TPL II - WYKŁAD 17

23.04.2009r.

Formy leku o przedłużonym działaniu - technologia i aplikacja

Mechanizmy dyfuzji środków leczniczych z tabletek o zmiennej geometrii uwalniania

• preparaty o modyfikowanym uwalnianiu

• termin szeroki, obejmujący preparaty o przedłużonym uwalnianiu

• LADME eliminacja

• biologiczny okres półtrwania - czas, w którym stężenie substancji leczniczej we krwi obniża się do połowy, po osiągnięciu równowagi między wchłanianiem a eliminacją

T_0,5 = 0,693 / K_el

• biologiczny okres półtrwania niektórych substancji leczniczych:

• Nitrogliceryna - 3 min

• Diazepam - 20 - 30 godz.

• Diazotan izosorbidu - 1 godz.

• Diklofenak - 1 - 2 godz.

• Diltiazem - 5 godz.

• Indometacyna - 6 godz.

• Naproksen - 12 - 15 godz.

• postacie leku o przedłużonym działaniu mają zapewnić stężenie substancji leczniczej na stałym, skutecznym farmakoterapeutycznie poziomie 8 - 12 godz. oraz zmniejszyć sumaryczną dawkę leku w ciągu doby

• np. Diaprel 80mg; Diaprel MR - 30mg

• formy leków o przedłużonym działaniu dotyczące substancji o T_0,5 = 1 - 6 godz.

• choroby serca

• choroby naczyń wieńcowych

• choroby naczyń obwodowych

• cukrzyca

• choroby przewodu pokarmowego

• choroby psychiczne

Typy doustnych postaci leku o modyfikowanym uwalnianiu

- tabletki i kapsułki o modyfikowanym uwalnianiu

• bardzo szybko uwalniane

• o przedłużonym uwalnianiu - prolonged release

• o kontrolowanym uwalnianiu

• o szybkim i przedłużonym uwalnianiu

• dojelitowe - enteric coated

• dojelitowe o przedłużonym uwalnianiu

• inne

• np. uwalniające substancję leczniczą w okrężnicy

• uwalniające substancję leczniczą w sposób przedłużony w żołądku

Nomenklatura doustnych postaci leków o modyfikowanym uwalnianiu

slow, sustained, extender, prolonged release

↓

rozszerzenia nazwy handlowej: SR, R, ER

↓

retard, prolonatum, long, depot, dur, chrono, continua

• np. Isoptin SR 240

• Efectin ER

• Euphyllin long 300

• Euphyllin CR retard MST continus

• Dilzem retard

• Dicloberl retard 100

• Majamil 100 prolongatum

Leki o kinetyce 0-wego rzędu

• Betaloc ZOK

• Beto ZK

• Metohexal ZK

• Xanax SR 0,5 (Alprazolam)

• Depakine Chrono 300

• Depakine Chrono 500

• Monomack Depot

• Tegretol CR retard 400

Metody uzyskiwania przedłużonego działania w aspekcie biofarmaceutycznym

• zahamowanie biotransformacji

• zahamowanie wydalania

• spowolnienie wchłaniania

• spowolnienie uwalnianie

Metody uzyskiwania przedłużonego działania w aspekcie technologicznym

• metoda adsorpcji na jonitach

• tworzenie trudnorozpuszczalnych adduktów (połączeń) lek - nośnik (kompleksowanie)

• nanoszenie (inkorporowanie) na nośnikach hydrofilowych, lipofilowych i nierozpuszczalnych

• stosowanie substancji powlekających

• wytwarzanie poroforów - dziurek w otoczce

Metoda adsorpcji na jonitach

• dotyczy substancji o charakterze kwasowym lub zasadowym

• formulacja formy leku oraz mechanizm uwalniania opiera się o proces wymiany jonowej

• szybkość uwalniania zależy od rodzaju jonitu

• uwalnianie odbywa się na całym odcinku przewodu pokarmowego

• wymiana jonowa zależy od pH

• kationity uwalniają lek w żołądku, zaś anionity - w jelitach

• jonity są nietoksyczne

• dają się tabletkować i kapsułkować

• zaburzają gospodarkę elektrolitową

• fizjologia ogranicza zastosowanie ze względu na siłę jonową i pH soku żołądkowego i jelitowego

Tworzenie trudnorozpuszczalnych adduktów lek - nośnik (kompleksowanie)

• metoda opiera się na łączeniu się środków leczniczych z odpowiednim nośnikiem o ograniczonej rozpuszczalności

• np. karboksymetyloceluloza (CMC), dekstran, tanina, kwas poligalakturonowy

• addukty lek - nośnik można tabletkować i kapsułkować

• uwalnianie przebiega powoli

Metoda inkorporowania na nośnikach hydro-, lipofilowych i nierozpuszczalnych

• metoda polega na zawieszeniu substancji leczniczej na nośniku




• nośniki hydrofilowe

• metyloceluloza - MC

• karboksymetyloceluloza sodu - NaCMC

• hydroksypropyloceluloza - HPC

• hydroksypropylometyloceluloza - HPMC

• alginiany

• śluzy roślinne

• polimery kwasu akrylowego

• nośniki lipofilowe

• wosk pszczeli

• olbrot

• mon-, di-, triglicerydy kwasu stearynowego i palmitynowego

• nośniki nierozpuszczalne

• siarczany i fosforany wapnia

• tlenki tytanu

• aerosil

• polichlorek winylu

• octan celulozy

• etyloceluloza - EC

• polistyren

• poliamidy

• żywice silikonowe

• Eudragity RL

• Eudragity RS

- 77 -

---