja sanitarna, urząd dozoru technicznego oraz sady i prokuratura )
- Zakładowy ( pracodawca realizujący obowiązki za pomocą wyspecjalizowanych służb BHP oraz lekarza sprawującego opiekę zdrowotna nad pracownikami)
Istnieją dwie definicje Ochrony Pracy
Def1 Przedmiotem ochrony pracy jest pracownik
Def2. Ochrona pracy (wg. W. Szuberta) to system Śródków prawnych , ekonomicznych organizacyjnych i technicznych, służących zapewnieniu pracownikom bezpieczeństwa i ochroeny zdrowia w procesie pracy
Przez system należy rozumieć zbiór uporządkowanych jednostek tworzących całość organizacyjna, służących jednemu celowi.
Pracownik- osoba zatrudniona na podstawie umowy o prace, powołania, wyboru, mianowana lub spółdzielczej umowy o prace (art. 2 K.P.).
Pracodawca - jednostka organizacyjna , choćby nie posiadała osobowości prawnej, a także osoba fizyczna jeżeli zatrudnia pracowników. (art.3.k.p.)
Ochrona Pracy - system Śródków prawnych, ekonomicznych organizacyjnych i technicznych służących zapewnieniu pracownikom bezpieczeństwa i ochrony zdrowia w procesie pracy.
Generalnie ochrona pracy jest to zespól norm prawnych mających na celu zapewnienie przez pracodawców bezpieczeństwa i zabezpieczenie zdrowia pracowników w procesie pracy.
Przedmiotem ochrony w tym ujęciu będzie wiec zabezpieczeni pracownika przed szkodliwym oddziaływaniem środowiska pracy na jego zdrowie przed zagrożeniem jego życia.
Bezpieczeństwo - brak nieakceptowanego ryzyka szkód
Ochrona zdrowia pracownika -gwarantuje zawarte w normach prawnych ustalających takie warunki pracy, aby zgodnie z definicja WHO zapewnić pracownikowi stan dobrego samopoczucia fizycznego psychicznego oraz socjalnego.
Prawna ochrona pracy - ogol norm prawnych służących zapewnieniu pracownikowi w procesie pracy ochrony praw pracowniczych oraz zapewnienie bezpieczeństwa i ochrony zdrowia.
Ochrona Pracy - całokształt norm prawnych oraz śródków badawczych , organizacyjnych i technicznych mających na celu ochronę praw pracownika oraz ochronę jego Zycie i zdrowia przed czynnikami niebezpiecznymi i szkodliwymi w środowisku pracy, a także stworzeniu mu optymalnych warunków pracy z punktu ergonomii fizjologii i psychologii pracy.
Bezpieczenstwo i higiena pracy - ogol norm prawnych oraz srodkow badawczych, organizacyjnych i technicznych mających na celu stworzenie pracownikowi takich warunków pracy , aby mogl on wykonywac prace w sposób produktywny, bez narazania go na nieuzasadnione ryzyko wypadku lbu choroby zawodowej oraz nadmierne obciazenei fizyczne i psychiczne.