Prof. dr hab. Witold Dobrołowicz
Program wykładów z przedmiotu:
Psychologia wyższych procesów poznawczych
(Wydział Psychologii WSFiZ, 2009/10, sem. 3. studia dzienne i zaoczne, 30 godz.)
Główne bloki programowe:
1.Informacje wprowadzające: (3 godz.)
-organizacja pracy;
-przedmiot psychologii procesów poznawczych;
-poziomy regulacji psychicznej, zachowania reaktywne i celowe;
-aktywność twórcza, inhibitory;
-trzy główne instancje poznawcze (mózg, umysł, kultura).
2.Wyższe procesy poznawcze (12 godz.)
2.1.Wyższe formy spostrzegania, pamięci, uwagi (2)
2.2.Wyobraźnia: (3 godz.)
-pojęcie i rodzaje;
-mechanizmy;
-przykłady zastosowań.
2.3.Myślenie: (5 godz.)
-różne definicje;
-struktura;
-pojęcia;
-rodzaje myślenia (różne podziały)
2.4.Język: (3 godz.)
-myślenie a język;
-charakterystyka języka;
-funkcje (reprezentatywna i komunikacyjna);
-znaczenie nazwy.
2.5. Intuicja ( 2godz.):
-pojęcie,
-rodzaje,
-specyfika poznania intuicyjnego.
3.Sądy, rozumowanie i podejmowanie decyzji (3 godz.)
3.1. Rodzaje rozumowania (dedukcyjne, indukcyjne, po analogii i in.);
-heurystyki;
-sofizmaty.
3.2.Decyzje:
-ewolucja poglądów, teorie; rodzaje decyzji.
4. Rozwiązywanie problemów (9 godz.)
4.1.Wprowadzenie w problematykę psychologii rozwiązywania problemów:
-aktualność problematyki,
-pojęcie problemu,
-rodzaje problemów,
-postawy wobec problemów (bariery psychiczne i psychospołeczne).
4.2.Proces rozwiązywania problemów:
4.2.1. Etapy:
-dostrzeganie;
-preparacja;
-generowanie pomysłów;
-wybór najlepszego rozwiązania;
-realizacja.
4.2.2.Zasady, metody, techniki rozwiązywania problemów;
-Zasady: (np. zasada odroczonego wartościowania pomysłów, zasada poszukiwania idealnego rozwiązania i in.
-Metody:
-brainstorming,
-elementy synektyki,
-ARIZ;
-inne.
4.2.3. Specyfika rozwiązywania problemów społecznych, w tym psychologicznych (na przykładzie konfliktów)
Podsumowanie (1 godz.)
Jest to program autorski, różni się tym od programów tego przedmiotu realizowanych w innych uczelniach, że:
-Obejmuje nie całość kursu Psychologii procesów poznawczych, a jedynie część.
-W programie główny akcent jest postawiony na:
-rozwiązywaniu problemów,
-aktywności twórczej człowieka,
-inhibitorach,
-aktywności utajonej (intuicja).